Historisch overzicht van risico’s geeft nieuwe inzichten

Vanuit een historisch perspectief gezien, kwamen wereldwijde epidemieën die grote hoeveelheden mensen besmetten vaker voor in de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw dan in de jaren daarna. Echter, in de laatste twintig jaar zien we meer uitbraken van epidemische ziekten, zoals nu het coronavirus, dan in de eerste helft van de twintigste eeuw. Maar de impact van deze uitbraken in termen van getroffen mensen en het verlies van levens lijkt te dalen.

Vier wereldwijde risicocategorieën

Het PwC-rapport A Short History of Risk benoemt vier wereldwijde risicocategorieën: financieel-economische, ecologische, geopolitieke en technologische risico’s. Het rapport belicht de ontwikkeling van die risico’s en beoordeelt of huidige risiconiveaus al dan niet hoger zijn dan in het verleden. Tot slot benoemt het rapport de belangrijkste risico’s voor de toekomst.

Wordt de wereld risicovoller?

'Voor velen lijkt het of de wereld risicovoller aan het worden is. Dat kan voor een groot deel worden veroorzaakt doordat impactvolle gebeurtenissen in toenemende mate het nieuws halen. We horen er gewoon meer over. Het kan ook een gevolg zijn van een steeds meer samengepakte wereldbevolking, waardoor gebeurtenissen simpelweg grotere bevolkingsgroepen raken’, zegt PwC's hoofdeconoom Jan Willem Velthuijsen. ‘Het is nuttig om vanuit een grondig historisch perspectief te kijken of ons intuïtieve idee dat de wereld steeds risicovoller wordt klopt of niet.’

Coronavirus

‘De recente uitbraak van het Coronavirus illustreert dit. Dit virus en de geïnfecteerde mensen trekken veel media-aandacht, bliksemsnel en wereldwijd. Geen enkele uitbraak is hetzelfde als de vorige en dat maakt vergelijkingen lastig. De onmiddellijke, nogal drastische, reactie van overheden is nu anders, evenals de reactie van de media. Als we kijken naar de data in ons rapport zien we dat er een dalende trend is in de impact van pandemieën. Dat zou erop kunnen wijzen dat we blijkbaar steeds beter zijn in het beteugelen van uitbraken. Uiteraard moeten we nog zien of deze trend zich doorzet.’

Financiële crisis

Het rapport A Short History of Risk laat zien dat de wereldwijde financiële crisis van 2008 en de nasleep daarvan, niet de meest risicovolle periode was als je kijkt naar financiële en economische risico’s. De jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw waren dat wel. Maar tegelijkertijd is het een trend om banken zwaarder te reguleren, terwijl het systeemrisico naar niet-bancaire instellingen verschuift.

Andere uitkomsten

Een andere uitkomst van A Short History of Risk is bijvoorbeeld het feit dat we nu negen keer zoveel natuurrampen zien vergeleken met de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw. Ook laat het rapport zien dat het risico op epidemieën nu lager is dan in de jaren negentig, maar hoger dan in decennia daarvoor. Verder zien we een toename van gewapende conflicten tussen regeringen van landen enerzijds en interne oppositiegroepen anderzijds, met daarbij interventie van andere staten. Het terrorismerisico is tot recordhoogte gestegen. Negentig procent van de slachtoffers vallen in het Midden-Oosten, Noord-Afrika, Zuid-Azië, en het gebied ten zuiden van de Sahara.

Cyberrisico, het nieuwste risico dat wordt meegenomen in het onderzoek, laat zien dat het internet, apps, overheden en de detailhandelssector het meest te lijden hebben onder cybercriminaliteit.

Financiële sector

Terwijl deze wereldwijde risico’s alle sectoren en landen raken, richt dit rapport zich vooral op spelers in de financiële sector. De onderlinge verwevenheid van risico’s, de verstrekkende gevolgen ervan, en de cruciale rol die vertrouwen speelt in de financiële sector, zoals investeerdersvertrouwen, maken deze sector bijzonder kwetsbaar. De vier risicocategorieën die in het rapport worden geanalyseerd hebben hun weerslag op de business van organisaties in de financiële sector, zoals op investeringsrendementen, schuldbetalingen, geografische expansieplannen, traditionele risico’s die zijn vastgelegd in prudentiële vereisten, en op de reputatie van deze organisaties. Jan Willem Velthuijsen: ‘Voor spelers in de financiële sector is het logisch om hun strategische besluitvorming te baseren op een holistische benadering van risicomanagement. Dat is een benadering die ook expliciet rekening houdt met elk van de vier wereldwijde risicocategorieën. Dit als aanvulling op de specifieke risico’s in de financiële sector.’