Tweede Kamer stemt in met nieuwe Energiewet
04/06/24
De Energiewet is een ambitieus en complex wetsvoorstel dat de huidige Elektriciteitswet 1998 en de Gaswet vervangt. Het wetsvoorstel gaat de juridische onderlegger vormen voor de uitdagingen die de energietransitie met zich mee gaat brengen. Het wetsvoorstel biedt een toegankelijke, geactualiseerde en toekomstgerichte marktordening binnen de energiesector. Het gaat dan vooral over het transport en de levering van elektriciteit en gas. Het wetsvoorstel is mede ingegeven door de Europese inzichten over de energiemarkt, de energietransitie en de klimaatdoelstellingen.
De wet is nodig om een aantal onderwerpen uit Europese richtlijnen in Nederland te implementeren en is de juridische vertaling van een deel van de Europese Green Deal. Daarnaast geeft het uitvoering aan enkele onderdelen van het Klimaatakkoord zoals dat in juni 2019 is vastgesteld.
De Energiewet is op 4 juni 2024 vastgesteld door de Tweede Kamer en wordt nu voorgelegd aan de Eerste Kamer. Daarnaast moet een groot deel van de uitvoering en invulling van de Energiewet nog worden geregeld in lagere regelgeving, zoals algemene maatregelen van bestuur (AMvB's) en ministeriële regelingen. Dit betekent dat er nog onzekerheid en ruimte voor interpretatie bestaat over de precieze werking en het effect van de Energiewet.
Wat betekent dit voor uw organisatie?
De Energiewet heeft gevolgen voor alle partijen die actief zijn in de energiesector, zoals producenten, leveranciers, netbeheerders, afnemers, meetbedrijven, programmaverantwoordelijken en aggregatoren. Het wetsvoorstel introduceert nieuwe marktrollen, taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden voor deze partijen, alsmede nieuwe regels voor de tariefregulering, de gegevensuitwisseling, de systeemintegratie, de consumentenbescherming en de handhaving.
Wat regelt de Energiewet?
De Energiewet bevat onder andere de volgende belangrijke onderwerpen:
- De rol en de taken van de systeembeheerders, die verantwoordelijk zijn voor het beheer en de ontwikkeling van de transmissie- en distributiesystemen voor elektriciteit en gas. De systeembeheerders moeten onafhankelijk zijn van de productie en de levering van energie en gecertificeerd worden door de Autoriteit Consument en Markt (ACM).
- De rechten en de plichten van de aangeslotenen, die gebruik maken van een aansluiting op een transmissie- of distributiesysteem. De aangeslotenen hebben onder andere recht op een redelijke en transparante aansluitovereenkomst, een passende capaciteit en een vergoeding bij storingen.
- De voorwaarden en de tarieven voor de toegang tot en het gebruik van de transmissie- en distributiesystemen. De ACM stelt de tarieven vast op basis van algemene tariefbeginselen, die onder meer rekening houden met de kosten, de efficiëntie, de non-discriminatie en de stimulering van de energietransitie.
- De regels voor de levering van elektriciteit en gas aan eindafnemers, waaronder huishoudens en kleine bedrijven. De leveranciers moeten transparante en redelijke prijzen en voorwaarden hanteren en de eindafnemers voorzien van duidelijke en vergelijkbare informatie over de energiebronnen, het verbruik en de besparingsmogelijkheden.
- De mogelijkheden voor de participatie en de innovatie van de actieve afnemers, de energiegemeenschappen en de aggregatoren in de energiemarkt. De actieve afnemers zijn eindafnemers die zelf elektriciteit of gas produceren, opslaan, verbruiken of terugleveren. De energiegemeenschappen zijn rechtspersonen die door hun leden worden opgericht om gezamenlijk energieactiviteiten te ontplooien. De aggregatoren zijn marktdeelnemers die de vraag of het aanbod van meerdere actieve afnemers bundelen en verhandelen.
- De garanties van oorsprong, die de herkomst van de elektriciteit of het gas uit hernieuwbare bronnen aantonen. De garanties van oorsprong worden uitgegeven en geregistreerd door de minister van Economische Zaken en Klimaat op basis van de gemeten productiegegevens.
- Het toezicht en de handhaving van de Energiewet door de Autoriteit Consument & Markt en de minister van Economische Zaken en Klimaat. De ACM heeft onder andere de bevoegdheid om vergunningen te verlenen, codes vast te stellen, geschillen te beslechten, boetes op te leggen en samen te werken met andere Europese toezichthouders. De minister van Economische Zaken en Klimaat heeft onder andere de bevoegdheid om systeembeheerders aan te wijzen, beleidsregels te maken, informatie te vorderen en verslagen op te stellen.
Energie en data
Een belangrijk onderdeel van de wet gaat over energiedata: de gegevens die worden verzameld, beheerd en uitgewisseld binnen de energiesystemen voor gas en elektriciteit. Energiedata zijn nodig voor het goed functioneren van de energiesystemen, bijvoorbeeld voor het balanceren van vraag en aanbod, het bepalen van tarieven en het stimuleren van duurzame energie. Ook kunnen energiedata gebruikt worden voor het bieden van inzicht en keuzevrijheid aan eindafnemers, zoals consumenten en bedrijven, die actief willen zijn op de energiemarkt.
De Energiewet stelt regels over de verplichtingen van partijen die energiedata verzamelen, beheren en uitwisselen, zoals netbeheerders, leveranciers, meetbedrijven en marktdeelnemers. De wet bepaalt ook aan welke eisen de omgang met energiedata moet voldoen, bijvoorbeeld op het gebied van privacy, veiligheid en kwaliteit. De Energiewet introduceert een nieuwe entiteit, de gegevensuitwisselingsentiteit, die verantwoordelijk is voor het faciliteren van de uitwisseling van energiedata tussen partijen. De gegevensuitwisselingsentiteit moet zorgen voor een efficiënte, betrouwbare en transparante gegevensuitwisseling, waarbij de belangen van het systeem, de markt en de rechthebbenden worden behartigd.
De Energiewet geeft meer regie aan de eindafnemers over hun eigen energiedata. De wet bepaalt dat eindafnemers recht hebben op inzage in hun eigen gegevens en dat zij deze gegevens kunnen delen met een derde partij van hun keuze, bijvoorbeeld een energieadviesdienst of een energiegemeenschap. De wet stelt wel voorwaarden aan het delen van gegevens, zoals de toestemming van de eindafnemer en de naleving van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). De wet biedt een toegankelijk, geactualiseerd en toekomstgericht kader voor het beheer en de uitwisseling van energiedata.
Contact us
