BLG Wonen heeft heldere missie met woontoegankelijkheid

26/09/22

Woontoegankelijkheidsmonitor biedt perspectief in lastige huizenmarkt

De woningmarkt staat duidelijk onder druk. Veel groepen zijn op zoek naar betaalbare woningen, ‘maar omdat er geen eerlijk speelveld wordt gecreëerd voor deze woningzoekers, is dat lastig’ stelt Georgette Lageman, manager expertisecentrum Wonen bij BLG Wonen.

Als antwoord op die lastige woningmarkt ontwikkelde BLG Wonen samen met PwC en adviesbureau Companen de Woontoegankelijkheidsmonitor. Mila Harmelink, vanuit PwC betrokken bij het project, in gesprek met Georgette Lageman over de impact van de monitor op de woningmarkt.

Georgette Lageman (BLG Wonen) en Mila Harmelink (PwC)

‘Wonen moet toegankelijk zijn voor iedereen’

BLG Wonen is in 1954 opgericht als ‘Bouwfonds Limburgse Gemeenten’ met als doel het huizenbezit onder mijnwerkers te bevorderen. Wonen zou toegankelijk moeten zijn voor iedereen, was daarbij de gedachte.

‘Een eigen woning gaat immers verder dan een dak boven jouw hoofd’, vertelt Lageman. ‘Een woning biedt kansen en doorgroeimogelijkheden. En betekent ook veiligheid en zekerheid. Het is de waarde achter die hypotheek waarop wij onze sociale ambitie inzetten.’

Meer inzicht in woontoegankelijkheid

Om meer inzicht te krijgen in de woontoegankelijkheid in Nederland, ontwikkelde BLG Wonen samen met PwC en Companen de Woontoegankelijkheidsmonitor. De monitor maakt een indexberekening op basis van data en indicatoren, zoals betaalbaarheid, vraag en aanbod en het aantal arbeidsplaatsen in een bepaalde buurt. Dat vertaalt zich naar een score die zowel in te zien is op geografisch niveau (postcode, gemeente en Nederland) als op het niveau van doelgroepen.

Creëren van eerlijk speelveld

‘De monitor maakt het, anders dan soortgelijke monitoren, mogelijk heel concrete uitspraken te doen over woontoegankelijkheid in een bepaald gebied. Die was volgens de monitor op de Waddeneilanden bijvoorbeeld heel laag voor de oorspronkelijke bewoners. De oorzaak werd gevonden bij vakantiehuisbezitters’, aldus Harmelink. ‘De monitor speelt dus een heel belangrijke rol in het creëren van dat eerlijke speelveld’, vult Lageman aan.

Georgette Lageman (BLG Wonen)

Woontoegankelijkheid op de agenda

De uitkomsten van de monitor zet BLG Wonen ook in voor nieuwe proposities. Denk aan duurhuur en woningsplitsen. Lageman: ‘Met de monitor creëren we bewustzijn door telkens een andere relevante invalshoek van woontoegankelijkheid te kiezen en toe te lichten. Bijvoorbeeld bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen. In welke gemeente was de woontoegankelijkheid hoog of laag? De resultaten daarvan leverden behalve veel publiciteit, ook meteen een mooie kans op om het onderwerp te agenderen.’

Serieuze gesprekspartner

Lageman erkent dat ze met de monitor een troef in handen heeft en een serieuze gesprekspartner is als het gaat om de woningproblematiek. ‘Als bedrijf hebben we inderdaad thought-leaderambities als het gaat om woontoegankelijkheid. Dat doen we door onze kennis te agenderen, de media regelmatig op te zoeken en door met de politiek in gesprek te gaan. Maar ook door op te trekken met andere partijen. Want alleen kunnen we de woningmarkt niet veranderen.’

De weerbarstige woningmarkt

Lageman schetst een beeld van de mogelijke oorzaken voor de weerbarstige woningmarkt: ‘Het aantal scheidingen, een sterke toename in eenpersoonshuishoudens en de geprivatiseerde zorg, waardoor ouderen langer in hun huis blijven wonen. De lijst is lang. De woningmarkt is verweven met veel andere gebieden en wordt mede bepaald door andere variabelen. Als de minister van VROM eisen gaat stellen aan het stikstofbeleid, kunnen we niet meer bouwen.’

In de jaren van woningbouwtekort is er door anticyclisch beleid niet doorgebouwd. Dat heeft direct invloed op het aanbod, bemerkt Lageman. ‘Daarnaast is een huis geen “fast consumer”-product. Alles gaat traag. Tel daarbij het gebrek aan personeel en materialen op, niet behaalde duurzaamheidsdoelen en gemeenten die wel of geen bouwgrond ter beschikking stellen. Dat maakt de problematiek in de taaie huizenmarkt interessant en tegelijkertijd moeilijk om zomaar op te lossen.’

Mila Harmelink (PwC)

Blik op de toekomst

Een ander thema belangrijk thema voor BLG Wonen is de woningvoorraad. Nederlanders wonen op relatief veel woonoppervlak in huizen die vaak te groot zijn voor de bewoners zelf. Een serieus aandachtspunt volgens Lageman. ‘Het groter blijven wonen in het licht van krapte en schaarste is op gegeven moment geen optie meer. Je kunt daar slimmer mee omgaan door samen met vrienden te gaan wonen of door woningen te splitsen.’

Gelijke kansen

Tot slot wil Lageman nog iets toevoegen aan haar blik op de toekomst: ‘We hebben wel gemeenschappelijke klimaatdoelstellingen, maar niet voor wonen. Dat zou eigenlijk wel moeten. Een bouwopgave van 900.000 woningen is prima. Maar het zegt alleen iets over het volume en niets over het creëren van gelijke kansen. En toegang verschaffen tot die woningmarkt is daarin enorm belangrijk. Wonen is een grondrecht, laten we dat vooral nooit vergeten.’