De totale belastingbijdrage van het Nederlands bedrijfsleven bedraagt 298 miljard

PwC heeft de berekening gemaakt op basis van een raamwerk dat een onderscheid maakt tussen betaalde en geïnde belastingen. Betaalde belastingen (€113 mrd) zijn belastingen die samenhangen met de bedrijfsuitoefening en de winst, en die dus neerslaan als kosten voor die onderneming. Geïnde belastingen (€199 mrd) zijn de belastingen en premies die het bedrijfsleven int namens de overheid en die vervolgens voor het grootste deel in de sociale fondsen terecht komen. Als je de betaalde en geïnde belastingen zou optellen, kom je uit op een hoger bedrag dan €298 miljard. In de systematiek die wij volgen valt een aantal belastingen (zes) in zowel de categorie ‘betaald’ als 'geïnd'. Om geen belastingen dubbel te tellen, hebben we in de totale bijdrage een correctie gemaakt. In totaal telde PwC in 2023 54, van de in totaal 68, belastingen waarmee het bedrijfsleven te maken heeft. 

Janet Visbeen, voorzitter van de belastingadviespraktijk en lid van de raad van bestuur van PwC Nederland, ziet een gat tussen de benodigde en beschikbare kennis over belastingen.

Tijdens het debat over het Belastingplan 2024 in de Eerste Kamer in november 2023 werd gevraagd hoeveel belasting de top 100 bedrijven en de 4.000 grootste bedrijven in Nederland afdragen, uitgesplitst naar belastingmiddel. De minister van Financiën gaf aan dat deze inzichten op korte termijn niet beschikbaar waren. Visbeen: ‘Met dit rapport geven we inzicht in de tot nu toe onbekende belastingbijdrage van het bedrijfsleven en voegen we feiten en cijfers toe die nodig zijn om het debat over het ondernemingsklimaat te kunnen voeren. En dit debat is belangrijk. Het ondernemingsklimaat in Nederland staat onder druk nu steeds meer bedrijven overwegen hun uitbreidingsinvesteringen buiten Nederland te doen.’ Visbeen roept de overheid op de geaggregeerde data over de belastingbijdrage van het bedrijfsleven, de (semi)publieke sector en particulieren beschikbaar te maken. ‘Transparante overheidsfinanciën zijn essentieel voor vertrouwen in publieke instituties.’

Een goed en stabiel ondernemersklimaat vertaalt zich ook in verdienvermogen voor Nederland. Baarsma: ‘Dit is van niet te onderschatten belang nu het structurele groeivermogen in Nederland wegzakt naar minder dan een procent in 2040. Dan piekt de vergrijzing en zal de overheid alle zeilen moeten bijzetten om de sociale zekerheid op peil te houden. Zonder wind kan de overheid echter nog zoveel zeilen bijzetten, we komen dan niet vooruit.’ 

De wind komt volgens Baarsma vanuit de schatkist, die weer wordt gevuld met betaalde belastingen. Hoe hoger de economische groei, des te hoger de belastinginkomsten voor de overheid. Voor die groei is het bedrijfsleven van essentieel belang. Het bedrijfsleven levert ruim tweederde (69,7 procent) van wat we in Nederland met elkaar verdienen (het bruto binnenlands product) en draagt via belastingafdrachten bij aan een gevulde schatkist. ’Het ondernemingsklimaat is daarom geen speeltje van het bedrijfsleven, maar een bezit dat ten goede komt aan de samenleving.’