Anticiperen op grote veranderingen

Businessmodelexpert Patrick van der Pijl en commissaris Antje Kuilboer-Noorman in gesprek over future of finance en de rol van de CFO

Is de CFO van de toekomst een aanjager, een copiloot of toch meer een verkeersleider? Businessmodelexpert Patrick van der Pijl en duizendpoot Antje Kuilboer-Noorman (onder meer econoom, jurist en commissaris) twijfelen nog. Maar ze zijn er wel van overtuigd dat de toekomst van de financiële functie in het anticiperen op grote veranderingen ligt.

De ontmoeting tussen Patrick van der Pijl en Antje Kuilboer-Noorman  vond op verzoek van PwC plaats. Voor ons publieksverslag hebben we externe experts gevraagd met elkaar in gesprek te gaan over een van onze vier maatschappelijke thema's. Naast future of finance zijn dat duurzame vooruitgang, future of work en risk & regulatory.

Patrick: ‘Als ik aan future of finance denk en daarbij aan de rol van de CFO, denk ik aan zekerheid en onzekerheid. De zekerheid zit in de huidige werkzaamheden. Als CFO ben je bezig de bedrijfsvoering te optimaliseren. Daarin is hij goed. Maar als het om innovatie gaat, wordt het interessant om te kijken wat zijn rol dan wordt. Uiteindelijk moet hij toch beide zaken in de boeken kunnen verantwoorden.’

Antje: ‘Wat is dan volgens jou de rol van de CFO?’

Patrick: ‘Ik denk dat de CFO van nu vooral een signaalfunctie heeft. Hij moet op tijd inzien dat het bedrijf marktaandeel gaat verliezen of dat het businessmodel minder relevant wordt. Hij fungeert dan als een soort katalysator die ervoor zorgt dat het bedrijf op tijd actie onderneemt.’

Antje: ‘Die verantwoordelijkheid ligt in mijn ogen bij het hele managementteam of bestuur. Zij doen dat samen. De scheiding van rollen is niet meer zo strak als vroeger. Ik geloof wel dat iedereen zijn expertise en specialisme aan het geheel toevoegt. Bij het bepalen van de waardecreatie van het bedrijf in de toekomst is de CFO degene ‘die de financiële lijnen in de gaten houdt. Hij bepaalt wat financieel wel en niet kan.’

‘De CFO van nu begrijpt juist heel goed hoe snel de technologische ontwikkelingen gaan. Elk bedrijf hangt tegenwoordig aan elkaar met IT-systemen. Ik zou het gek vinden als ik een CFO tegenkom die niet “innovatieminded” is. Ik zie soms wel dat er bij bedrijven de angst bestaat om zelf aan de slag te gaan met nieuwe technologische toepassingen. Ze leggen die verantwoordelijkheid liever bij de accountant. Die kan het toch beter, is dan het argument. Maar als CFO heb je daarbij wel de verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat er met goede data wordt gewerkt.’

Patrick: ‘Ik merk inderdaad dat organisaties het lastig vinden om met technologie te experimenteren. De applicaties worden steeds goedkoper en zijn steeds beter toepasbaar. Maar toch blijven sommige bestuurders huiverig. Ze zijn vooral bang dat hun businessmodel eraan gaat. Straks doet een algoritme ons werk en hoe verdienen wij dan ons geld, is de redenatie. Maar ze vergeten dat ze door automatisering een efficiëntieslag kunnen maken en ze meer tijd krijgen om hun toegevoegde waarde te vergroten.’

Antje: ‘Ik zie die terughoudendheid vooral in de accountancy en de advocatuur. Bij sommige kantoren houden ze nog te veel vast aan maatwerk, terwijl ze heel veel kunnen standaardiseren. Daarnaast wordt benchmarken en de verwerking daarvan lastig. Zonder standaarddata kun je niet goed die technologie toepassen. En dat is wel echt nodig.’

Patrick: ‘Voor mij is dan de vraag of een CFO capabel genoeg is om die omslag naar een nieuw businessmodel in gang te zetten. Is hij de aanjager.’

Antje: ‘De CFO moet bijdragen aan de snelheid waarmee veranderingen binnen een organisatie worden gerealiseerd. Future of finance is voor mij dan ook vooral anticiperen op grote veranderingen.’