Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

Compensatie btw-verhogingen op leermiddelen  

• Vanaf 2026 stelt het kabinet jaarlijks structureel € 60 miljoen beschikbaar als compensatie voor btw-verhoging op leermiddelen voor scholen in het primair en voortgezet onderwijs, evenals voor mbo-instellingen die basisvaardigheden aanbieden aan studenten onder de 18 jaar. 

Schoolmaaltijden

• Het kabinet verlengt, ten behoeve van kansengelijkheid in het primair en voortgezet onderwijs, het programma schoolmaaltijden. Het kabinet begroot hiervoor vanaf 2025 € 135 miljoen. 

Afschaffen subsidie maatschappelijke diensttijd

• Door de subsidie voor maatschappelijke diensttijd af te schaffen, realiseert het kabinet een besparing van jaarlijks € 200 miljoen. 

Afschaffen brede brugklas en beperken programma school en omgeving 

• In lijn met het hoofdlijnenakkoord schaft het kabinet de subsidie voor heterogene brugklassen af, wat een besparing van € 55 miljoen oplevert, oplopend tot een structurele besparing van € 210 miljoen vanaf 2026.  

• Daarnaast beperkt het kabinet het programma school en omgeving tot de 5% van de scholen met de hoogste positieve achterstandsscore, wat resulteert in een besparing van € 155 miljoen. 

MBO, Hoger onderwijs, onderzoek en wetenschap 

• Het kabinet trekt conform het hoofdlijnenakkoord eenmalig € 1,4 miljard uit voor een extra incidentele tegemoetkoming voor studenten die hebben gestudeerd onder het sociaal leenstelsel. 

• In plaats van de bezuiniging op de sectorplannen uit het hoofdlijnenakkoord heeft het kabinet besloten de startersbeurzen bij universiteiten stop te zetten. Hierdoor krimpt de OCW-begroting met € 175 miljoen.  

• Daarnaast verlaagt het kabinet de bekostiging van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) met € 27 miljoen in 2030 en € 40 miljoen in latere jaren. 

• Het kabinet bezuinigt in lijn met het hoofdlijnenakkoord € 125 miljoen op het Fonds Onderzoek en Wetenschap. Deze bezuiniging is op de OCW-begroting ingevuld door de stimuleringsbeurzen bij universiteiten te beperken, evenals de bekostiging van NWO voor nieuwe wetenschappelijke infrastructuur en Open Science. 

• Het kabinet zet in op het beperken van studiemigratie in het hoger onderwijs, met uitzondering van technische studies. Deze maatregel resulteert in een bezuiniging op het hoger onderwijs van € 29 miljoen in 2026 oplopend tot € 272 miljoen in 2029. 

• Conform het hoofdlijnenakkoord verlaagt het kabinet gelijktijdig de bekostiging van onderwijsinstellingen en verhoogt het collegegeld van langstudeerders. In de begroting resulteert dit tot een bezuiniging van € 95 miljoen in 2026 oplopend tot € 282 miljoen vanaf 2029. 

• Het kabinet schaft de OV-vergoeding voor Nederlandse studenten in het buitenland af, wat resulteert in een structurele besparing van € 30 miljoen.

Hervorming Nederlandse Publieke Omroep NPO

• Conform het hoofdlijnenakkoord verlaagt het kabinet de bekostiging van de landelijke publieke omroep (NPO) structureel met € 100 miljoen euro. 

Overige uitwerking hoofdlijnenakkoord 

• Conform het hoofdlijnenakkoord bezuinigt het kabinet Rijksbreed op subsidies. Het kabinet stelt deze bezuiniging voor OCW in 2025 vast op € 75 miljoen oplopend tot structureel € 362 miljoen vanaf 2029.  

• Het kabinet hevelt specifieke uitkeringen over naar het gemeente- of provinciefonds met een budgetkorting van 10 procent. Voor OCW bedraagt het totaal van deze korting op alle specifieke uitkeringen structureel € 81 miljoen. 

• In lijn met het hoofdlijnenakkoord buigt het kabinet om op de kosten van het apparaat van de Rijksoverheid. Voor OCW betekent dit een structurele bezuiniging van € 86 miljoen.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Sander van Veldhuizen.