Oog voor de kwetsbaren op de arbeidsmarkt

FNV-voorzitter Han Busker en politieagente Cheyenne Haatrecht in gesprek over de toekomst van werk

Door de digitalisering en het gebruik van nieuwe technologieën hebben kwetsbare groepen het steeds moeilijker op de arbeidsmarkt. FNV-voorzitter en oud-politieagent Han Busker pleit er samen met Cheyenne Haatrecht, werkzaam bij de Amsterdamse vreemdelingenpolitie, voor dat ‘iedereen een plek aan de tafel krijgt’ en dat flexibiliteit niet gepaard gaat met meer onzekerheid.

De ontmoeting tussen Han Busker en Cheyenne Haatrecht vond op verzoek van PwC plaats. Voor ons publieksverslag hebben we externe experts gevraagd met elkaar in gesprek te gaan over een van onze vier maatschappelijke thema's. Naast future of work zijn dat duurzame vooruitgang, future of finance en risk & regulatory.

Han: ‘Technologische ontwikkelingen houden we niet tegen en dat moeten we ook niet willen. Ook het oppoppen van platforms voor onder meer bezorg- en taxidiensten houden we niet tegen. Maar we kunnen de werkverhoudingen wel samen op een fatsoenlijk manier blijven organiseren. Ik maak me grote zorgen over het feit dat deze organisaties alle kwetsbaarheid bij de werknemers leggen. Als een fietskoerier van zijn fiets valt en niet kan werken, moet hij het zelf oplossen. Deze platforms hebben door beleid de kans gekregen en kunnen dus ook door beleid worden teruggefloten. Ik heb niets tegen flexibel werk, maar flexibiliteit moet niet gepaard gaan met onzekerheid. Als we op die manier de arbeidsmarkt van morgen organiseren, is samen niet meer aan de orde. Dan vecht straks iedereen voor zijn eigen plek.’

Cheyenne: ‘Ik zie daar wel een verband met mijn werk en de reden waarom ik ervoor heb gekozen. Toen in 2015 de vluchtelingenstroom naar West-Europa op gang kwam, ben ik bewust bij de vreemdelingenpolitie gegaan. Ik besefte dat deze ontwikkeling van grote invloed zou zijn op de maatschappij en dus ook de politie. En ik wilde me sterk maken voor deze mensen. Over mensen met een vluchtelingen- of migratieachtergrond wordt veelal respectloos gesproken. Maar het gaat om mannen, vrouwen en kinderen, van wie de meesten met hoop hun land zijn ontvlucht en vervolgens in een wereld komen waar ze kwetsbaar zijn en waar op de arbeidsmarkt al snel misbruik van ze wordt gemaakt.’

Han: ‘Dat geldt ook voor veel werknemers uit Oost-Europa. Zij komen naar Nederland om hun leven en die van familieleden beter te maken. Ze belanden dan vaak in arbeidsconstructies waarin ze volledig afhankelijk zijn van anderen. Ze verdienen misschien net genoeg om van te leven en de rest gaat naar hun werkgever of hun opdrachtgever. Ik noem dat moderne slavenarbeid.’

‘Als we naar de toekomst van werk kijken, is het zeker zo dat er door onder meer robotisering eenvoudige banen verdwijnen en dat er deels nieuwe banen bij komen. Maar we moeten ons ook realiseren dat we in een vergrijzende samenleving leven. Over twintig jaar komen we handen te kort om al het werk te doen. Dan heb je iedereen nodig. We zullen dan een goede manier moeten vinden om dat met elkaar te organiseren.’

Cheyenne: ‘Ik hoop dat dan iedereen een plek aan de tafel krijgt. Dan bedoel ik niet alleen mensen met een niet-westerse achtergrond, maar ook vrouwen en LHBT+’s. Dat is nodig om iedereen een kans te geven op de arbeidsmarkt van de toekomst. Als we alles maar vanuit één perspectief blijven bekijken, weet ik zeker dat er een groep mensen wordt uitgesloten. Zij krijgen dan nooit het gevoel dat de wereld er ook voor hen is.’

‘Als klein meisje had ik weinig rolmodellen. Ik kon tegen weinig zwarte vrouwen opkijken. Maar iedereen heeft helden nodig. Vanuit mijn functie bij de politie probeer ik daar nu aan bij te dragen. Want wat diversiteit betreft hebben we nog een lange weg te gaan. Ik merk dat voor veel mensen het beeld nog niet klopt als ze mij in uniform zien. En als ik geen uniform draag, denkt men soms dat ik een secretaresse ben. Vanuit mijn positie blijf ik daartegen vechten.’

Han: ‘Ik doe met je mee. Want als er in de toekomst iets nog belangrijker wordt, is het dat we het samen doen. Dat is ook de kracht van een vakbond. Samen sta je voor iets en met elkaar probeer je dat te bereiken.’