Fiscale behandeling van scholingsbudgetten voor werknemers

10/06/19

Het kabinet heeft de Tweede Kamer een voortgangsbrief gestuurd over de aanpak Leven Lang Leren (LLO). In het kader van het LLO-beleid wordt de fiscale scholingsaftrek in de inkomstenbelasting vervangen door een regeling voor persoonlijke ontwikkelbudgetten. Dit wordt het STAP-budget genoemd (STAP staat voor Stimulans ArbeidsmarktPositie). De scholingsaftrek zal in 2020 nog blijven bestaan en pas worden afgeschaft bij invoering van het STAP-budget. In het kader van het LLO-beleid wil het kabinet (aan werkgevers) ook meer duidelijkheid geven over de fiscale behandeling van scholingsbudgetten en bovendien het opleidingsaanbod (in het hbo en mbo) flexibeler maken. De verduidelijking leidt niet zozeer tot een meer praktische invulling. In dit artikel gaan wij in op de verduidelijking van de fiscale behandeling van individuele leer- en ontwikkelbudgetten.

Duidelijkheid fiscale behandeling van scholingsbudgetten

Duidelijkheid over de fiscale behandeling van scholingsbudgetten kan de toegang van werknemers tot scholing bevorderen. Met het oog hierop is een werkgroep opgericht met leden vanuit de Belastingdienst, bepaalde cao-sectoren, uitvoerders van opleidingen en de betrokken ministeries. Dit heeft ertoe geleid dat de Belastingdienst een toelichting heeft geschreven op de vraag of een cursus of opleiding valt onder een gerichte vrijstelling, inclusief een vragenlijst die werkgevers kunnen gebruiken. Bovendien is een coördinerend inspecteur aangewezen om op dit vlak de eenheid van uitvoering en handhaving binnen de Belastingdienst te bevorderen. In de komende maanden richt de werkgroep zich nog op de verduidelijking van de fiscale behandeling van scholingsbudgetten als het gaat om de meeneembaarheid van het individuele budget naar een andere werkgever en de inzet van het individuele budget bij werkloosheid.

Voorlichtingsdocument ‘Scholingskosten in de loonheffingen’

Het voorlichtingsdocument van de Belastingdienst gaat zoals gezegd in op de vraag of een cursus of opleiding valt onder een gerichte vrijstelling. Twee gerichte vrijstellingen komen in aanmerking als het gaat om scholing: de vrijstelling voor onderhoud en verbetering van kennis en vaardigheden ter vervulling van de dienstbetrekking; en de vrijstelling voor het volgen van een opleiding of studie met het oog op verwerven van inkomen uit werk en woning.

Zoals de Belastingdienst aangeeft, zal in het geval van een persoonlijk scholingsbudget vaak de tweede gerichte vrijstelling van toepassing zijn. Er moet een objectieve verwachting bestaan dat de werknemer na het volgen van de studie of opleiding in redelijkheid deze kennis kan inzetten in het economische verkeer. De werkgever moet dit met gezond verstand en vanuit een realistisch oogpunt beoordelen.

Soft skills cursussen, waaronder mindfulness

Voor een cursus/opleiding ter verbetering van kennis en vaardigheden voor de vervulling van de dienstbetrekking moet volgens de Belastingdienst sprake zijn van specifieke kennis en vaardigheden die via de opleiding of cursus worden verworven. Zo draagt volgens de bijgevoegde vragenlijst een algemene taal- of computercursus niet bij aan de specifieke kennis of vaardigheden van een werknemer voor zijn huidige of toekomstige beroep. Een cursus zakelijk Engels bijvoorbeeld zou wel kunnen doen aan deze gerichte vrijstelling.

In het geval van cursussen gericht op de ontwikkeling van soft skills, zoals een mindfulness cursus, gaat de Belastingdienst uit van het volgende. De cursus moet nauw verband houden en bijdragen aan het (beter) functioneren binnen de dienstbetrekking. Als aan deze voorwaarde is voldaan, is het geen probleem dat de werknemer óók voor zijn privéleven van de cursus profiteert. Uit deze benadering maken wij op dat een werkgever een mindfulness cursus niet in zijn algemeenheid kan behandelen als gerichte vrijstelling, maar dat per individuele deelname moet worden beoordeeld of er een voldoende nauw/direct verband is met het (beter) functioneren binnen de dienstbetrekking. Dit vraagt dan ook om maatwerk bij de uitvoering.

Uitzondering voor accessoires

Alleen kosten die uitsluitend en rechtstreeks verband houden met de opleiding vallen onder een gerichte vrijstelling. Dit geldt onder meer voor les-, tentamen- en examengeld, studieboeken, gereedschappen, instrumenten en scriptiekosten. Als in het kader van de opleiding ook wordt betaald voor accessoires, zoals bijvoorbeeld een iPad, vallen deze kosten volgens de Belastingdienst niet onder de gerichte vrijstelling.

Vereiste van (persoonlijke) begeleiding

De Belastingdienst stelt ook dat een opleiding alleen onder een gerichte vrijstelling kan vallen als sprake is van toezicht en begeleiding (door een school of opleidingsinstituut), wat overigens ook op opstand kan plaatsvinden, zoals bij een e-learning. Zelfstudie kwalificeert niet als een gericht vrijgestelde opleiding. De aanschaf van studieboeken voor zelfstudie kan overigens wel vallen onder de gerichte vrijstelling van vakliteratuur ten behoeve van de huidige dienstbetrekking.

Wanneer u uw arbeidsvoorwaarden met betrekking tot scholing(sbudgetten) wilt beoordelen of vormgeven, of wanneer u vragen heeft over de fiscale behandeling van bepaalde opleidingen of cursussen, adviseren wij u hierover graag. Neem daarvoor contact op met Henk van Keersop (088 792 14 85).