Deelnemers aan het Innovatieonderzoek Nederland 2018 gaven inzicht in wat voor hen de belangrijkste innovatietrends zijn. Van welke technologieën verwachten zij het meest? Ook benoemden zij voor het vierde jaar de innovatiefste organisaties. Ilja Linnemeijer Chief Digital Officer geeft een toelichting.
Data-analyse is de duidelijke koploper onder de gevraagde nieuwe technologieën en is ook het meest gevestigd. Vrijwel alle respondenten noemen deze techniek belangrijk en de meeste gebruiken het al voor organisatieprocessen, producten en diensten. Artificial intelligence (AI) is een logisch vervolg op data-analyse en werd door hetzelfde aantal respondenten belangrijk gevonden. We verwachten dat deze technologie snel nog meer gebruikt gaat worden. Een derde van de respondenten past AI al toe en een groot aantal deelnemers werkt aan pilots en vertalingen naar de praktijk.
In onze 22ste CEO-survey denkt 67% van de Nederlandse CEO’s denkt dat AI de komende vijf jaar sterke invloed zal hebben op de manier van zakendoen (wereldwijd ligt dat percentage zelfs op 85 procent). Zij geven aan dat grote stappen om AI in te zetten, nog gemaakt moeten worden.
Jaarlijks voorspelt PwC in samenwerking met StartupbootCamp de technologietrends in het State of Tech-rapport. Dit jaar hebben onze respondenten gereageerd op de voorspellingen voor 2018.
Blockchain wordt nog weinig toegepast, al experimenteert het merendeel van de respondenten er wel mee. Ons valt op dat respondenten die blockchain toepassen dit nauwelijks voor kostenreductie gebruiken, terwijl stijgende efficiëntie, dus lagere kosten, een van de te verwachten voordelen is. De komende jaren moeten uitwijzen in hoeverre blockchain een vlucht zal nemen. Wij merken dat onze relaties vooralsnog kritisch zijn over het rendement van blockchain-investeringen. Ilja Linnemeijer: ‘Blockchain werd als iets magisch gezien, maar het initiële enthousiasme zien we nu afnemen. De lichte teleurstelling is in lijn met wat je bij de meeste hypes ziet gebeuren. Toch verwacht ik dat het enthousiasme weer kan opleven met een aantal goede usecases, waarvan ik er binnen enkele jaren wel een aantal verwacht.’
De toepassing van intelligent things is een vergelijkbare trend in ontwikkeling. Intelligent things zijn objecten die via AI en machine learning met mensen en hun omgeving samenwerken, bijvoorbeeld bij het internet of things. Bij het merendeel van de respondenten wordt deze technologie nog niet gebruikt, maar men probeert de vertaling te maken naar de eigen organisatie. Linnemeijer: ‘De beschikbaarheid van 5G is cruciaal voor intelligent things. Als we via het netwerk straks nog veel meer data kunnen delen, zal internet of things een vlucht gaan nemen. We zullen dan ook zien dat de businessmodellen in snel tempo zullen veranderen.’
Mixed reality en spraaktechnologie worden bij onze respondenten nog nauwelijks gebruikt. En als ze het gebruiken, is dat vooral om de klantbeleving en kwaliteit van het product te vergroten. Het wordt tegen onze verwachting in weinig ingezet om klantbeleving te verbeteren of kennis van medewerkers te vergroten, vooral omdat het daar uitermate geschikt voor is. Linnemeijer noemt mixed reality ‘een ondergeschoven kind’. In combinatie met AI zijn er geweldige mogelijkheden, bijvoorbeeld op het gebied van e-learning, onderhoudswerk, communicatie met klanten of besturing op afstand. Ook al gaat de ontwikkeling minder snel, we gaan hier nog veel van horen.’
Respondenten investeren vooral in nieuwe technologie om binnen het huidige businessmodel kosten te reduceren en kwaliteit te verhogen. Men verwacht dan ook vooral een grote impact van technologie op het producten- en dienstenaanbod. In het algemeen verwachten de deelnemers impact op het businessmodel – net als op klantbetrokkenheid en people & talent.
‘De investeringsbeslissingen voor nieuwe technologie verdienen een bedrijfsmatige behandeling, zoals elke andere investering. Wat zijn de businessprioriteiten van de onderneming en welke technologie kan daarbij helpen? Het antwoord op die vraag leidt tot effectievere investeringen.’
In de top vijf van de innovatiefste Nederlandse organisaties zien we de afgelopen jaren drie grote namen terugkomen: ASML, Philips en DSM. Dit jaar steekt ASML er met kop en schouders bovenuit. Betaaldienst Adyen maakt een grote sprong omhoog in de ranglijst, waarschijnlijk door de beursgang, die veel publiciteit genereerde. Booking.com maakt een opvallende daling. Het bedrijf, dat zich in dezelfde volwassenheidsfase bevindt als Coolblue, weet zijn innovatieve karakter schijnbaar minder goed over het voetlicht te brengen.
Ilja LInnemeijer: ‘ASML en DSM excelleren met briljante technologie en Adyen en Coolblue zijn sterk in het centraal stellen van de klant. Maar het valt mij op dat er bijvoorbeeld geen innovatieve wereldspelers genoemd worden uit sectoren zoals agrifood en offshore, die meer in een b2b-context werken. Mijn tip? Kijk ook eens naar dit soort bedrijven en probeer van hen te leren. Overigens zien we ook in onze 2018 Global Innovation 1000 study een top drie van technologische bedrijven met de hoogste R&D-uitgaven gericht op de consumentenmarkt: Apple, Amazon en Alphabet. Zij springen voor velen het meest in het oog.’
Voor het vierde jaar op rij onderzocht PwC het innovatieklimaat bij publieke en private organisaties in Nederland. In het Innovatieonderzoek Nederland 2018 ondervroegen we bijna honderd deelnemers over vijf thema’s: uitdagingen, proces en kernwaarden, samenwerking, trends en digitale transformatie. Een derde van de respondenten werkt op C-level en een derde heeft een functie op het gebied van innovatie of R&D. Een ruime meerderheid werkt voor een organisatie met een omzet van minstens vijftig miljoen tot meer dan een miljard euro. Twee derde werkt bij een organisatie met meer dan 250 medewerkers.