Personeelstekort grootste uitdaging zorg

Bestuurders en toezichthouders geven aan dat het huidige financieringsstelsel zich onvoldoende leent voor structurele samenwerking en innovatie, denk aan vraagstukken rond domeinoverstijgende financiering. Daarnaast geven respondenten aan dat een regiefunctie ontbreekt. Dat is deels toe te rekenen aan een gebrek aan eenduidig beleid. Partijen willen zich gehoord voelen en gecompenseerd worden voor de transitie naar de zorg van morgen. Willeke Bakker, zorgexpert en partner bij PwC: ‘Via verschillende akkoorden en programma’s is tijdelijke financiering beschikbaar, bijvoorbeeld vanuit het Integraal Zorgakkoord. Maar tegelijkertijd zien we dat zorgaanbieders ook behoefte hebben aan structurele oplossingen en duidelijkheid omtrent langetermijnfinanciering.’

Volgens Marcel Otten, zorgexpert en partner bij PwC gaan zorgbestuurders ook proactief met oplossingsrichtingen aan de slag, bijvoorbeeld op het gebied van digitalisering en regionale passende zorg met ketenpartners. Omdat ook andere sectoren kampen met personeelskrapte, is er weinig perspectief op toenemende instroom. ‘Daarom moeten we de zorgvraag afbuigen’, schetst Otten een perspectief. ‘Dat kan door passende zorg of door samenwerking in de keten, zo laten voorbeelden in ons rapport zien.’

Uit PwC’s Healthcare Outlook blijkt ook dat maar liefst drie op de tien bestuurders zich behoorlijk tot ernstig zorgen maken over het voortbestaan van de zorginstelling. Bakker: ‘Dit wordt mede onderschreven doordat een derde aangeeft een negatief resultaat te verwachten over 2023. Hiermee is een significante verslechtering zichtbaar ten opzichte van ons onderzoek van twee jaar geleden, toen ging het nog om zes procent.’

Volgens Bakker weerhoudt de onzekerheid over de financiële situatie bestuurders en toezichthouders ervan noodzakelijke investeringen te doen. ‘Zorgaanbieders kunnen in het verleden opgebouwd vermogen en liquiditeit inzetten en huidige exploitaties verbeteren. Investeringen in arbeidsbesparende maatregelen zoals digitalisering en nieuwe businessmodellen vergen soms lef, maar zijn essentieel om de benodigde transformatie van de zorg in Nederland te laten slagen.’

‘Bij ongewijzigd beleid stelde de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid al in 2021 dat in 2060 een op de drie Nederlanders in de zorg zal moeten werken, ten opzichte van één op de zeven vandaag’, rekent Otten voor. ‘Het tekort aan zorgpersoneel zal in 2031 oplopen tot 135.000. Het personeelstekort vormt hiermee een hardere beperking dan betaalbaarheid. Er bestaat simpelweg geen andere oplossing: de wal zal het schip doen keren.’