Ongelijkheid op de Nederlandse arbeidsmarkt

Een van de belangrijke thema’s in de huidige Nederlandse arbeidsmarkt is de hoge mate van ongelijkheid tussen verschillende groepen. Leeftijd, geslacht en etnische/culturele achtergrond veroorzaken ongelijke kansen op en toegang tot de Nederlandse arbeidsmarkt. Tot de meest kwetsbare groepen behoren oudere werknemers, migranten uit niet-westerse landen, vrouwen en deeltijdwerkers. Hoe zal dat zijn in 2030?

Door Bastiaan Starink - people & organisation-specialist PwC

Twee thema’s op het gebied van ongelijke beloning trokken recent weer veel media-aandacht: de beloningsratio tussen top- en gemiddelde werknemer en de loonkloof tussen vrouwen en mannen als het gaat om gelijk loon voor arbeid van gelijke waarde. Dit kwam door nieuwe rapportageregels (beloningsratio) en een wetsvoorstel (voorontwerp van wet gelijke beloning vrouwen en mannen). Maar ongelijkheid op de arbeidsmarkt is van alle tijden. Hoe zal de wereld van werk er dan over twintig jaar uitzien? En hoe zal de ongelijkheid van vandaag zich in de loop van de tijd ontwikkelen?

Trends, kansen of bedreiging

Werkloosheid, sociale uitsluiting, ongelijkheid en armoede zijn de onderwerpen waar mensen zich zorgen overmaken voor de toekomst. Op dit moment komen verschillende megatrends samen, versterken zij elkaar en komen ze in een stroomversnelling: technologische doorbraken, demografische veranderingen, flexibilisering van werk en urbanisatie. De samenloop van deze trends biedt voor velen kansen op nieuw werk en zakelijke kansen, maar vormen voor anderen een bedreiging. Dit kan de kloof tussen mensen in de samenleving vergroten. De kloof tussen mensen die zich redden en niet redden, tussen pioniers met een zakeninstinct en risicomijdende volgers, tussen winnaars en verliezers. Ongelijkheid op de arbeidsmarkt kent vele gezichten en loopt dwars door alle opleidingsniveaus en sectoren heen.

De kans is groot dat vooral technologische ontwikkelingen de ongelijkheid in de maatschappij gaan vergroten en voor velen leiden tot baan- en inkomensonzekerheid.

Samen de handschoen oppakken

Wij roepen organisaties, burgers en overheid op om samen de handschoen op te pakken. Dit is een greep uit onze ‘mogelijke oplossingen en oproepen tot actie’:

flexibiliseer werkcontracten en beloningssystemen;
verbreed de definitie van pensioen;
laat personen zelf het heft in handen nemen;
breng levenslang leren en ontwikkeling een stap verder;
Nederland, creëer een internationaal speelveld - stem voorstellen voor harmonisatie van wetten en regels af met die van andere landen.

Hoe bereiden we ons voor op de toekomst van werk?

De wereld van werk verandert steeds sneller. Er is veel concurrentie in de zoektocht naar het juiste talent. En ‘talent’ betekent niet meer hetzelfde als tien jaar geleden. We weten nu nog niet wat de rollen, vaardigheden en functies van morgen zullen zijn. Hoe kunnen organisaties zich voorbereiden op een toekomst waar maar een paar mensen zicht op hebben? Hoe kunnen mensen hun eigen loopbaan vormgeven en bepalen welke opleidingen ze nodig hebben? Hoe kan de Nederlandse overheid een sterke visie ontwikkelen op de toekomst van werk in Nederland en het voortouw nemen in het creëren van een internationaal speelveld voor een gemeenschappelijke aanpak van de grote werkthema's van de toekomst?

Samenwerken om vooruitzichten te verbeteren

Dit is niet het moment om achterover te leunen en te wachten op wat komen gaat. Organisaties, mensen en de Nederlandse overheid moeten over hun eigen schaduw heen springen en voorbereidingen treffen voor de toekomst. Ze moeten nauw met elkaar samenwerken om de vooruitzichten voor iedereen te verbeteren. Niet alleen voor de universitair opgeleide, technologisch onderlegde kenniswerkers, maar ook voor degenen die niet zijn voorbereid op de toekomst.

Download het rapport De toekomst van werk 2030

_{*Dit is de tweede blog van een reeks van vier naar aanleiding van de publicatie 'De toekomst van werk 2030 - een wake-upcall voor organisaties, burgers en overheid' door PwC People & Organisation. Eerder verscheen onze visie op de revitalisering van de arbeidsmarkt. De kernthema’s flexibiliteit en technologie komen in de volgende twee blogs aan de orde. Download hier het volledige rapport.}