Als u opgroeiende kinderen hebt, zult u het volgende tafereel wellicht herkennen: u komt thuis en uw tienerdochter speelt geconcentreerd een spel op haar tablet. Terwijl op de televisie ook een tekenfilm is te zien. Als u de tv uitzet, kijkt ze boos op en zegt: ‘Hé, daar zat ik naar te kijken!’
Jongeren kunnen tegenwoordig zonder enige moeite meerdere ballen tegelijk in de lucht houden. Via verschillende kanalen nemen ze informatie tot zich en selecteren hetgeen bruikbaar voor ze is. Communiceren doen ze via mails, apps, Facebook of Instagram. Ik wil niet als een oude man klinken, maar in mijn eerste baantje gebruikte ik vooral een fax om berichten te versturen. Een apparaat dat je na enig zoeken misschien nog vindt in een stoffig hoekje van een kantoor.
Huub Dekkers – specialist arbeidsmarkt PwC
Thuis zijn deze generatieverschillen vaak eenvoudig op te lossen; op de werkvloer worden ze een steeds groter probleem. Door de aanwezigheid van vier generaties gaat de arbeidsvloer de komende jaren drastisch veranderen. En dat zal niet zonder slag of stoot gaan.
Onderzoek van salarisverwerker ADP toonde vorig jaar aan dat de helft (55 procent) van de Nederlandse werknemers vindt dat generatieproblemen voor meer werkstress zorgen. De voornaamste reden voor deze zogenoemde intergenerationele problemen is het verschil van inzicht over de aanpak van zaken. Daarnaast heerst de opvatting dat oudere werknemers langer doorwerken, waardoor onvoldoende ruimte overblijft voor nieuw talent. Ook hebben jongere en oudere werknemers andere opvattingen over de waarden binnen de organisatie en groepsverantwoordelijkheid.
In de laatste editie van ons corporate magazine Inzake waarschuwt Matthieu Weggeman, hoogleraar Organisatiekunde aan de Technische Universiteit Eindhoven, ook voor oplopende spanningen. Volgens hem is het tijd dat oude beleidsbepalers een stap terug doen, zodat nieuwe generaties de mogelijkheid krijgen om te excelleren en fouten te maken. Waarbij hij voor oudere werknemers een duidelijk rol als vaderfiguur ziet.
Ik sluit me daar geheel bij aan. Gezien de (wereldwijde) ontwikkelingen op het gebied van demografie en technologie staan werkgevers voor een groot aantal uitdagingen. Zo worden ze onder meer geconfronteerd met een dreigend tekort aan gekwalificeerd personeel en een verlies aan kennis door de pensioengolf. Van bedrijven wordt dan ook verwacht dat ze een invulling geven aan nieuw werkgeverschap. De vraag is alleen hoe ze dat moeten doen.
Zoals zo vaak begint de oplossing met kennis. Kennis over de verschillen in waarden en behoeften tussen generaties draagt bij aan betere onderlinge samenwerking en aan een betere voorbereiding op de toekomst. Zonder kennis over elkaars verschillen én raakvlakken kunnen generaties niet goed samenwerken.
Zet bijvoorbeeld eens de Generatie X (geboren tussen 1955 en 1970) en de Millennials (1985 – 2000) naast elkaar. Als het om carrière gaat, zegt de eerste groep: ‘Carrière is belangrijk, werk harder! Voor een Millennial is ‘me-time’ vooral belangrijk. Hij of zij wil flexibel kunnen werken.
Als het om verantwoordelijkheid gaat: Millennials: ‘Ik ben klaar – geef mij de leiding over deze klus’. Generatie X: ‘Wie denk je wel wie je bent?’
Of voldoening: Generatie X: ‘We willen financiële stabiliteit’. Millennials: ‘We willen de wereld en onszelf positief veranderen’.
Door open te staan voor de behoeften van jonge, nieuwe generaties kan een bedrijf beter invulling geven aan nieuw werkgeverschap. Kennis over nieuwe generaties geeft inzicht hoe de organisatie zich moet aanpassen om als werkgever aantrekkelijk te blijven. Daarvoor spelen de volgende elementen een rol:
Voor werkgevers, maar ook werknemers, vergt dit alles misschien een flinke ommezwaai. Maar om een aantrekkelijk imago te behouden op de arbeidsmarkt en duurzame groei te realiseren, is die verandering wel nodig.
Huub Dekkers geeft regelmatig zijn visie op de ontwikkelingen binnen het onderwijs en op de arbeidsmarkt, en over urbanisatie. Deze blog kwam tot stand met medewerking van Constance Weurman, HR-specialist bij PwC. Zij heeft onderzoek gedaan naar generaties en de verschillen daartussen.