Daarnaast bespreken we drie verschillende vraag- en antwoordpublicaties van het CAP, het AFM-rapport over keuzebegeleiding, en DNB's best practices voor het stappenplan ter onderbouwing van een evenwichtige transitie door pensioenfondsen die overwegen in te varen.
Uitstel bedrag ineens
Op 13 maart 2025 heeft de minister van SZW de Kamer laten weten dat de inwerkingtreding van het keuzerecht voor het bedrag ineens is uitgesteld tot 1 juli 2026. Dit is de zevende keer dat de datum is verschoven. Volgens de minister is er behoefte aan een toegankelijke tool om burgers te ondersteunen bij hun besluitvorming over het opnemen van een bedrag ineens, gezien de mogelijke impact op hun inkomen en toeslagen. In opdracht van het ministerie is er door het Nibud een vooronderzoek uitgevoerd om deze hulpmiddelen te ontwikkelen. Het Nibud maakt onderscheid tussen een oriëntatietool en een rekentool, waarbij de minister een voorkeur heeft voor een rekentool die inzicht biedt in de gevolgen van de opname voor toeslagen en tevens rekening houdt met de financiële vaardigheden van de gebruikers. Nibud is van plan subsidie aan te vragen voor de ontwikkeling van deze rekentool, die naar verwachting 8 tot 10 maanden zal duren, afhankelijk van de complexiteit.
Arrest Hoge Raad 21 maart 2025 over Booking.com
Op 21 maart 2025 heeft de Hoge Raad een uitspraak gedaan in de zaak Booking.com. Over de verjaring heeft de Hoge Raad het volgende gezegd: ‘Opmerking verdient dat de verjaringstermijn van art. 3:308 BW ingevolge art. 3:320 BW in verbinding met art. 3:321, aanhef en onder f, BW wordt verlengd indien – kort gezegd – de werkgever opzettelijk het bestaan van de premievordering of de opeisbaarheid daarvan voor het bedrijfstakpensioenfonds verborgen heeft gehouden. Ook kan onder omstandigheden een beroep van de werkgever op de verjaringstermijn van art. 3:308 BW jegens het bedrijfstakpensioenfonds naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zijn (art. 6:2 lid 2 BW)'. De Hoge Raad geeft aan dat de verjaringstermijn onder bepaalde omstandigheden kan worden verlengd.
PGB meldt op de website dat Booking.com een vrijstellingsverzoek heeft ingediend. PGB is akkoord gegaan met dit verzoek, wat inhoudt dat Booking.com de pensioenen niet bij Pensioenfonds PGB hoeft onder te brengen. Booking.com moet echter wel een gelijkwaardige pensioenregeling aanbieden. De vrijstelling treedt met terugwerkende kracht in werking.
Ontwerpbesluit Transitietermijnen
Op 20 december 2024 heeft de minister het herziene ontwerpbesluit voor de transitietermijnen van het nieuwe pensioenstelsel bij de Tweede Kamer ingediend. Volgens het besluit moeten pensioenfondsen die per 1 juli 2026 willen overstappen naar het nieuwe stelsel hun implementatieplan uiterlijk vóór 1 juli 2025 bij DNB indienen.
Door een amendement van Joseph op het bijbehorende wetsvoorstel is er echter sprake van vertraging. Zij wil een goedkeuringsrecht voor interne waardeoverdracht bij pensioenen introduceren door middel van een referendum. Dit betekent dat deelnemers en pensioengerechtigden eerst collectief moeten instemmen voordat hun pensioenrechten kunnen worden overgedragen. Het doel is meer inspraak en controle voor deelnemers te verzekeren en de juridische risico’s bij de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel te beperken. Voor fondsen die vóór 1 juli 2025 de overstap maken, is er een overgangsperiode. Het amendement beoogt het vertrouwen en draagvlak in het pensioenstelsel te versterken en de juridische risico’s te verkleinen, hoewel niet alle risico’s volledig kunnen worden weggenomen.
Het amendement maakt het proces van 'invaren' echter lastiger door een referendum en mogelijkheden voor individueel bezwaar toe te voegen, wat de solidariteit en het collectieve karakter van het pensioenstelsel kan ondermijnen. Bovendien levert het juridische complicaties op en hindert het de transitie naar het nieuwe stelsel. De afdeling advisering van de Raad van State vindt dat het amendement tekortschiet in wetgevingskwaliteit en raadt de regering aan het af te wijzen. De transitie is al in gang gezet en er zijn geen overtuigende redenen om het debat opnieuw te openen.
