Wetsvoorstel nieuw box 3-stelsel naar Raad van State

Wat betekent dit voor u?

Nu het demissionaire kabinet conform de wens van de Tweede Kamer het wetsvoorstel Wet werkelijk rendement box 3 aan de Raad van State voor advies heeft aangeboden, lijkt de inwerkingtreding van een box 3-heffing op basis van werkelijk rendement per 2027 haalbaar.

Na het advies van de Raad van State is het echter aan het nieuwe kabinet om het wetsvoorstel, al dan niet met enige aanpassingen naar aanleiding van dit advies, in te dienen bij de Tweede Kamer. Ook wordt nog onderzocht wat de gevolgen zijn van de recente arresten van de Hoge Raad over box 3-heffing op basis van de Herstelwet en de Overbruggingswet box 3. Naast budgettaire gevolgen (geschat op zo’n 4 miljard euro alleen al voor de periode 2017-2022) kunnen herstelwerkzaamheden ook impact hebben op de beschikbare capaciteit van de Belastingdienst voor de invoering van het nieuwe stelsel op basis van werkelijk rendement. Lees daarover meer in ons bericht ‘Hoge Raad: Rechtsherstelwet box 3 schiet tekort’.

Omdat een stelsel op basis van werkelijk rendement meer gegevens vergt dan het huidige forfaitaire stelsel, zult u wellicht met hogere administratieve lasten te maken krijgen. Van de ongeveer 4,1 miljoen belastingplichtigen met een inkomen in box 3 hebben ongeveer 2,5 miljoen alleen bank- en spaartegoeden of een beleggingsrekening. Zij kunnen gebruik maken van een vooraf ingevulde aangifte inkomstenbelasting. Die gegevens worden verkregen van Nederlandse financiële ketenpartners, zoals banken, beleggingsinstellingen en verzekeraars. Het gaat dan bijvoorbeeld om gegevens als rente op bankrekeningen en schulden, ontvangen dividend en vermogensaanwas van beursgenoteerde aandelen en obligaties. Voor andere gegevens, bijvoorbeeld bij de inkomsten en kostenaftrek van onroerend goed, waardering en rendement van niet-beursgenoteerde aandelen en inkomsten van buitenlands vermogen, zult u uw eigen administratie goed op orde moeten hebben omdat u die gegevens zelf moet aanleveren.

Belastingplichtigen betalen in het nieuwe stelsel alleen belasting over wat zij daadwerkelijk als rendement op hun vermogen hebben verkregen. Daarom zullen belastingplichtigen met spaargeld vanwege de relatief lage spaarrentes minder belasting betalen. Belastingplichtigen met aandelen en/of vastgoed daarentegen zullen relatief meer belasting betalen.

Hierna bespreken wij de belangrijkste aanpassingen in het wetsvoorstel. Verder zou het wetsvoorstel grotendeels ongewijzigd zijn na de internetconsultatie van september 2023. Zie ‘Nieuw box 3 mixt vermogensaanwas- en vermogenswinstbelasting’ voor de overige hoofdpunten van het wetsvoorstel.

Rekenvoorbeelden

De factsheet maakt aan de hand van vier rekenvoorbeelden inzichtelijk hoe het nieuwe box 3-stelsel uitwerkt. De rekenvoorbeelden zien op diverse situaties, zoals iemand die alleen spaargeld heeft, of naast spaargeld panden ter belegging aanhoudt of met een beleggingsrekening winst of verlies maakt.

Vervolgstappen

Uit de Kamerbrief van 19 juni 2024 blijkt dat het wetsvoorstel ter advisering naar de Raad van State is gestuurd, conform de wens van de Tweede Kamer. Het wetsvoorstel zelf is niet bijgevoegd bij de Kamerbrief. Een belangrijke reden voor het demissionaire kabinet om het wetsvoorstel naar de Raad van State te sturen is dat de invoering per 2027 naar verwachting onhaalbaar wordt als het proces later in gang wordt gezet. De bestaande situatie kost de schatkist veel geld omdat de Hoge Raad recent heeft geoordeeld dat in geen geval box 3-belasting mag worden geheven over meer dan het werkelijk rendement, zie ook ‘Hoge Raad: Rechtsherstelwet box 3 schiet tekort’. Er wordt nu ook onderzocht wat de gevolgen zijn van de recente uitspraken van de Hoge Raad voor de invoering van het nieuwe stelsel, met name door de extra belasting van de IT-systemen van de Belastingdienst die de uitvoering van die arresten met zich brengt. Dit laatste zou volgens de staatssecretaris kunnen betekenen dat de inwerkingtreding van het nieuwe stelsel moet worden uitgesteld naar 2028.

Of dit wetsvoorstel na advisering van de Raad van State daadwerkelijk wordt ingediend, is aan het volgende kabinet.