HR nuanceert in Uber-kwestie de Deliveroo-indicaties

Op 21 februari 2025 heeft de Hoge Raad door het beantwoorden van prejudiciële vragen helderheid verschaft over de vraag of en hoe het ondernemerschap van de taxichauffeurs de arbeidsrelatiestatus voor Uber beïnvloedt. Centraal stond de vraag of deze chauffeurs – gegeven dat tenminste een aantal ondernemer zijn – vallen onder de cao voor taxivervoer of dat zij, zoals door Uber aangevoerd, als zelfstandigen worden beschouwd. Deze uitspraak bouwt voort op het Deliveroo-arrest van 24 maart 2023, waarin een toetsingskader werd vastgesteld om te bepalen of een overeenkomst als arbeidsovereenkomst kwalificeert. Het Deliveroo-arrest is inmiddels een belangrijk handvat geworden voor de kwalificatie van de arbeidsrelatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. Vanwege het opheffen van het handhavingsmoratorium door de Belastingdienst, is deze uitspraak niet alleen arbeidsrechtelijk maar ook fiscaal van belang.

Uitspraak rond Uber

De uitspraak van de Hoge Raad over het ondernemerschap van de taxichauffeurs van Uber bevestigt dat de beoordeling van een arbeidsovereenkomst altijd gebaseerd dient te zijn op een integrale weging van alle relevante omstandigheden. In het bijzonder geldt daarbij dat:

• 1. Er geen hiërarchie is tussen de verschillende indicaties:

De Hoge Raad benadrukt dat de in het Deliveroo-arrest geformuleerde indicaties – waaronder het ondernemerschapscriterium – even zwaar meewegen bij de beoordeling van een arbeidsrelatie. Er is – aldus de Hoge Raad - op dit moment geen aanleiding om een hiërarchische ordening tussen deze criteria aan te brengen gegeven ook het feit dat de Wet VBAR dat wel gaat doen.

• 2. Het Ondernemerschap zeker een rol speelt :

Het begrip ‘ondernemerschap’ omvat hierbij niet alleen de aspecten binnen de te beoordelen arbeidsrelatie, maar omvat ook de omstandigheden buiten de specifieke arbeidsrelatie. De feiten buiten de te beoordelen arbeidsrelatie kunnen een licht werpen op deze arbeidsrelatie en kúnnen - niet moeten – dus relevant zijn. Hierbij wordt bijvoorbeeld gekeken naar de mate waarin een werkende economisch afhankelijk is van één opdrachtgever of juist meerdere opdrachtgevers heeft, en in hoeverre hij of zij commerciële risico’s draagt.

• 3. Differentiaties binnen dezelfde werkzaamheden mogelijk is:

Het kan voorkomen dat twee werkenden, die hetzelfde werk verrichten voor dezelfde opdrachtgever, anders worden behandeld op basis van hun ondernemerschapskenmerken. Dit betekent dat de ene werkende als een werknemer wordt aangemerkt, terwijl de andere – door dienst ondernemerschap – als zelfstandige wordt aangemerkt. 

Voor organisaties die werken met flexibele arbeidskrachten is deze uitspraak van groot belang. De huidige uitdagingen in het kwalificeren van arbeidsrelaties maken het noodzakelijk om contracten en arbeidsafspraken waar nodig grondig te herzien. De uitspraak rond de taxichauffeurs van Uber benadrukken dat organisaties er rekening mee moeten houden dat dezelfde werkzaamheden, verricht voor dezelfde opdrachtgever, in het ene geval kunnen worden aangemerkt als een arbeidsovereenkomst en in het andere als een opdrachtovereenkomst. Dat geeft enerzijds meer mogelijkheden, maar maakt het aan de andere kant ook meer tot een individuele beoordeling.

Indien u wil weten wat dit concreet voor de situaties in uw organisatie betekent kunt u uiteraard met onze adviseurs contact opnemen. Wij houden u op de hoogte van verdere ontwikkelingen.