De brexit-agenda van 2020

23/01/20

Transitieperiode na 31 januari

Brexit zal een feit zijn op 31 januari 2020, dat is inmiddels helder. Na 31 januari begint de transitieperiode waarin het Verenigd Koninkrijk (VK) en de Europese Unie (EU) zullen werken aan het bereiken van een handelsakkoord. Voor bedrijven zal er in 2020 feitelijk nog niet veel veranderen aangezien het VK voor veel regels tijdens de transitieperiode als EU-lidstaat behandeld wordt. Over de voorbereidingen die ondernemingen dit jaar al wel kunnen treffen, berichten we volgende week. Deze week: de data die in 2020 van belang zijn voor de politieke voortgang.

Business as usual in 2020

Tijdens de transitieperiode behoudt het VK de voordelen van het lidmaatschap van de interne markt en de douane-unie van de EU. Tegelijkertijd kan het de handelsbesprekingen met de EU beginnen. Een eerste verandering is wel dat het VK zijn vertegenwoordiging in de Europese instellingen verliest en niet deelneemt aan de EU-besluitvorming. Deze post-brexit-transitieperiode loopt eind 2020 af. Het VK heeft verklaard geen verlenging van de transitieperiode te zullen vragen.

Gezien de beperkte tijd die beschikbaar is, verwachten we tegen het einde van 2020 een zeer basaal handelsakkoord. Het is waarschijnlijk dat dit handelsakkoord na 2020 zal moeten worden aangevuld en uitgebreid met verdere overeenkomsten, met name op het gebied van diensten. De volgende data in 2020 zijn van belang.

1 maart 2020: onderhandelingsmandaat goedgekeurd

De EU wil dat haar onderhandelingsmandaat uiterlijk op 1 maart wordt goedgekeurd, eventueel tijdens de vergadering van de EU-27-ministers van Europa op 25 februari. Zodra dit mandaat er is, heeft de Europese Commissie de bevoegdheid om handelsbesprekingen met het VK te starten.

Beide partijen zijn het erover eens dat een prioriteit tijdens de besprekingen zal zijn om een vrijhandelsovereenkomst te sluiten die de kern is van de nieuwe toekomstige economische betrekkingen. De EU en het VK hebben een quota- en tariefvrije handel in goederen als doel benoemd, maar de EU vraagt om een zeer aanzienlijke afstemming op vele aspecten om te zorgen voor gelijke concurrentievoorwaarden en om oneerlijke concurrentie te voorkomen. Lobbyen voor de belangen van specifieke sectoren zal vóór deze datum waarschijnlijk het meest effectief zijn, aangezien de afgelopen jaren is gebleken dat het uiteindelijke resultaat van de onderhandelingen zeer dicht bij het onderhandelingsmandaat ligt.

Juni 2020: inventarisatie

Volgens de politieke verklaring van de EU en het VK zou er in juni 2020 een topconferentie moeten plaatsvinden, zodat de EU27 en het VK de voortgang van de handelsbesprekingen kunnen beoordelen. Juni is ook de laatste maand waarin het VK om een verlenging van de transitieperiode na 2020 kan vragen. De huidige conservatieve regering heeft heel duidelijk gemaakt dat zij niet om zo'n verlenging zal vragen.

26 november 2020: handelsovereenkomst voorgelegd aan het Europees Parlement?

Een handelsovereenkomst moet worden onderhandeld, gecontroleerd, vertaald en gepresenteerd aan het Europees Parlement (EP). Dit moet uiterlijk gebeuren tijdens de voorlaatste plenaire vergadering van 2020 - die van 23 tot en met 26 november plaatsvindt - als de overeenkomst voor het einde van dit jaar moet worden geratificeerd. De laatste plenaire vergadering medio december zou te laat komen om een overeenkomst met het VK te ondertekenen. Verder moet ook elke lidstaat een door de EU overeengekomen handelsakkoord ratificeren. In de praktijk betekent dit dat er een zeer korte periode overblijft voor de EU en het VK om over hun toekomstige handelsbetrekkingen te onderhandelen.

31 december 2020: geen handelsovereenkomst na brexit?

Als er geen handelsovereenkomst is en geen verlenging van de transitieperiode zal het VK terugvallen op de basisvoorwaarden van de Wereldhandelsorganisatie. Dat betekent dat er tarieven voor goederen zullen gelden en dat er douanegrenscontroles en -procedures zullen zijn om hieraan te voldoen. Het resultaat zou in feite hetzelfde zijn als een no-deal-brexit en beide partijen zouden, net als ondernemingen, voorbereidingen moeten treffen om in 2021 met zo'n scenario om te gaan.

31 december 2022: einde van een langdurige verlenging?

Dit is de uiterste datum tot wanneer de transitieperiode kan worden verlengd. Voor een overgangsovereenkomst na 2020 zou het VK echter wel verdere financiële bijdragen aan de EU moeten leveren en moeten terugkomen op haar eerdere verklaring de transitieperiode onder geen beding te verlengen. Dit scenario lijkt dus erg onwaarschijnlijk.

Volgende week leest u meer over de voorbereidingen die bedrijven al in 2020 kunnen treffen. Wilt u gebruikmaken van onze ervaring? Ons team van brexit-experts staat klaar om u en uw bedrijf te adviseren.