Leren zoals je een museum of een concert bezoekt. Wat...?

Denk zelf eens terug aan de laatste keer dat je in een fantastisch museum bent geweest. Of een adembenemend optreden hebt bijgewoond. Hoe voelde het? Wat doet het met je als je daar weer aan terug denkt? Hoe komt het dat je je dat nog zo goed herinnert? Hoe zorgen we dat we het principe van leren als echte experience kunnen borgen in de huidige aanpak van leervraagstukken? 

Stel we kijken naar leren en ontwikkelen alsof je een tentoonstelling organiseert. Wat regel je dan voor je bezoekers? Hoe zorg je voor een goede ervaring? Hoe iemand binnenkomt is bijvoorbeeld al belangrijk. Zet je bij de ingang een rookmachine neer met een lichtshow en opzwepende muziek? Dat geeft meteen energie! Misschien is dat niet voor iedere leerervaring passend of haalbaar, maar denk vooral met elkaar aan wat wél kan. Een videoboodschap van een directeur die de lerende collega’s welkom heet en zijn of haar waardering uitspreekt, zorgt vaak al voor betrokkenheid en verbinding. Of, werk met een bingokaart met termen die voorbij komen in de sessie. De eerste deelnemer met een volle kaart krijgt eeuwige roem, en wellicht een presentje.

De volgorde waarin je wel of niet door een tentoonstelling geleid wordt kan eveneens iets aan de ervaring toevoegen. Word je gestimuleerd zelf op onderzoek uit te gaan? Of is er een bepaalde, opbouwende, route? Ontwikkel je een plek waar bezoekers langer blijven rondkijken of maak je het zo spannend dat mensen direct het volgende onderdeel willen bekijken. Dat geldt ook voor leren. Bijvoorbeeld, wil je dat mensen gedurende een programma oefenen of reflecteren? Dan is het vaak nodig om dat meerdere keren te doen, alleen of met anderen. Bouw dat dan in in je tentoonstelling, oftewel: het leertraject. 

Leren heeft ook licht nodig. Een donker hol met matige verlichting brengt niet het beste naar voren in een tentoonstelling. Een kamer zonder ramen met een presentatie op een scherm is ook niet bevorderlijk voor leren. Het leidt meestal tot afnemende energie en een dalende lijn van aandacht. Maar ook geluid speelt een rol: muziek of natuurlijke geluiden beïnvloeden de ervaring van mensen. Zet ‘upbeat’ muziek op aan de start van een sessie: het schudt iedereen meteen even wakker en zorgt ervoor dat je deelnemers hun hoofd kunnen ontdoen van alle ‘to-do-lijstjes’ of werk beslommeringen. Het zet ze klaar voor wat nieuws, namelijk het leerprogramma. Of zet juist wat ‘mellow’ achtergrondgeluid op als deelnemers in duo’s met elkaar een oefening doen.

En, verras je deelnemers. Heb je ook wel eens in een museum een ‘verstopt element’ gevonden? Werd je toen niet blij dat juist jij het had ontdekt? Wellicht zette het je aan het denken of begon je er met je mede-bezoeker een gesprek over. Je bezoek was niet per se minder geweest als je het niet had gezien, maar waarschijnlijk voegde het wel iets toe aan je ervaring. Zo kan dat ook bij leren. Bouw eens een aantal ‘toevallige’ elementen in je leerprogramma. Verstop iets in je materiaal en schrijf na afloop van de sessie een prijsvraag uit. Het zorgt voor energie en is een gelegenheid voor deelnemers om de stof te bespreken met elkaar of te herhalen! En we weten allemaal: herhaling is key.

Tenslotte: hoe eindigt het leerprogramma? Als je in een museum bent kom je altijd langs de museumwinkel. Je kan er van alles vinden dat met het museum te maken heeft: snuisterijen, maar ook boeken. Laat de deelnemers na afloop van het leerprogramma ook in jouw winkel rondsnuffelen. Bied deelnemers iets aan wat hen herinnert aan wat ze hebben geleerd. Of wat hen helpt bij het toepassen van het geleerde in de praktijk. Of, om verdieping te zoeken. Het leren stopt niet na afloop van de sessie.

Al met al: maak leren aantrekkelijk. Door het meer als een memorabele ervaring te benaderen door emotie in te bouwen, zullen deelnemers de stof beter onthouden en beter kunnen toepassen. Het zou toch fantastisch zijn als, net zoals ze vol enthousiasme hun favoriete museum of een te gek concert aan anderen aanraden, ook jouw leerprogramma aanraden, omdat het een memorabele ervaring was waar ze veel hebben geleerd en met plezier op terugkijken!