Vanwege de vertragingen kunnen het wetsvoorstel en het bijbehorende besluit niet zoals gepland op 1 juli 2025 van kracht worden. Hierdoor moeten pensioenfondsen hun implementatieplannen alsnog voor die datum indienen, zelfs als ze pas in 2027 of later willen overstappen. Dit legt een onnodige last op de sector en kan leiden tot dekkingstekorten, wat de stabiliteit kan verstoren.
Minister Van Hijum introduceert twee maatregelen met een nieuwe AMvB die op 1 juli 2025 ingaat. Deze maatregel maakt de uiterste indieningsdatum van implementatieplannen flexibel, zodat deze uiterlijk één jaar voor de transitie bij DNB kunnen worden ingediend. Bovendien omvat de AMvB regels die vereisen dat deelnemers minimaal een maand van tevoren worden geïnformeerd. Fondsen die na 1 juli 2025 hun plannen indienen kunnen onder voorwaarden gebruikmaken van versoepelde indexatieregels op basis van eerdere regelingen.
Wijziging verzamelbesluit pensioenen
Op 6 februari 2025 is in de Staatscourant een wijziging van het verzamelbesluit pensioenen gepubliceerd. Deze verandering staat toe dat pensioen zonder premie wordt voortgezet bij arbeidsongeschiktheid. In samenwerking met de sector, de Belastingdienst en het ministerie van Financiën zijn er mogelijke oplossingen verkend ter overbrugging totdat het aangepaste overgangsrecht ingaat. Dit besluit maakt het mogelijk dat premievrije voortzetting binnen de oorspronkelijke pensioenregeling blijft bestaan, zelfs als deze inmiddels onder het vernieuwde hoofdstuk IIB van de Wet op de loonbelasting 1964 valt na de invoering van de Wtp.
Internetconsultatie voor wijzigingen in het Vrijstellings- en boetebesluit Wet Bpf 2000 en het overgangsrecht Wet toekomst pensioenen
Op 31 maart 2025 startte de internetconsultatie voor wijzigingen in het Vrijstellings- en boetebesluit Wet Bpf 2000 en het overgangsrecht Wet toekomst pensioenen, welke duurt tot 24 april 2025. Het voorstel introduceert drie belangrijke aanpassingen:
- De aanpassing van het overgangsrecht moet ervoor zorgen dat werkgevers hun transitiemoment kunnen bepalen zonder hun vrijstelling te verliezen. Dit voorkomt complicaties tijdens de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel, waarbij alleen naar financiële gelijkwaardigheid wordt gekeken.
- Om de performancetoets in de toekomst beter te kunnen beoordelen, wordt een inlichtingenplicht voor bedrijfstakpensioenfondsen ingesteld, zodat de noodzakelijke gegevens beschikbaar blijven voor toekomstige evaluaties.
- Het begrip "dezelfde aanspraken" wordt gewijzigd in "gelijkwaardige aanspraken" bij onvoldoende beleggingsprestaties, gezien het niet langer mogelijk is om garanties uit uitkeringsovereenkomsten na te komen binnen premieovereenkomsten. De specifieke invulling hiervan zal via een ministeriële regeling worden vastgelegd.
Centraal Aanspreekpunt Pensioenen (CAP)
1. V&A 25-001 Vaste indexatie ingegaan partnerpensioen bij overlijden voor pensioendatum en wezenpensioen
Op 27 januari 2025 werd besproken hoe een vaste indexatie kan worden toegepast op partner- en wezenpensioenen bij overlijden voor pensioendatum volgens de Wtp. Deze pensioenen mogen boven de wettelijke grenzen stijgen als dit komt door loon- of prijsaanpassingen. Een vaste indexatie moet een redelijke voorspelling van toekomstige loon- of prijsstijgingen zijn en mag niet meer dan drie procent bedragen. Dit kan alleen worden aangeboden voor toekomstige jaren en moet consistent zijn met eerdere toezeggingen in de pensioenregeling. Een vaste indexatie kan afhankelijk zijn van de financiële situatie van de pensioenuitvoerder, maar mag niet afhangen van andere voorwaarden zoals aparte besluiten.
2. V&A 25-002 Fiscale mogelijkheden invoeren nieuwe premieregeling met progressieve premiestaffel na 1 juli 2023
Op 27 januari 2025 werd een publicatie uitgebracht met richtlijnen over het invoeren van nieuwe premieregelingen na de start van de Wtp op 1 juli 2023. Het blijft binnen de fiscale regels mogelijk om een premieopbouw in te voeren die varieert met de leeftijd, op voorwaarde dat het hoogste premiepercentage de vastgestelde limiet van de pensioengrondslag, zoals genoemd in artikel 18a van de Wet op de loonbelasting 1964, niet overschrijdt. Artikel 38r van dezelfde wet biedt onder bepaalde voorwaarden eerbiedigende werking voor bestaande regelingen van vóór 30 juni 2023.
