Belastingdienst update ‘Good Practices Fiscale beheersing’

Met de introductie van doorontwikkeling horizontaal toezicht heeft de Belastingdienst een viertal doelen geformuleerd: 

1. Meer eenduidigheid in uitvoering

2. Verduidelijken plaats horizontaal toezicht in de uitvoerings- en toezichtstrategie van de Belastingdienst

3. Differentiatie in toezicht

4. Meenemen van actuele en internationale ontwikkelingen. 

De publicaties geven een invulling aan het eerste doel. Daarbij zijn de ‘Good Practices’ een lang verwacht antwoord op de vragen die in de praktijk leven rondom de inrichting van fiscale beheersing via een Tax Control Framework (TCF). De informatie is nuttig voor organisaties die deelnemen aan het horizontaal toezicht, maar ook voor organisaties die meer informatie willen over de opzet van een TCF.

De ‘Good Practices’ zijn opgesteld met behulp van de vakgroep Tax Assurance van de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs, waaraan ook medewerkers van PwC deelnemen. Vervolgens heeft de projectgroep van de Belastingdienst de ‘Good Practices’ voorzien van een reflectie.

Wat betekent dit voor uw organisatie?

In de geüpdatete versie van de Good Practices Fiscale Beheersing zijn een aantal casussen toegevoegd, waarmee de Belastingdienst het beeld verduidelijkt van wat verwacht wordt bij de inrichting van een Tax Control Framework (TCF). De publicatie bevat, net als de publicatie uit 2021, geen minimumvereiste, limitatieve beschrijving of wettelijke verplichting tot het inrichten van een TCF. Het document is zeer relevant voor organisaties die (willen) deelnemen aan horizontaal toezicht. Daarnaast kan het document ook relevant zijn voor organisaties die niet willen deelnemen aan horizontaal toezicht, maar die wel de fiscale beheersing willen vergroten. De good practices bevat per bouwblok van het TCF praktische voorbeelden die gebruikt kunnen worden bij de inrichting. Het is handig om daarbij de reflectie van de Belastingdienst mee te nemen, ook zonder horizontaal toezicht. 

Het is van belang voor organisaties om te realiseren dat een TCF altijd maatwerk is, waarbij de ‘Good Practices’ een belangrijke richting kunnen geven. Organisaties kunnen aan de hand van de toegevoegde casussen in de 'Good Practices Fiscale Beheersing' (september 2023) een beter beeld krijgen omtrent het inrichten van een TCF conform de opvattingen van de Belastingdienst. 

Zes basisprincipes

De Belastingdienst hanteert een zestal basisprincipes van waaruit het TCF wordt opgebouwd. 

De zes basisprincipes volgens de Belastingdienst zijn: 

1. Strategie

2. Fiscale functie

3. Risicoanalyse

4. Beheersing

5. Monitoring

6. Rapportage

Deze basisprincipes zijn herkenbaar omdat deze grotendeels overeenkomen met de methodologie die door PwC in de praktijk wordt gebracht, en in lijn zijn met de OECD richtlijnen omtrent het TCF. Daarom kan PwC uitstekend ondersteunen bij het inrichten van de fiscale beheersing van uw organisatie.

De Belastingdienst geeft in het document door middel van een reflectie op de praktijkvoorbeelden ook inzicht in hoe het toezicht wordt ingericht bij de beschreven categorie belastingplichtige.

Een aantal punten die we hier uitlichten:

• De fiscale strategie vormt een kernelement binnen de fiscale beheersing. Mede op basis hiervan bepaalt het behandelteam vervolgens de behandelstrategie. 

• Het oprichten van een fiscale commissie is een goed orgaan om fiscale informatie te laten samenkomen binnen de organisatie. 

• Een belangrijk onderdeel van fiscale beheersing is de toedeling van de fiscale verantwoordelijkheden. Tijdens een bedrijfsgesprek kan verder invulling worden gegeven aan de wijze waarop de fiscale organisatie samenwerkt met de financiële functie en andere organisatiedelen. Ook kan hierbij verder invulling worden gegeven aan het beleid ten aanzien van de inhuur van externe deskundigen (derden).

• De fiscale risicoanalyse vormt een belangrijke basis voor de fiscale beheersing. De Belastingdienst gaat uit van een analyse waarbij de organisatie start met de inherente, fiscale risico’s (zonder daarbij acht te slaan op de mitigerende beheersingsmaatregelen) vanuit een zo breed mogelijk perspectief. Dit in elk geval voor de zogeheten key risks. Als onderdeel van de individuele klantbehandeling stelt de Belastingdienst ook – in ieder geval voor organisaties met een individueel convenant horizontaal toezicht en organisaties in de categorie Top 100 – een risicoanalyse op. Daar waar de risicoanalyse van de organisatie afwijkt van de risicoanalyse van de Belastingdienst vormt dat een gespreksonderwerp. 
• Monitoren van de fiscale processen en testen van de beheersmaatregelen maakt ook een belangrijk onderdeel uit van het TCF. Hierbij merkt de Belastingdienst op dat bij veel organisaties sprake is van een natuurlijke spanning tussen deskundigheid van de medewerker die de monitoring werkzaamheden uitvoeren en zijn of haar objectiviteit. Bij veel (relatief kleinere) organisaties is deskundigheid op het vlak van bijvoorbeeld de loonheffingen geconcentreerd bij een beperkt aantal medewerkers.