CEO's, durf keuzes te maken, ook als het slecht gaat

Drie archetypes ondernemingen

De een zijn brood is de ander zijn dood. Een gezegde dat wel van toepassing is op de huidige tijd. In het afgelopen crisisjaar zijn veel organisaties door de overheidsmaatregelen in de problemen gekomen. Maar er zijn ook bedrijven die juist van de omstandigheden profiteren en nu zelfs de stap naar de beurs maken. De IT-sector doet het bijvoorbeeld goed, maar in de reissector, horeca en de detailhandel is het afzien.

In feite kun je voor ondernemingen in deze coronacrisis drie archetypen onderscheiden:

• Overleven

Deze organisatie staat door de Covid-19-pandemie voor grote financiële problemen. Om te blijven voortbestaan is bijvoorbeeld een financiële herstructurering nodig. De focus van deze organisatie op korte termijn moet volledig op overleving zijn.

• Aanpassen aan het nieuwe normaal

De organisatie heeft deels last van de Covid-19-pandemie en realiseert zich dat ze voor het nieuwe normaal veranderingen moet doorvoeren. De focus ligt op het behouden van waarde.

• Kansen benutten

De organisatie profiteert van de Covid-19-pandemie en ziet groeimogelijkheden. De focus ligt op het creëren van waarde.

Belastingschulden terugbetalen

Vooral voor de eerste groep is het belangrijk dat ze niet alleen naar de korte termijn, maar ook naar de lange termijn kijkt. Hoe moeilijk dat momenteel ook is. Veel van deze ondernemingen maken gebruik van de overheidsmaatregel ‘Bijzonder uitstel van betaling vanwege coronacrisis’. En daar zit een addertje onder het gras.

In tegenstelling tot bijvoorbeeld de NOW- of de TVL-regeling is deze maatregel geen subsidie. De ondernemingen die er gebruik van maken, moeten de niet-betaalde belastingen op een gegeven moment terugbetalen. De vraag is of zij in andere economische omstandigheden in staat zijn de opgebouwde schulden af te lossen.

Volgens de Bijzonder Beheer Barometer van PwC en de Universiteit Leiden neemt de toestroom naar de afdelingen voor bijzonder beheer het komende kwartaal in elk geval toe. Volgens het expertpanel is de belangrijkste oorzaak dat organisaties niet kunnen voldoen aan hun (terug)betalingsverplichtingen bij de Belastingdienst en hun bank.

Als de onderneming in continuïteit meer waarde heeft dan bij faillissement, lijkt het herstructureren van de schulden vanuit bedrijfseconomisch en maatschappelijk perspectief een verstandige keuze. Vooral voor de Belastingdienst als nieuwe financier van ondernemend Nederland ligt hier een belangrijke uitdaging. Als we hier niet in slagen, zijn veel van de steunmaatregelen weggegooid geld en gaan veel ondernemingen alsnog onnodig failliet. 

Twee belangrijke adviezen voor CEO's

Naast dagelijkse focus op liquiditeiten zijn voor u als CEO of dga van een organisatie nu twee zaken belangrijk:

• Start tijdig met een informatieplatform

In crisissituaties is het hebben van een zogeheten informatieplatform van cruciaal belang om de betrokken stakeholders op tijd en volledig te kunnen informeren en mee te nemen in voorstellen voor herstructurering. Een informatieplatform bestaat naast generieke informatie over de onderneming uit een probleemanalyse, financiële scenario’s en een onderbouwd financieringsverzoek.

Organisaties onderschatten vaak de tijd om tot een goed informatieplatform te hebben. Het niet hebben van deze informatie kan ervoor zorgen dat de betrokken stakeholders geen besluit kunnen nemen of zelfs nog niet willen meewerken aan een oplossing. Daardoor bestaat de kans dat er te weinig opties overblijven om een faillissement te voorkomen. Kortom, een informatieplatform is in deze onzekere tijd van cruciaal belang om snel te kunnen handelen.

• Creëer urgentie voor verandering

Dit geldt ook voor organisaties waarmee het nu goed gaat. Zij doen er goed aan zich te realiseren dat het mogelijk stilte voor de storm is. Creëer daarom urgentie voor kostensanering, verbetering van bestaande bedrijfsactiviteiten en strategieverandering. Onderzoek laat zien dat ondernemers die de urgentie voor verandering naar voren halen, en daarmee aan proactief verandermanagement doen, de grootste kans op overleving hebben. Omarm dus verandering.