‘Duurzame veerkracht voor de lange termijn’

05/05/21

Global Compact Netwerk Nederland wil duurzame versnelling na Covid-19

Global Compact Netwerk Nederland is het nationale duurzaamheidsnetwerk voor bedrijven, verbonden aan de Verenigde Naties (VN). De leden committeren zich aan de tien principes van de VN en willen bijdragen aan de sustainable development goals (SDG’s). Met een jaarlijkse voortgangsrapportage, programma’s en workshops leren aangesloten bedrijven van elkaar. Linda van Beek van Global Compact vertelt over de mogelijke effecten van de coronaperiode op het behalen van de SDG’s. En welke duurzaamheidsdoelen vereisen in Nederland extra aandacht?

Linda van Beek, executive director Global Compact Netwerk Nederland

Nationale SDG Rapportage

‘De Covid-19-pandemie is niet van invloed geweest op de inspanningen voor de SDG’s, dat stelt een meerderheid van de bedrijven uit ons netwerk.’ Linda van Beek, die leidinggeeft aan het Nederlandse netwerk van UN Global Compact, vertelt over de uitkomsten die ze net in handen heeft van het jaarlijkse onderzoek onder het Nederlands bedrijfsleven. Het onderzoek dient als input voor de Nationale SDG Rapportage die tweede helft mei wordt gepresenteerd, samen met de CBS-cijfers van de Monitor Brede Welvaart. ‘Twee derde van de respondenten geeft zelfs aan dat het in 2020 meer aandacht is gaan besteden aan de SDG’s.’

SDG’s handvat voor langetermijnwaardecreatie

Van Beek hoort natuurlijk van bedrijven die aangesloten zijn bij haar organisatie dat Covid-19 kwetsbaarheden aan het licht heeft gebracht. ‘Dat omzet zomaar geheel kan wegvallen, versterkt voor veel bedrijven de trend die al langer gaande is: om de duurzame veerkracht van de onderneming te willen vormgeven voor de lange termijn.’

Van Beek wijst op de toenemende aandacht vanuit Europese en nationale regelgeving voor maatschappelijk verantwoord ondernemen en de rapportage daarover. Ook ziet zij dat VNO-NCW, waar zij ook werkzaam is, met MKB-Nederland in de in februari gepresenteerde koers kiest voor brede welvaart. Verantwoordelijkheid voor een duurzame leefomgeving en maatschappelijke vraagstukken hebben daarin een plaats naast economische groei. ‘Het gesprek over langetermijnwaardecreatie zal in de bestuurskamers meer dan ooit gevoerd worden en de SDG’s bieden daar een uitstekend handvat voor.’

Sociale risico’s

De sociale aspecten van werk zijn door Covid-19 meer in aandacht gekomen, nu kantoorpersoneel massaal is gaan thuiswerken. Van Beek: ‘HR-afdelingen denken na over optimale werkplekken en een goede work-life-balance, dat is winst. We zijn minder gaan reizen waardoor de CO2-uitstoot van veel bedrijven daalde – dat is ook vooruitgang die men straks niet graag weer inlevert.’

Tegelijk ziet Van Beek de risico’s op sociaal gebied toenemen in andere delen van de wereld. ‘Fabrieken in lagelonenlanden waar de productie stillag, maken nu soms een inhaalslag ten koste van de werknemers. Het is aan Nederlandse bedrijven om scherp te zijn op de effecten van de aantrekkende economie, ook buiten de landsgrenzen. Tijdens de lockdowns zagen we zulke risico’s ook al: het opzeggen van contracten met leveranciers leidt indirect tot een daling van het leefbaar loon in andere delen van de wereld.’

