Belastingplan 2023 en Pillar 2: mogelijke impact op de jaarrekening

21/09/22

Op Prinsjesdag 2022 heeft de Nederlandse overheid diverse belastingmaatregelen bekend gemaakt als onderdeel van het Belastingplan 2023. Ten opzichte van voorgaande jaren bevat het Belastingplan 2023 een beperkt aantal voorgestelde wijzigingen op het gebied van de vennootschapsbelasting (Vpb).

Echter, de voorgestelde wijzigingen van de eerste Vpb-schijfgrens alsmede het tarief, hebben mogelijk een impact op de jaarrekening van de midden- en kleinbedrijven.

Daarnaast geven wij een update van de ontwikkelingen rondom de 15 procent global minimum tax (Pillar 2) in Nederland en de eventuele gevolgen daarvan voor de jaarrekening. Voor de beschrijving van de voorgestelde maatregelen en de mogelijke impact daarvan op de jaarrekening gaan wij uit van de International Financial Reporting Standards (IFRS) als de van toepassing zijnde accounting standaard.

Voor een compleet overzicht van de belastingmaatregelen zie onze webpagina Belastingplan 2023.

Tax accounting impact

Op basis van IFRS dienen belastinglatenties berekend te worden aan de hand van de belastingtarieven (en belastingwetgeving) die gedurende een boekjaar als wetgeving zijn aangenomen.

De voorgestelde wijzigingen zouden (met name) gevolgen kunnen hebben voor (kleinschalige) ondernemingen met winsten die binnen het bereik van de eerste Vpb-schijfgrens vallen. Door de voorgestelde verlaging van de schijfgrens naar 200.000 euro en de voorgestelde verhoging van het lage VPB-tarief naar 19 procent, dient herwaardering van de bestaande belastinglatenties plaats te vinden (i.c., van 15 naar 19 procent respectievelijk 25.8 procent) in het boekjaar waarin de voorgestelde wijziging als wetgeving is aangenomen.

Update Pillar 2

Pillar 2 voorziet in een belastingstelsel met een minimum effectief belastingtarief van 15 procent per jurisdictie. Multinationale ondernemingen en in de EU gevestigde grote binnenlandse groepen met een (wereldwijde) geconsolideerde omzet van meer dan EUR 750 miljoen in ten minste twee van de laatste vier jaar zullen binnen de reikwijdte vallen van Pillar 2

Op Prinsjesdag 2022 heeft de Nederlandse regering Pillar 2 onbenoemd gelaten, noch heeft de regering enige concept Pillar 2-wetgeving gepubliceerd als onderdeel van het Belastingplan 2023.

Echter, op 9 september 2022 heeft de Nederlandse regering een gezamenlijke verklaring gepubliceerd met Frankrijk, Duitsland, Spanje en Italië, waarin deze landen zich hebben gecommitteerd om Pillar 2 in 2023 in te voeren als er geen overeenstemming op EU-niveau wordt bereikt. Hoewel de gezamenlijke verklaring de intentie van de relevante landen om Pillar 2 te implementeren nogmaals benadrukt, wordt daarin echter niet expliciet de inwerkingtredingsdatum genoemd. Op basis van de concept Pillar 2 EU-richtlijn verwachten wij dat de effectieve inwerkingtredingsdatum nog steeds 31 December 2023 is.

Tax accounting impact

Uit de gepubliceerde gezamenlijke verklaring van 9 september 2022 is duidelijk geworden dat de Nederlandse overheid de implementatie van Pillar 2 in het komend jaar volledig steunt. Ondanks dat op dit moment in Nederland enige voorgestelde Pillar 2-wetgeving ontbreekt, verdient het aanbeveling om een Pillar 2 impactanalyse te maken en te kijken naar de daaraan gerelateerde gevolgen voor de jaarrekening.

Gezien de huidige staat van het Pillar 2-implementatie proces is de impact van Pillar 2 op de jaarrekening op dit moment veelal beperkt tot een toelichtingsvraagstuk. Of het is vereist om informatie toe te lichten hangt af van de vraag of lokale Pillar 2-wetgeving is aangekondigd of als wetgeving is aangenomen (IFRS: ‘announced or (substantively) enacted’) voordat de jaarrekening over het relevante boekjaar wordt gepubliceerd. Als lokale wetgeving wordt aangekondigd of is aangenomen na balansdatum, maar voordat de jaarrekening over het relevante boekjaar is gepubliceerd, zijn ondernemingen verplicht om de significante impact van Pillar 2 in de jaarrekening toe te lichten op grond van IAS 10 paragraaf 22(h) in combinatie met IAS 12 paragraaf 88. Onder deze bepalingen dienen de toelichtingen zowel kwantitatieve en kwalitatieve informatie te omvatten.

Het is duidelijk dat Pillar 2 op dit moment nog niet als wetgeving is aangenomen in Nederland. Of de gezamenlijke verklaring van 9 september 2022 als een aankondiging kan worden beschouwd onder IAS 12 is voor discussie vatbaar. Dit omdat het begrip "aangekondigd" (announced) niet (nader) is gedefinieerd onder IFRS.

Ongeacht of de gezamenlijke verklaring van 9 september 2022 als een aankondiging kan worden beschouwd, dienen ondernemingen de verwachte impact van Pillar 2 in hun jaarrekening toe te lichten. Dit vloeit voort uit de vereiste van IAS 1, paragraaf 17. Deze bepaling schrijft voor dat ondernemingen aanvullende informatie moeten verstrekken in de jaarrekening op het moment dat het sec voldoen aan de specifieke verplichtingen binnen IFRS, onvoldoende is om de gebruikers van de jaarrekening in staat te stellen een oordeel te kunnen vormen van de impact van specifieke transacties en gebeurtenissen (bijvoorbeeld Pillar 2) op de financiële positie en prestatie van de onderneming.

Bedrijven waarop Pillar 2 hoogstwaarschijnlijk een significant impact zal hebben moeten daarom overwegen om de mogelijk impact van Pillar 2 al in de jaarrekening over boekjaar 2022 toe te lichten. De toelichtingen onder deze categorie zijn doorgaans kwalitatief van aard en zou een niet-cijfermatige beschrijving van de impact van Pillar 2 kunnen omvatten.