3. V&A 25-003 Inhaal niet benutte premieruimte pensioen
Op 14 maart 2025 heeft het CAP toegelicht dat de niet-benutte pensioenpremieruimte in willekeurige volgorde kan worden gebruikt. Volgens de Wet op de loonbelasting 1964 is het mogelijk om het verschil tussen de maximale fiscaal toegestane pensioenpremieruimte en de feitelijk gebruikte ruimte van voorgaande jaren later alsnog te benutten. Er is geen tijdslimiet opgelegd voor het gebruiken van deze inhaalruimte, mits deze kan worden aangetoond, bijvoorbeeld via een berekening.
AFM: rapport keuzebegeleiding
Op 27 februari heeft de AFM een rapport gepubliceerd over ‘Keuzebegeleiding begint bij de deelnemer’, waarin effectieve methodes voor keuzebegeleiding worden besproken en praktijkvoorbeelden worden gedeeld. Hoewel pensioenuitvoerders sinds 1 juli 2023 verplicht zijn keuzebegeleiding te bieden, onderzocht dit rapport hoe deze begeleiding in de praktijk wordt vormgegeven en waar verbetering noodzakelijk is. Het rapport bouwt voort op eerdere onderzoeken en leidraden uit 2022 en 2023, en biedt nieuwe inzichten voor pensioenuitvoerders.
Kern van goede keuzebegeleiding is dat deelnemers goed geïnformeerd hun keuzes kunnen maken. Dit vraagt van pensioenuitvoerders een goed begrip van de behoeften, kenmerken en vaardigheden van hun deelnemers, zoals informatiebehoefte, leeftijd, persoonlijke voorkeuren, en financiële geletterdheid.
Gedurende transities in de pensioenregelingen is het cruciaal om duidelijk de impact van keuzes op mogelijke compensaties of regelingen, zoals bij veranderingen in nabestaandenpensioenen, toe te lichten aan deelnemers.
Hoewel pensioenuitvoerders deelnemers mogen adviseren over keuzes binnen de pensioenregelingen, mogen zij geen specifieke financiële producten van een bepaalde aanbieder aanbevelen. Bij beleggingsvrijheid is advies zelfs verplicht, dit geldt niet voor pensioenfondsen.
DNB: Good practice: stappenplan onderbouwing evenwichtige transitie door pensioenfondsen die beogen in te varen
Op 4 februari heeft DNB een stappenplan gepresenteerd dat pensioenfondsen ondersteunt bij het onderbouwen van een evenwichtige transitie naar nieuwe pensioenregelingen. Dit plan is ontwikkeld omdat pensioenfondsen behoefte hebben aan richtlijnen voor het eerlijk invaren van bestaande rechten. Dit stappenplan richt zich op (het bestuur van) pensioenfondsen en bevat de volgende stappen:
- Verkrijgen duidelijkheid over opdracht sociale partners/ transitieplan
- Vastleggen raamwerk evenwichtige transitie
- Vaststellen betrouwbaarheid en verklaring van transitie-effecten
- Onderbouwen evenwichtigheid
- Wegen en oordelen evenwichtige invulling
- Invaarmelding en rol DNB
- Monitoring na invaarbesluit
De publicatie omvat een structuur die fondsen helpt de wettelijke vereisten beter te begrijpen en mogelijke risico's in hun benadering te identificeren en aan te pakken. Dit stappenplan, dat in samenwerking met de Pensioenfederatie en het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid tot stand is gekomen, biedt praktische ondersteuning aan pensioenfondsen tijdens de transitieperiode naar een nieuwe pensioenregeling.
Podcastserie Pensioen Inside; alweer aflevering 4 van het derde seizoen
In het derde seizoen van onze podcastserie Pensioen Inside gaat onze host Bastiaan Starink samen met diverse co-hosts in gesprek met verschillende experts over het nieuwe pensioenstelsel. Wat zijn de laatste ontwikkelingen en met welke uitdagingen heeft de markt te maken?
In de vierde aflevering van seizoen 3 bespreken Bastiaan Starink, Lonneke Thissen en Rutger Kootstra de voorbereiding van pensioenuitvoeringsorganisaties op de transitie naar het nieuwe pensioenstelsel (Wtp). Ze behandelen de fasen van de transitie, veranderende informatiebehoeften, het belang van voortgangsrapportages en samenwerking, en de uitdagingen bij het waarborgen van datakwaliteit, het aanpassen van processen en systemen, en het creëren van vertrouwen tussen ketenpartners
Volg de podcast en ontvang automatisch een melding zodra de nieuwe aflevering te beluisteren is.
