Rapporteren over biodiversiteit met nieuwe 'Biodiversity Impact Screening Tool'

26/09/22

Nieuwe tool meet impact dagelijkse bedrijfsvoering op biodiversiteit

Het verlies aan biodiversiteit is een van de grote uitdagingen van onze tijd. Voor het bedrijfsleven is dit een relatief nieuw onderwerp. Hoe verbeter je de impact op biodiversiteit als je als organisatie niet weet aan welke knoppen je kunt en moet draaien? De nieuwe 'Biodiversity Impact Screening Tool' biedt uitkomst en helpt bedrijven bij het bepalen van de juiste doelstellingen, interventies en strategie.

Van inzicht naar betekenisvolle acties

Stelt u zich de cateringafdeling van een grote organisatie voor. Het is een continue zoektocht naar het beperken van de kosten, het aanhouden van kleinere voorraden, het aanbieden van een gevarieerd en aantrekkelijk aanbod én het reduceren van de negatieve impact op duurzaamheid en biodiversiteit. Hoe stel je, rekening houdende met al deze elementen, het optimale menu en aanbod samen? Welke keuzes kun je als organisatie maken om de negatieve impact op biodiversiteit te verlagen? En is het mogelijk zelfs een positieve impact op biodiversiteit te hebben via catering? Van duizend appels naar duizend peren, wat is de daadwerkelijke impact van zo’n keuze?

De 'Biodiversity Impact Screening Tool' geeft antwoord op die vragen. ‘De tool biedt op basis van algemeen beschikbare data de inzichten om betekenisvolle acties te ondernemen. Door data-gedreven uitkomsten beschikbaar te stellen bieden we organisaties praktisch houvast om daadwerkelijk aan de slag te gaan’, zegt Thijs IJsbrandy van PwC.

Aan de slag met biodiversiteit: het is hard nodig. Voeding, medicijnen en industriële hulpbronnen - bijna alles vindt z’n oorsprong in biodiversiteit. Niet voor niets stellen de Verenigde Naties dat veertig procent van onze wereldeconomie afhankelijk is van biologische hulpbronnen. Nu ongeveer één miljoen plant- en diersoorten wereldwijd met uitsterven bedreigd worden, staat alles onder druk. Dat betekent een nieuwe uitdaging én verantwoordelijkheid voor bedrijven.

Rapporteren over biodiversiteit: het kan nu

Voor een wiskundige is het bouwen van een een biodiversiteitstool ‘om te smullen’. Jacques de Swart, als partner in de Advisory-praktijk betrokken bij de bouw van de tool, veert op als hij erover vertelt. ‘Met deze tool kunnen we klanten kwantitatief ondersteunen. We kunnen zeggen: dit is de beste interventie om de impact op biodiversiteit te verbeteren. Van catering tot het wagenpark en van kapitaalgoederen tot vliegreizen - met oog voor kosten, winst, mensen en planeet leveren wij binnen verschillende categorieën de beste interventies.'

‘Rapporteren over biodiversiteit is dus écht mogelijk’, vervolgt De Swart, 'en voor mij ook de kernboodschap nu de tool gelanceerd is. Biodiversiteit is een relatief nieuw thema binnen het bedrijfsleven. Veel organisaties vinden het vaak moeilijk te beginnen, onder andere door een gebrek aan data, inzichten of uniforme standaarden.’

De Swart en IJsbrandy hebben deze beperkingen zelf ook ervaren, toen zij begonnen aan het onderzoek en de bouw van de tool. Volgens hen gaan de ontwikkelingen nu razendsnel en is er - als je weet wat je zoekt én waarom - veel mogelijk. IJsbrandy: ‘Met onze tool nemen wij veel van de ingewikkelde eerste stappen weg en bieden we inzichten, een baseline om te kunnen starten met rapporteren en handelingsperspectief voor gerichte acties. Rapporteren op biodiversiteit is nu dus al echt mogelijk.’

'Biodiversity Impact Screening Tool': geen black box, wel transparant en eenvoudig

Voor De Swart staat eenvoud centraal. ‘Biodiversiteit en de impact van bedrijven daarop is abstract. Als je niet oppast, wordt het een ratjetoe aan schakels, berekeningen, data en tools. Wij willen het zo simpel mogelijk maken. Geen black box, wel transparant en toegankelijk. Dat is waar wij onderscheidend zijn.’ Einstein is daarbij zijn inspiratie. ‘Alles moet zo eenvoudig mogelijk worden gemaakt, maar niet eenvoudiger’, stelde de beroemdste wetenschapper ter wereld.

Het startpunt? De financiële administratie van een bedrijf of organisatie. ‘Wij werken met de data die ieder bedrijf heeft: financiële gegevens. Daarom kunnen we elk bedrijf hiermee ondersteunen’, legt IJsbrandy uit. De financiële gegevens worden omgezet naar impact aan de hand van waarden uit grote databases als Exiobase en het door het RIVM ontwikkelde ReCiPe. Met behulp van de wereldwijde, multiregionale input-outputdatabase Exiobase kan de voetafdruk van individuele producten kwantitatief worden vastgesteld. ReCiPe bepaalt aan de hand van een levenscyclusanalyse de milieubelasting van miljoenen producten - vanaf het onttrekken van de benodigde grondstoffen tot en met de verwerking van afval. Vervolgens rekent de tool dit om naar heldere getallen per drukfactor en KPIs.

