Pensioenthema’s AFM-publicatie Trendzicht en Agenda 2022

Risico's pensioentransitie

In het nieuwe pensioenstelsel, dat uiterlijk 2027 ingaat, krijgen deelnemers meer eigen verantwoordelijkheid. Risico’s komen daarbij explicieter bij deelnemers te liggen. Omdat het nieuwe stelsel zal bestaan uit premieregelingen met grotendeels variabele uitkeringen heeft dat mogelijk een aanzienlijke impact op de ontwikkeling van de hoogte van het pensioen. 

De AFM benadrukt dat het voor het vertrouwen in het pensioenstelsel belangrijk is dat de effecten van de transitie op de pensioenen van de deelnemers goed worden gecommuniceerd. Door de aanhoudende lage rente is de financiële positie van pensioenfondsen nog steeds kwetsbaar, wat de overgang naar het nieuwe stelsel extra uitdagend maakt. 

Wat betreft de pensioentransitie ziet de AFM de volgende risico’s:

• De pensioenregeling sluit niet aan bij de risico’s die deelnemers kunnen en willen dragen.
• Er worden onrealistische verwachtingen gewekt over het nieuwe pensioenstelsel en het pensioen van deelnemers doordat de informatie niet correct, duidelijk, tijdig of evenwichtig is. 
• De pensioenregeling en de keuzes die hierbij zijn gemaakt zijn niet uitlegbaar.

AFM Agenda 2022

Voor de AFM betekent de stelselwijziging een uitbreiding van toezichttaken. Zo gaat de AFM toezicht uitoefenen op het inzichtelijk maken van gevolgen voor deelnemers, de verplichte keuzebegeleiding aan deelnemers en de correctheid van getoonde scenariobedragen in communicatie aan deelnemers. Bovendien gaat de AFM onderzoeken hoe pensioenuitvoerders de klachten van deelnemers over de hoogte van hun pensioen afhandelen.

De jaaragenda van 2022 die de AFM op 13 januari jl. gepubliceerd heeft, laat zien dat de AFM zal doorgaan met het voorbereiden van de pensioensector en het gedragstoezicht op het nieuwe pensioenstelsel. Het waarborgen van de belangen van deelnemers in de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel zal hierbij prioriteit krijgen.

Wat betekent dit voor u?

Het nieuwe pensioenstelsel en de daaruit voortkomende nieuwe toezichttaken hebben belangrijke gevolgen voor het AFM-toezicht. Voor pensioenuitvoerders is het relevant dat de AFM haar toezicht uit gaat breiden naar pensioencommunicatie richting deelnemers. 

In het nieuwe stelsel gaan deelnemers meer risico’s dragen door onder meer variabele uitkeringen. Ook moeten zij complexe keuzes maken. Daarom krijgt het waarborgen van de belangen van deelnemers in het nieuwe pensioenstelsel prioriteit. De nieuwe pensioenregelingen moeten voor deelnemers niet leiden tot meer financieel risico dan zij kunnen en willen dragen. In de voorbereiding op een uitlegbare transitie wil de AFM dat pensioenuitvoerders de risico’s uitvragen die deelnemers kunnen en willen dragen.

Ook is het belangrijk dat er door pensioenuitvoerders zorgvuldig en transparant richting de deelnemers gecommuniceerd wordt. De gecommuniceerde verwachtingen met betrekking tot het pensioen moeten realistisch zijn om teleurstelling en onbegrip te voorkomen. Daarnaast is het ook belangrijk dat deelnemers tijdig meegenomen worden in de complexe pensioenthema’s. Volgens de AFM kan een uitlegbare regeling bijdragen aan meer vertrouwen.