Bedrijfstakpensioenfonds verricht geen btw-vrijgestelde verzekeringshandelingen

09/06/21

Op 3 juni 2021 heeft Rechtbank Noord-Nederland (Groningen) uitspraak gedaan over de btw-behandeling van de uitvoering van de pensioenregeling door een bedrijfstakpensioenfonds (hierna: “Bpf”) aan de werkgevers die bij haar zijn aangesloten. De rechtbank oordeelt dat deze prestaties van het Bpf niet van btw zijn vrijgesteld omdat geen sprake is van verzekeringshandelingen. Als gevolg hiervan zijn de prestaties belast met btw en heeft het Bpf recht op aftrek van voorbelasting op de kosten die zij voor de uitvoering van de pensioenregeling maakt. De rechtbank stelt met haar uitspraak het Bpf in het gelijk. Het Bpf werd in deze procedure bijgestaan door PwC.

Wat betekent dit voor u?

Deze uitspraak is relevant voor alle pensioenfondsen en hun pensioenuitvoerders. Mogelijk verricht het pensioenfonds btw-belaste prestaties waardoor een bijbehorend recht op aftrek van voorbelasting bestaat.

Op dit moment is de btw die pensioenfondsen op uitvoeringskosten (zoals pensioenadministratie) in rekening gebracht krijgen een onderdeel van de kostprijs voor het uitvoeren van de pensioenregeling. Wanneer de bij het pensioenfonds aangesloten werkgevers recht op aftrek van voorbelasting hebben, zou deze uitspraak betekenen dat geen btw op de uitvoeringskosten hoeft te drukken.

Uiteraard betekent het verrichten van btw-belaste prestaties ook dat het pensioenfonds btw in rekening zal moeten brengen aan de aangesloten werkgevers en dat de administratie van het fonds voor zowel de facturering van de werkgevers als de verantwoording van de kosten hierop zal moeten worden afgestemd.

Pensioenfondsen die momenteel nog geen actie hebben ondernomen om rechten veilig te stellen op teruggave van btw, raden wij aan in actie te komen. U kunt hierover contact opnemen met uw adviseur bij PwC of een van de onderstaande contactpersonen. Op dinsdag 22 juni aanstaande organiseren wij een seminar waarin wij dieper ingaan op deze uitspraak en de mogelijke gevolgen die dit voor u heeft.

Achtergrond

Op 18 juli 2013 wees het Hof van Justitie van de Europese Unie (“HvJ EU”) het arrest in de zaak PPG Holdings (C-26/12). In die zaak maakte PPG Holdings BV als werkgever kosten voor de uitvoering van de pensioenen van haar werknemers. Het HvJ EU oordeelde dat de kosten voor het uitvoeren van de pensioenen de uitsluitende oorzaak vinden in de bedrijfsactiviteiten van PPG Holdings. Als gevolg daarvan heeft zij recht op aftrek van voorbelasting, ook al is sprake van een juridische scheiding tussen PPG als werkgever en het pensioenfonds.

Voor verschillende pensioenfondsen was deze zaak aanleiding om bezwaar aan te tekenen. Voor de door de pensioenfondsen afgenomen pensioenuitvoeringsdiensten bestond namelijk geen recht op aftrek van voorbelasting. De prestaties die de pensioenfondsen aan de werkgevers verrichten, gaven namelijk geen recht op aftrek van voorbelasting omdat deze van oudsher zijn aangemerkt als (btw-vrijgestelde) verzekeringsprestaties. Tot enkele jaren geleden vormde dit geen probleem omdat de inkoop van bijvoorbeeld pensioenadministratiediensten veelal onder een btw-vrijstelling kon plaatsvinden. Met onder meer de inperking van de koepelvrijstelling kwam hier een einde aan en werden pensioenfondsen geconfronteerd met een kostprijsverhoging in verband met de niet-aftrekbare btw.

Uitspraak Rechtbank Noord-Nederland

De zaak bij Rechtbank Noord-Nederland betrof de vraag of het pensioenfonds btw-belaste prestaties verricht en of zij als gevolg daarvan recht op aftrek van voorbelasting heeft. Wat betreft de prestaties van het pensioenfonds nam de inspecteur het standpunt in dat dit btw-vrijgestelde verzekeringsprestaties zijn.

De rechtbank volgt het standpunt van de inspecteur niet. De rechtbank verwijst in haar oordeel onder meer naar de strikte toepassing van vrijstellingen, de uitleg van het begrip verzekeringen door het HvJ EU en het verschil in de aard van de rechtsverhouding tussen partijen ten opzichte van een verzekeringsovereenkomst. De rechtbank stelt het Bpf in het gelijk. Het Bpf verricht een btw-belaste dienst en heeft daardoor recht op aftrek van voorbelasting.

Overige procedures

Op dit moment lopen er verschillende beroepsprocedures over de btw-behandeling van de prestaties van pensioenfondsen. Eerder dit jaar kwam Rechtbank Noord-Holland (Haarlem) in een vergelijkbare zaak tot een ander oordeel. Rechtbank Noord-Holland oordeelde dat het pensioenfonds in die zaak btw-vrijgestelde verzekeringsprestaties verricht en als gevolg daarvan geen recht op aftrek van voorbelasting heeft. Nu rechtbanken hierover van mening verschillen, zal de toekomst uit moeten wijzen of het gelijk is aan de pensioenfondsen of de inspecteur.