De tool produceert deze heldere getallen via een methode die voortborduurt op het werk van Pré Sustainability, een vooraanstaand bureau op het gebied van duurzaamheid dat de 'Biodiversity Impact Screening Tool' ook gevalideerd heeft.

Van financiële data naar impact

‘Deze databases helpen ons met de conversie van economische activiteit naar uitgestoten stoffen’, vertelt De Swart. ‘De zogenoemde ‘emitted substances’ worden vervolgens omgezet naar vijf drukpunten: landgebruik, waterconsumptie, opwarming van de aarde, terrestrische ecotoxiciteit en terrestrische verzuring. Uiteraard hebben we deze drukfactoren getoetst aan de standaarden van het IPBES, het VN-onderzoekspanel voor biodiversiteit en ecosystemen. Vervolgens rolt daar een zevental categorieën uit die veel impact hebben op de waarden van drukfactoren, zoals leaseauto’s, catering en vliegverkeer.’

‘We brengen de data echt tot leven voor onze klanten', vult IJsbrandy aan. 'Door in de tool drukfactoren te selecteren, maken we zichtbaar welke categorieën daar de grootste impact op hebben. Vervolgens kan de gebruiker precies zien welke individuele producten daaraan bijdragen en wat de impact van een afzonderlijk product is. Zo krijg je met de tool niet alleen een top vijf te zien, maar ook op productniveau en in verhouding tot elkaar de inzichten aangereikt om een nóg betere actie te ondernemen en zo de impact te verhogen. We gaan van informatie naar interpretatie.’

De Swart: ‘De 'Responsible Business Simulator' van PwC is vervolgens goed te gebruiken met de nieuwe 'Biodiversity Impact Assessment Tool’. Dan wordt het écht mooi. Onze 'Business Simulator' kan aan de hand van externe onzekerheden en interventiepakketten geweldige berekeningen maken en per interventie een andere score geven. In het geval van catering kan het bijvoorbeeld zijn dat het aanbieden van avocado’s een negatievere impact heeft op de drukfactoren dan het aanbieden van tomaten. Dat inzicht maakt een gewogen keuze mogelijk.’

PwC gebruikt de tool zelf óók

Dat inzicht heeft PwC zelf ook nodig. De interne duurzaamheidsafdeling is daarom de eerste gebruiker van de tool, en zet daarmee economische activiteit om in 'auditable' resultaat. ‘Er zijn tools in de markt die een bepaald stuk van de keten in kaart brengen, maar wij willen per se een tool die de gehele keten in kaart brengt’, legt IJsbrandy uit. 'Dat gaat niet vanzelf en de behoefte aan inzichten, gebruikersfeedback en het eruit halen van kinderziektes is groot.'

‘Die inzichten zijn belangrijk’, zegt Wineke Haagsma, chief sustainability officer bij PwC. ‘We gebruiken de tool ook zelf voor onze eigen organisatie om beter grip te krijgen op het effect van onze bedrijfskeuzes op biodiversiteit. Door deze inzichten kunnen we duurzamere keuzes maken, niet alleen voor het klimaat, maar ook voor de natuur.’

De inzichten die de tool biedt, spreken volgens IJsbrandy tot de verbeelding. ‘Het gaat om bewustwording en het helpt bij het bereiken van doelen. Wie had gedacht dat een zakje nootjes eten om vier uur ‘s middags invloed heeft op de drukfactor ‘landgebruik’? Of dat niet alleen auto’s een grote impact hebben? Onze tool helpt met die beeldvorming.’

Betere documentatie, meer transparantie en handelingsperspectief

‘Eerlijk is eerlijk, we zijn nog lang niet klaar’, geeft De Swart aan. ‘De tool is niet perfect, maar daar streven we nu ook nog niet naar. Ons team, dat onder andere uit een bioloog, een wiskundige, data-analisten en consultants bestaat en maanden aan de tool werkte, ziet nog allerlei uitdagingen en verbeterpunten. Zo is de lokale impact van bepaalde activiteiten nog lastig te waarderen.'

Of een product uit een gebied komt met een hoog risico op illegale ontbossing of uit een habitat van beschermde diersoorten maakt ook nogal uit’, draagt IJsbrandy een ander voorbeeld aan. 'En de locatie van uitstoot van stoffen kan ook verschillende impact hebben, denk aan beschermde natuurgebieden.’

Het gebrek aan bepaalde data of de moeilijke zoektocht ernaar kan reden zijn om de tool nog niet te lanceren. Of om moedeloos van te worden. Maar, voor Thijs IJsbrandy en Jacques De Swart is dat geen optie. ‘We moeten gewoon beginnen. En we wíllen gewoon beginnen’, zegt IJsbrandy direct. De Swart: ‘Voor ons is dit het startpunt van een reis. Een reis die soms misschien langzamer gaat dan we willen of meer tussenstations heeft, maar een reis die we samen moeten beginnen. Met deze tool zetten we een stap naar een betere documentatie, naar meer transparantie en naar handelingsperspectief. Ook biodiversiteit is een materieel thema en verdient nu echt een plek op de agenda.’