NN Group wint Tax Transparency Benchmark 2020

Toenemende vraag naar fiscale transparantie

Hoewel de Tax Transparency Benchmark de jaarrapporten van 77 Nederlandse bedrijven over het fiscale jaar 2019 analyseert, valt niet te ontkennen dat de uitbraak van de Covid-19-pandemie begin 2020 een enorme impact heeft gehad op vrijwel elk aspect van het bedrijfsleven, inclusief belastingen en fiscale transparantie van bedrijven. Overheden wereldwijd hebben enorme uitgaven gedaan om de negatieve economische gevolgen van de Covid-19-pandemie te verzachten, wat het publieke debat over belastingen verder heeft aangewakkerd. Veel Eerste en Tweede Kamerleden eisen dat de economische steunpakketten van de overheid aan bedrijven vergezeld moeten gaan van meer transparantie, ook op het gebied van belastingen en publieke rapportages per land (public country-by-country reporting). Verschillende Europese landen, zoals België, Denemarken, Frankrijk, Italië en Polen hebben ook fiscale voorwaarden aan de Covid-19-staatssteun verbonden, waardoor de noodsteun voor bedrijven die in belastingparadijzen geregistreerd zijn verder is beperkt.

De toegenomen discussie over fiscale transparantie is niet alleen ontstaan ​​door de enorm gestegen begrotingstekorten als gevolg van de Covid-19-pandemie. Zij komt ook voort uit het groeiende besef dat belastingen nodig zijn om duurzame groei te waarborgen en te financieren, zoals voorgesteld door de Europese Commissie in de ‘Green Deal’ en de ‘net-zero commitments’ gemaakt door overheden en bedrijven. De samenleving ziet belastingen niet langer puur als een kostenfactor, maar ook als een instrument om sociaal-economische cohesie, ecologische waardecreatie en welvaart op lange termijn te creëren.

Tax Transparency Benchmark legt verbeterpunten bloot

De resultaten van de Tax Transparency Benchmark 2020 laten zien dat Nederlandse beursgenoteerde bedrijven wederom fiscaal transparanter zijn dan voorheen. Sinds de introductie van de Benchmark in 2015 is de gemiddelde score op basis van het totaal aantal punten behaald door ondernemingen op de zes principes van good tax governance gestegen van 25 procent in 2015 naar 46 procent in 2020. Toch blijft er nog aanmerkelijk veel ruimte voor verbetering met betrekking tot de uitgebreidheid en de kwaliteit van de country-by-country-rapportages, het verstrekken van interne en externe tax assurance en de uitleg bij de aansluiting van statutair naar effectief belastingtarief.

De vakjury - Hans Gribnau (Universiteit van Leiden en Universiteit van Tilburg), Irene Burgers (Rijksuniversiteit Groningen), Klaas Bangma (FNV), Anna Gunn (Artikel 104 & Universiteit van Leiden), Michiel van Esch (Robeco) en Victor van Kommer (IBFD en Universiteit van Utrecht) - roept bedrijven op niet alleen hun belastingbetalingen aan overheden bekend te maken, maar ook eventueel genoten fiscale stimulansen en subsidies. Hoewel het juryoordeel gebaseerd is op de analyse van de jaarverslagen over het fiscale jaar 2019 had de jury wel verwacht dat bedrijven aandacht zouden besteden aan de belangrijkste belastingkwesties die het nieuws in het afgelopen jaar gedomineerd hebben, zoals de voorgestelde 'exit tax', de introductie van EBITDAC (earnings before interest, taxes, depreciation, amortisation and Covid-19) en de almaar groeiende Europese invloed op de belastingwetgeving.

Het algemene oordeel van de vakjury is dat verschillende bedrijven, met name Shell, aanzienlijke vooruitgang hebben geboekt bij het verschaffen van meer transparantie in hun belasting rapportage. Door de vooruitgang die deze bedrijven geboekt hebben, wordt de kloof tussen de hoog- en laag scorende bedrijven echter wel steeds groter. Er is nu een duidelijk verschil tussen de bedrijven die hun belastingstrategie naar de letter van de wet publiceren ('tell me') en bedrijven die daarnaast gedetailleerd rapporteren over hun fiscale governance aan de hand van relevante praktijkvoorbeelden (‘show me'). Dit roept vragen op bij de vakjury over wat de moverende redenen voor bedrijven zijn om voor meer fiscale transparantie te kiezen: is het vooral een instrument voor risico- en reputatiemanagement of een doel op zich en een intrinsieke motivatie om een ​​zinvolle stakeholderdialoog aan te gaan? Een discussie die alleen maar aan belang zal winnen in het post-Covid-19-tijdperk.