Finance professionals zélf verantwoordelijk voor levenslang leren

Employability finance professionals

Tachtig procent van de CEO’s in Nederland is bezorgd over de aanwezigheid van essentiële vaardigheden bij hun medewerkers. Maar slechts achttien procent heeft zich het afgelopen jaar daadwerkelijk gestructureerd met upskilling beziggehouden. ‘Veel CEO’s maken zich zorgen, maar bijna niemand weet echt goed waar te beginnen en wat effectief te doen’, vertelt Vanessa van de Wiel, people & organisation-specialist bij PwC.

‘Ook binnen de finance organisatie gaat het vaak over ‘employability’. Ervoor zorgen dat medewerkers inzetbaar blijven, nu en in de toekomst, of ze nu wel of niet bij jouw organisatie blijven. Het leren van nieuwe vaardigheden die essentieel zijn voor de uitvoering van werkzaamheden is hierbij belangrijk. Maar op dat gebied is ook een cultuurverandering nodig. In het verleden is er veel geïnvesteerd in formele – vaak klassikale – vormen van leren. Tegenwoordig zie je dat de ROI van kleinere en digitale(re) vormen van leren heel hoog is. Leren is niet per se gebonden aan een klaslokaal-setting; digitale(re) ‘learning bites’ leveren ook veel op. Zo kunnen finance professionals zélf de verantwoordelijkheid pakken voor hun leerproces.’

Transformatie finance functie

Sophie de Vries, finance expert bij PwC, beaamt dat finance professionals eigen verantwoordelijkheid moeten pakken. Maar, ‘in de transformatie van de finance functie is er voor het management van bedrijven niettemin een belangrijke rol weggelegd. Het management moet finance professionals mogelijkheden bieden en tegelijk benadrukken en stimuleren dat het hun eigen verantwoordelijkheid is er iets mee te doen. Veel finance professionals doen hun werk al jaren. Neem hen mee, inspireer hen, laat zien hoe een toekomstige finance functie eruit kan zien en hoe nieuwe technologieën hen daarbij kunnen helpen. Dat zijn essentiële aandachtspunten in de transformatie en de upskilling van finance professionals.’

Verhoog prioriteit upskilling

Upskilling heeft nog niet overal de hoogste prioriteit. Dat komt deels door het ontbreken van de bewustwording bij finance professionals dat upskilling ook echt bij henzelf ligt. Deels heeft ook de waan van de dag invloed. ‘De belangrijkste taken van finance – rapportages, accounting, transactieverwerking – blijven bestaan’, stelt De Vries. ‘En zolang die nog steeds heel veel tijd kosten, is er weinig ruimte voor andere zaken. De noodzaak voor upskilling is dan beperkt op de korte termijn. Wel zie je dat het vaker knelt: maandafsluitingen kosten veel tijd en het implementeren van veranderingen heeft een lange doorlooptijd. Sommige finance professionals willen zich graag ontwikkelen, maar tot nu toe is er nog geen urgentie dit onmiddellijk te veranderen.’

Toekomstige vaardigheden

Want finance professionals moeten blijven leren en zichzelf blijven ontwikkelen, stellen Sophie de Vries en Vanessa van de Wiel resoluut. ‘In de (nabije) toekomst zullen veel transactionele activiteiten binnen finance steeds meer worden geautomatiseerd. In de toekomstige finance functie ligt de focus op de finance businesspartnerrol, waarin finance proactief bijdraagt aan de business performance door echte waardecreatie’, voorspelt De Vries. ‘Daarvoor moeten finance professionals over enkele nieuwe vaardigheden beschikken, zoals:

Analytical acumen

Allereerst analytical acumen. De finance functie gebruikt steeds meer data. Hierdoor verkrijgt zij steeds betere inzichten door het toepassen van verschillende data analyse. Binnen de finance functie zijn dan ook steeds meer data analisten aan het werk, of de finance functie maakt gebruik van data analisten binnen de organisatie. Niettemin wordt ook van de finance professional zelf verwacht dat hij of zij steeds meer datagedreven analyses kan maken. Voor de meeste rollen in de toekomstige finance functie is analytical acumen een vereiste.