Midden- en kleinbedrijf

De UN Global Compact strategy 2021 – 2023 geeft speciale aandacht aan het midden- en kleinbedrijf. Deze sector is hard geraakt door de coronacrisis. Zal er in de herstelperiode wel aandacht zijn voor de SDG’s? Van Beek onderkent die zorg, maar denkt dat de opleving na Covid-19 juist het ultieme moment is om een duurzaamheidsslag te maken. ‘Meer dan vierhonderd ondernemingen tekenden het Green Recovery Statement dat op initiatief van de Dutch Sustainable Growth Coalition in samenwerking met Global Compact Netwerk Nederland, MVO Nederland en de NVB is aangeboden aan het kabinet. Daar waren ook veel mkb’ers bij. Zeker, zij werden hard geraakt door Covid-19, maar zij merken ook al jaren dat stakeholders, zoals investeerders en toeleveranciers, maar ook consumenten steeds vaker naar duurzaamheid vragen.’

SDG’s vertalen naar praktijk

Niet alleen voor corporates, ook voor de grote groep mkb-ondernemers zijn de SDG’s de basis voor hun toekomstige succes, stelt Van Beek. ‘Maar wij zien ook dat het voor deze groep lastig is om de vertaling te maken van de SDG’s – die voor landen zijn gedefinieerd – naar hun dagelijkse praktijk. Daar gaan wij hen nog gerichter mee helpen.’

Inspirerende voorbeelden uit de ledenkring van Global Compact Netwerk Nederland zijn er te over. Van Beek noemt RAW Paints, een bedrijf dat verfpoeder maakt waar door de schilder pas water aan wordt toegevoegd: ‘Dat scheelt enorm in transportkosten en CO2-uitstoot.’ Een ander voorbeeld is Emma Safety Shoes, voortgekomen uit een bedrijf dat al veiligheidsschoenen voor mijnwerkers van DSM maakte begin vorige eeuw. ‘Zij produceren volledig circulaire werkschoenen en werken aan een datasysteem om slijtage aan schoenen te signaleren, zodat ze met tijdige reparatie verspilling tegengaan.’

Sterkere rol overheid

Van Beek verwacht leiderschap van de overheid om duurzame ontwikkeling te versnellen en vraagt tegelijk van bedrijven om niet af te wachten. ‘Vooral voor de B2B liggen er nog veel kansen om te verduurzamen. We hebben gezien dat het bedrijfsleven de sterkere rol van de overheid in de coronacrisis accepteerde – ik vind dat de overheid nu ook op duurzaamheid meer leiderschap mag tonen.’

Dat leiderschap hoopt Van Beek behalve in regels, belastingen en subsidies ook te zien in publiek-private samenwerking, zoals in Het Versnellingshuis: ‘Daarin werkt het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat samen met VNO-NCW/MKB-Nederland, Het Groene Brein en MVO Nederland om ondernemers op weg te helpen in de circulaire economie, zoals een doorbraakproject gericht op chemische recycling van kunststoffen. Soms kan de overheid verduurzaming inderdaad versnellen, bijvoorbeeld door het wegnemen van beknellende wetgeving.’

Gender equality vraagt om aandacht

Welke SDG’s hebben volgens Van Beek in Nederland prioriteit? ‘Biodiversiteit, onderdeel van SDG 13 – Klimaatactie, vraagt om grote aandacht in ons land. Maar ook op SDG 5 – Gendergelijkheid is veel te winnen. De gelijkheid van mannen en vrouwen in Nederlandse bedrijven is minder goed op orde dan we vaak denken. In april starten we met Global Compact Netwerk Nederland het programma Target Gender Equality, om bedrijven op dit punt te helpen met analyses en maatregelen.’

Van Beek ziet dat bedrijven speciaal voor dit programma lid worden van Global Compact Netwerk Nederland, omdat zij ervaren hoe complex het is om gelijkheid te organiseren. ‘Dit is een onderwerp van lange adem, waarbij het uitwisselen van ervaringen in ons netwerk goed kan helpen. Het sollicitatie- en promotieproces, salarisverschillen, work-life-balance, bedrijfscultuur, al dat soort aspecten vragen om aandacht.’