Familiebedrijven en private equity: liefde van twee kanten

10/01/19

Familiebedrijven staan steeds meer open voor private-equitypartijen, terwijl dit voor sommigen lange tijd onbespreekbaar was. Wat is er veranderd? En is zo’n samenwerking een goed idee?

Door Niels Govers, binnen PwC adviseur van familiebedrijven, en Remco van Daal, binnen PwC verantwoordelijk voor private equity.

Een nieuwe relatie aangaan is spannend. Zeker als de partner er een is uit onbekende hoek. Familiebedrijven en private equity vormen steeds vaker zo’n koppel. Waar familieondernemingen van oudsher bij voorkeur zoveel mogelijk met eigen vermogen financieren, zien we bij onze klanten dat ze nu steeds meer openstaan voor andere financieringsvormen. Uit recent PwC-onderzoek blijkt dat inmiddels meer dan een derde van de familieondernemingen niet meer afwijzend staan tegenover private equity. Maar er is dan ook nogal wat veranderd voor beide huwelijkskandidaten.

Overdracht niet meer vanzelfsprekend

In familiebedrijven is de overdracht naar de kinderen niet meer zo vanzelfsprekend als het voor de eerste naoorlogse generaties was. De wereld waarin deze babyboomers hun opgebouwde onderneming overdragen, is niet meer dezelfde. De complexiteit van het bedrijfsleven is toegenomen en transparanter geworden; disruptie van markten is aan de orde van de dag. We spreken nogal wat ondernemers die zich afvragen of ze hun kinderen zo’n verantwoordelijkheid wel in de schoenen willen schuiven – en of de kinderen die schoenen wel kunnen dragen.

Grote ambities

Net zo goed zien we dertigers en veertigers in ondernemende families die hun ambities graag buiten het familiebedrijf waarmaken. Of juist grote ambities met het bedrijf hebben, waar ze graag een ervaren partner bij trekken. De verkoop van een deelbelang komt dan snel dichtbij. En juist de private-equitypartijen gedragen zich steeds meer als strategische partners in plaats van afstandelijke geldschieters.

Rendement vergt een blik op strategische waardecreatie

In de wereld van private equity is ook weinig meer hetzelfde. Er is veel geld om te investeren, waardoor prijzen van investeringen stijgen en rendement behalen een andere aanpak vergt. Daarom richten private-equityhuizen zich steeds meer op strategische en operationele verbetering van de bedrijven waarin ze investeren. En laat nu juist op die punten veel kansen liggen bij familiebedrijven. Dit soort ondernemingen kenmerkt zich door solide ondernemerskwaliteiten en een focus op de lange termijn. Er zijn er nogal wat die daarmee prachtige marktposities hebben bemachtigd, maar om verder te groeien is meer nodig.

Vers bloed en een frisse blik

Een familiebedrijf dat leidend is in Nederland en nu succesvolle stappen zet over de grenzen. Een onderneming in een nichemarkt die met een uitgebreider productportfolio een andere sector betreedt. Het zijn zomaar twee voorbeelden uit onze praktijk waarin private-equitypartijen helpen om waarde te creëren – met geld, een groot netwerk en expertise. Vers bloed en een frisse blik? Ook dat helpt om nieuwe wegen te verkennen.

Controle en kernwaarden

De liefde vanuit private equity voor solide ondernemingen met groeipotentieel was er altijd al. Wij merken dat familiebedrijven soms nog huiverig zijn, vrezend voor controleverlies en een aantasting van de kernwaarden. Precies dat moeten dus de gespreksonderwerpen zijn bij de zoektocht naar die partner. Dus niet alleen: wat voor professionalisering en groei kunnen wij samen tot stand brengen? Maar ook: welk private-equityhuis heeft laten zien dat het kan bijdragen aan ons soort waarden? En met welke governanceprincipes zorgen we voor de juiste balans tussen ondernemerschap en controle? Er zijn allerlei werkbare afspraken te maken waarmee zo’n gezamenlijk huishouden goed functioneert.

Van geleid naar gecontroleerd

Familiebedrijven en private equity die elkaar in de armen sluiten, is dat een positieve ontwikkeling? Wat ons betreft wel. Beide partijen kunnen er gelukkiger van worden. In veel gevallen transformeert het bedrijf van een door familie geleide naar een door familie gecontroleerde onderneming, waarin ook komende generaties kunnen genieten van waardecreatie.