Een nieuwe tijd vraagt om een nieuwe kijk op voedsel

15/06/20

Healthy food

Door de coronapandemie is ons leven in één klap tot stilstand gekomen. Scholen gingen dicht, thuiswerken werd het nieuwe normaal en ook het ‘even naar de supermarkt’ kreeg een nieuwe dimensie. ‘Deze crisis is een mooi moment om stil te staan bij onze leef- en eetgewoonten’, vindt Bert Graafsma, industry leader Agrifood bij PwC. ‘Slechte eetgewoonten kosten onze maatschappij op de langere termijn veel geld. Door beter op ons eten te letten, kunnen we een duurzamere toekomst tegemoet gaan.’

Eetpatronen doorbreken

‘Het ingewikkelde aan het veranderen van eetgewoonten is dat eten een onderdeel is van onze cultuur. Vaak zijn we generaties verder als de gewoonte enigszins is veranderd’, zegt Bert Graafsma. ‘Daarbij is uit verschillende onderzoeken naar voren gekomen dat als je mensen dwingt anders te gaan eten, dat juist niet werkt - of zelfs het tegenovergestelde effect kan hebben. Eten is dus een heel gevoelig onderwerp en de beweging om te veranderen, moet echt van de consumenten zélf komen. Vanuit de samenleving is de laatste jaren een steeds hardere roep te horen voor meer gezonder en gevarieerder voedsel dat bovendien betaalbaar is. Denk aan groente, fruit, minder vlees, maar ook aan producten met minder of geen suiker. Deze producten zijn op de markt gekomen omdat consumenten daarom vroegen. Met name millennials geven de aanzet voor een verandering in eetgewoonten. Zij vormen een heel bewuste groep die veelal voor een duurzamere wereld staat. Gezond eten is daar vanzelfsprekend een onderdeel van.’

Kosten op korte en lange termijn

Toch is niet iedere consument even bewust met eten bezig. ‘Wat een belangrijke drijfveer is om bepaald voedsel te kopen, is toch wat het uiteindelijk kost’, vertelt Graafsma. ‘Een goedkoop product is vaker wel dan niet een ongezond product, maar we worden wel getriggerd - juist door de lage prijs of door aanbiedingen - om het te (blijven) kopen. Ook is het natuurlijk zo dat niet iedereen de mogelijkheid heeft om een duurdere variant te kopen. Geld is en blijft een belangrijke factor bij het bepalen wat er uiteindelijk in iemands winkelmandje belandt.’

Graafsma legt uit dat de kosten voor een ongezonde, goedkope keuze op de korte termijn lager zijn, maar dat - als we ongezond voedsel blijven kopen en consumeren - de kosten op langere termijn veel hoger liggen. ‘Mensen zijn minder vitaal en sneller gevoelig voor medisch ongemak, met hoge kosten voor zowel de persoon in kwestie als de maatschappij tot gevolg. Als gezondere producten relatief goedkoper worden of meer promotionele aandacht krijgen, geeft dat de juiste triggers voor de consument om ook daadwerkelijk deze producten te kopen. Een gezondere leefstijl is op den duur het resultaat.’

Gezamenlijke aanpak gezonde leefstijl

‘De wil van een bewuste millennial of juist van een bewuste producent alleen is niet voldoende om de trend van ongezonde eetgewoonten te doorbreken’, vervolgt Graafsma. ‘De overheid en het bedrijfsleven hebben ook een rol, evenals kennisinstituten. Als de neuzen van deze organisaties en van de consument dezelfde richting op gaan staan, zijn we op de goede weg. De overheid kan een rol spelen in voorlichting en het bevorderen van gezond voedsel, waarbij zij geadviseerd wordt door kennisinstituten die precies kunnen aangeven wat wel en wat niet gezond is. Zo kunnen er richtlijnen komen waar producenten zich aan moeten houden zodat de consument zonder erbij na te denken aan zijn trekken komt en een gezonde leefstijl nastreeft. Het is echt een dans van deze vier samen. Als één niet wil meewerken, wordt het een ingewikkelde kwestie.’