Financiële instellingen vervullen met hun financieringen en investeringen een sleutelrol in de transitie naar een meer duurzame economie. Maar banken, pensioenfondsen, verzekeraars en vermogensbeheerders lopen zelf ook financiële en operationele risico’s op klimaatgebied. Het is daarom cruciaal dat zij deze risico’s integreren in hun raamwerk voor risicomanagement.
De druk op financiële instellingen om zich te wapenen tegen klimaatrisico’s neemt toe. Zo is de Europese Bankenautoriteit van plan deze risico’s op te nemen in kapitaaleisen voor banken. Ook andere financiële instellingen moeten zich schrap zetten voor scherpere eisen.
Toch is de toegenomen druk vanuit beleidsmakers en toezichthouders niet de enige reden waarom financiële instellingen met dit thema aan de slag moeten. ‘Organisaties die erin slagen klimaatrisico’s in de volle breedte te integreren in de bedrijfsvoering kunnen verder gaan dan compliance’, stelt Julien Linger, expert financial risk management bij PwC. ‘Zij worden voorloper en kunnen vanuit die positie nieuwe commerciële mogelijkheden benutten.’
De nieuwe publicatie ‘Integrating climate risks in the risk management framework’ biedt financiële instellingen een routekaart voor het borgen van klimaatrisico’s. Naast analyses bevat de publicatie acht concrete aanbevelingen om klimaatrisico’s een plek te geven binnen het raamwerk voor risicomanagement en daarmee een impuls te geven aan de financiële weerbaarheid.
Voor financiële instellingen is het allereerst noodzakelijk klimaatgerelateerde risico’s te identificeren en te analyseren, en die vervolgens te mitigeren en blijvend te monitoren. Risico’s op klimaatgebied zijn onder te verdelen in fysieke risico’s en transitierisico’s.
Onder fysieke risico’s vallen extreme weersomstandigheden en kritische klimaatverandering. Dit kan leiden tot beschadiging of waardevermindering van bedrijfsmiddelen, bijvoorbeeld in de agrarische sector. Financiële instellingen die via leningen, investeringen en financiële producten hieraan zijn blootgesteld, kunnen daarop verliezen lijden.
Transitierisico’s hebben betrekking op politieke en maatschappelijke ontwikkelingen die gepaard gaan met de klimaattransitie. Dit kan wet- en regelgeving zijn, maar ook een veranderende consumentenbehoefte of nieuwe techniek.
PwC stelt in de publicatie dat financiële instellingen hun risicobereidheid moeten verrijken met klimaatgerelateerde indicatoren. Klimaatrisico’s zijn namelijk aanjager van bestaande risico’s, in het bijzonder op het gebied van krediet, markten en liquiditeit.
Ook stresstesten zouden moeten worden uitgebreid met klimaatscenario’s. Financiële instellingen moeten daarbij verder kijken dan alleen temperatuurstijging; ook beleidsverandering, technologische doorbraken en consumentenvoorkeuren kunnen schokken teweegbrengen.
Om klimaatrisico’s adequaat te monitoren, is de beschikbaarheid van data (zowel kwantitatief als kwalitatief) essentieel. Financiële instellingen moeten op de hoogte zijn van duurzaamheidsbeleid, maar ook de cijfers kennen. De beschikbaarheid van data, en het ontbreken van eenduidige methodologieën, behoren tot de grootste uitdagingen waar de sector momenteel voor staat.
Ook zullen financiële instellingen het due diligence-proces onder de loep moeten nemen. Zij moeten helder zicht hebben op de fysieke en transitierisico’s waaraan klanten zijn blootgesteld.
Het bewaken van klimaatrisico’s, en de impact ervan op de marktpositie en investeringen, is een doorlopend proces. Dit vraagt een radicale herziening van het ‘risk management framework’ en bezinning op de risicobereidheid. Maar voor de financiële instellingen die snel en grondig kunnen handelen, liggen de kansen voor het oprapen.