Digital acumen en samenwerken

Daarnaast is digital acumen belangrijk: digitale kennis over hoe finance professionals de verschillende beschikbare digitale tools kunnen toepassen in hun werkzaamheden. Door de nieuwe technologieën ontstaan veel nieuwe mogelijkheden binnen de finance functie. Veel finance functies maken al gebruik van RPA, AI, NLG, etcetera. De eerste toepassing is vaak voor een specifiek proces. In de komende jaren wordt dit verder uitgebreid. De business zal steeds sneller moeten reageren op ontwikkelingen in de markt en als finance echt de finance businesspartnerrol vervult dan moet finance mee in het tempo van de business. Het belang van de vaardigheid samenwerken neemt toe.

Communicatie en storytelling

Ook bestaande vaardigheden moeten verder ontwikkeld worden, zoals communicatie en storytelling. Finance professionals moeten leren het verhaal op de juiste manier te presenteren aan hun businesspartners. Steeds vaker gaat dit met behulp van dashboards, maar vaak zie je dat finance professionals alle cijfers tot achter de komma willen verklaren. In het gesprek met de business gaat het vaak meer om het verhaal en de verschillende scenario’s achter die cijfers. Dat verhaal moeten finance professionals beter overbrengen.

Business acumen

Business acumen is nu ook al een belangrijke vaardigheid. Het echt begrijpen wat er binnen de business gebeurt en welke ontwikkelingen er spelen in de sector wordt steeds belangrijker. Daardoor kun je als finance professional goed meedenken met de business.’

Change management acumen

‘Een ander voorbeeld is verandermanagement of change management acumen’, vult Van de Wiel aan. ‘Teammanagers en finance leaders zullen niet alleen hun teams door de transformatie moeten helpen en hun stakeholders moeten voorzien van de juiste informatie om rapportages en diensten aan de business te leveren, maar ook zichzelf moeten veranderen om door upskilling inzetbaar te blijven. Die verandering op gang krijgen, is niet heel makkelijk. Het is een kwestie van sleutelen aan het vliegtuig terwijl het vliegt. Tegelijkertijd: als je ruimte maakt voor procesverbetering (en uiteindelijk voor transformatie) creëert dat ook een hoop positieve energie en een boost voor de productiviteit.’

Roadmap voor succesvolle transformatie

Voor een succesvolle transformatie is het maken van een roadmap voor de ontwikkeling van jouw toekomstige personeelsbestand – jouw zogenoemde ‘future finance workforce’ belangrijk’, tipt De Vries. ‘Als je de visie op finance als uitgangspunt neemt, kun je bepalen hoe die toekomstige ‘workforce’ eruit moet zien. Die match je met jouw huidige personeelsbestand en vervolgens bepaal je hoe je een eventueel gat tussen beide bestanden gaat overbruggen. Een goede roadmap qua upskilling helpt dan. Wellicht begin je met inspiratiesessies en volgen later meer trainingen on the job op basis van nieuwe processen of systemen of externe trainingen of opleidingen of je neemt nieuwe mensen aan. 

Het is verstandig in de roadmap onderscheid te maken tussen verschillende persona’s. Per rol kun je upskilling beschrijven en vertalen naar individuen. Want sommige finance professionals zijn op een aantal punten verder dan andere. In een persoonlijk ontwikkelingsplan kun je dat beschrijven en bekijken welke trainingen relevant zijn om naar een bepaalde rol door te groeien. Via individuele assessments kun je dat vervolgens toetsen en de gewenste stappen zetten.’

ROI van upskilling

Zo’n gestructureerde aanpak komt niet alleen de medewerkers ten goede, maar maakt ook de ROI van upskilling voor het bedrijf inzichtelijk. ‘De ROI van upskilling is niet altijd duidelijk’, meldt Van de Wiel. ‘Dat heeft vooral met de toepasbaarheid te maken. Je kunt wel upskillen, maar als je de aangeleerde vaardigheden daarna niet goed in de praktijk kunt brengen, is de ROI beperkt. Werkgevers moeten zich daarvan bewust zijn: als je inspanningen steekt in een upskilling-programma voor de finance functie bekijk dan ook wat de vruchtbare bodem is waarin dat programma landt? Als die toegevoegde waarde er niet is, moet je je afvragen of zo’n investering reëel is.’

‘Kijk heel specifiek naar jouw doelgroep en bepaal welke stap je nu wilt zetten en welke training daarbij nodig is’, besluit De Vries. ‘Overall zien we dat de people component in de transformatie van de finance functie steeds centraler komt te staan. Eerst ging de transformatie meer vanuit (aanpassingen van) systemen. Dat speelt nog steeds, maar tegenwoordig geldt steeds meer: laten we ook de mensen vanaf het begin meenemen en ze helpen en stimuleren die transformatie zelf te doorlopen.’