Kabinet presenteert mogelijke bouwstenen voor toekomstig belastingstelsel

25/05/20

Het ministerie van Financiën heeft samen met andere departementen onderzoek gedaan naar de vraag hoe wij ons belastingstelsel beter en toekomstbestendig kunnen maken. Het onderzoek is veelomvattend: het gaat om tien verschillende onderzoeken aan de hand van zeven knelpunten in het huidige belastingsysteem. De onderzoeken hebben geresulteerd in een ambtelijk rapport zonder politieke sturing, met als doel om uitgewerkte beleidsopties te leveren voor de volgende kabinetsformatie. Het rapport bestaat uit 169 bouwstenen waaruit politieke partijen kunnen kiezen. Het rapport is maandag 18 mei 2020 naar de Tweede Kamer gestuurd.

Wat betekent dit mogelijk voor uw organisatie?

Het rapport leidt vooralsnog niet tot concrete (wets)wijzigingen. Het rapport bevat verkennende ideeën die pas door een volgend kabinet al dan niet in concrete maatregelen kunnen worden omgezet. Bovendien vormen de ideeën niet één geheel: sommige ideeën zijn aanvullend, andere ideeën sluiten elkaar uit. Dit neemt niet weg dat de uitvoering van bepaalde beleidsopties grote gevolgen kan hebben.

Het is echter nog veel te vroeg om te kunnen inschatten welke maatregelen mogelijk in wetgeving zullen worden omgezet.

Knelpunten huidige belastingsysteem

Het rapport noemt de volgende zeven knelpunten in het huidige belastingsysteem:

Steeds hogere lastendruk op arbeid voor werkenden;
Het stelsel raakt uitgewerkt;
De opkomst van de flex- en platformeconomie vraagt om aanpassing van wet en uitvoering;
Ongelijke belasting van vermogen leidt tot arbitrage en uitstel;
Het belasten van winst wordt (nationaal) steeds lastiger;
Schade aan klimaat en gezondheid wordt onvoldoende beprijsd;
Effectiviteit van nationale belastingheffing neemt af.

Op basis van de bovenstaande zeven knelpunten zijn tien verschillende onderzoeken uitgevoerd over de volle breedte van het belastingstelsel. In de onderzoeken is gekeken naar de loon- en inkomstenbelasting (box 1, 2 en 3), de vennootschapsbelasting, de milieubelastingen, belastingen gericht op gezondheidsaspecten, de schenk- en erfbelasting en lokale (gemeentelijke) belastingen. Er is ook onderzoek gedaan naar een aantal specifieke thema’s: de Nederlandse belastingmix, het thema vereenvoudiging, de opkomst van digitale platforms en de rol van Europa in het belastingstelsel.

De tien verschillende onderzoeken hebben geleid tot de volgende onderzoeksrapporten:

De Nederlandse belastingmix;
Belasten van inkomsten in box 1;
Belasten van inkomsten behaald uit de deel- en kluseconomie;
Belasten van (inkomen uit) aanmerkelijk belang;
Belasten van vermogen;
Vergroening en grondslagerosie;
Gezondheidsgerelateerde belastingen;
Belastingheffing in Europa;
Herziening gemeentelijk belastinggebied;
Vereenvoudiging belastingstelsel.

Om het volgende kabinet richting te kunnen geven met betrekking tot de bovengenoemde onderwerpen, zijn 169 beleidsonderwerpen voor een toekomstig belastingstelsel uitgewerkt, genaamd “bouwstenen”. Een deel van de beleidsopties is overigens gebaseerd op het onlangs verschenen rapport van de Adviescommissie belastingheffing multinationals , waarover wij dit artikel schreven en op het eerder verschenen rapport van de van de Commissie Regulering van werk.

Zoals aangegeven is het dus aan een volgend kabinet om deze bouwstenen al dan niet te gebruiken voor een nieuw of aangepast belastingstelsel. De opstellers van de rapporten merken wel op dat de bouwstenen zijn afgerond vóór de coronacrisis, en dat de coronacrisis grote effecten zal hebben op de samenleving, de economie en de oplossing van de in de rapporten beschreven knelpunten. Dit neemt echter het streven om de knelpunten in het belastingstelsel op de (middel)lange termijn op te lossen niet weg.