Open House, wel of geen aanbestedingsprocedure?

Partijen die actief zijn binnen het sociaal domein, zoals een gemeente of zorginstelling, maar ook in andere publieke sectoren, komen met enige regelmaat het begrip ‘Open House’ tegen. Wat houdt Open House in? Kwalificeert deze wijze van contracteren als een vorm van aanbesteden?

Het antwoord op deze vraag is: Nee, een Open House kwalificeert niet als een aanbestedingsprocedure, zolang de initiatiefnemer zelf geen keuze maakt en zelf ook geen (overheids)opdracht verstrekt aan een of meer opdrachtnemers die zich hebben aangemeld.

Wat is Open House?

Wat is Open House? Open House is een systeem van contracteren, dat door aanbestedende diensten wordt geïnitieerd en waarvoor potentiële opdrachtnemers zich kunnen aanmelden. Deze potentiële opdrachtnemers worden, als ze voldoen aan bepaalde toelatingseisen, in het systeem opgenomen. De definitieve keuze voor een opdrachtnemer wordt vervolgens gemaakt door een ander dan de initiatiefnemer van het Open House. Als de initiatiefnemer van het Open House (in veel gevallen een gemeente of andere publieke instelling) zelf géén opdracht verstrekt aan (een van) deze potentiële opdrachtnemers, bestaat er ook géén noodzaak om de aanbestedingswetgeving na te leven.

Er is alleen sprake van een verplichting om aan te besteden als er een overheidsopdracht wordt verstrekt voor werken, leveringen of diensten. Zie de uitspraken van het Europees Hof van Justitie in Tirkkonen en Falk Pharma.

Een voorbeeld: Een gemeente kan een Open House inrichten door een lijst beschikbaar te stellen van zorgaanbieders, die over bepaalde zorgkwalificaties beschikken en zichzelf hebben aangemeld, zodat de uiteindelijke cliënten een keuze kunnen maken uit deze vooraf geselecteerde zorgaanbieders. Zolang de gemeente of andere publieke instelling geen overeenkomst sluit onder bezwarende titel is er geen verplichting om aan te besteden.

De verwarring ontstaat in de praktijk waarschijnlijk doordat een Open House veelal als ‘raamovereenkomst’ in de markt wordt aangekondigd en de indruk wordt gewekt dat op deze manier overheidsopdrachten kunnen worden verstrekt.

Wanneer kunnen partijen toetreden tot een Open House?

Een Open House kan op verschillende manieren worden ingericht. Het is mogelijk dat aanbieders gedurende de gehele looptijd van de raamovereenkomst kunnen toetreden en hun diensten kunnen aanbieden. Aanbieders kunnen in die situatie dus nog op elk moment instromen. In andere gevallen wordt gekozen voor een Open House waarbij de inschrijving voor nieuwe aanbieders ieder half jaar opnieuw wordt opengesteld, waarbij (zorg)aanbieders tegen gedefinieerde maximumtarieven en/of productenlijsten mogen inschrijven. Onderscheidend criterium is dat er in al deze gevallen géén sprake is van een keuze voor één van de inschrijvers door de initiatiefnemer(s) van het Open House.

Belangrijk aandachtspunt

Een Open House biedt geen gelegenheid om onder de verplichting om aan te besteden uit te komen als een aanbestedende dienst het voornemen heeft om zelf een overheidsopdracht te verstrekken via een Open House. Als dat het geval is en de initiatiefnemer zelf wil gaan contracteren en een partij wil selecteren om een opdracht onder bezwarende titel aan te verstrekken, bestaat er wel degelijk nog steeds de verplichting om de Aanbestedingswet 2012 na te leven.

Als u hier nog vragen over heeft of nader van gedachten wilt wisselen, kunt u contact opnemen met uw eigen PwC-adviseur.