De rol van slimme data in de energietransitie
René Oudejans, CFO van Gasunie: ‘Digitalisering moet gelijke tred houden met overgang naar hernieuwbare energie’
In 2050 moet de energievoorziening CO2-neutraal zijn en zal het aandeel van aardgas in de energiemix fors zijn afgenomen. Wat betekent dat voor Gasunie? Met slimme data kan het gasinfrastructuurbedrijf een grote rol spelen in de energietransitie, stelt René Oudejans, CFO van Gasunie. ‘Onze kennis van energiestromen is cruciaal voor een succesvolle overgang naar hernieuwbare energie.’
Nederland heeft ambitieuze doelstellingen voor een toekomst met schone energie: in 2050 moet de uitstoot van broeikasgassen fors zijn gereduceerd en de energievoorziening vrijwel CO2-neutraal zijn. Nu nog nemen aardgas (43 procent), olie en kolen het overgrote deel van de energievoorziening voor hun rekening; in 2050 komt onze energie voornamelijk uit renewables als wind, zon, bodemwarmte en biomassa.
‘De energietransitie heeft grote gevolgen voor de energievoorziening, de huidige marktpartijen en nieuwe spelers’, zegt René Oudejans, CFO van Gasunie. ‘De komende decennia neemt het belang van aardgas in de energiemix af ten gunste van hernieuwbare energiebronnen. Voor de toekomst voorzien wij een samenspel van duurzame energievormen die steeds meer met elkaar verweven raken. Aardgas zal daarvan nog steeds deel uitmaken, maar veel minder dan nu.’
Welke rol ziet u in de toekomst weggelegd voor aardgas?
‘Zelfs in het meest groene scenario loopt de gasproductie in Europa op korte termijn harder terug dan de vraag. De komende tien jaar blijft het dichten van dat importgat voor ons een reële uitdaging. Kijken we verder vooruit, dan is het duidelijk dat aardgas over twintig of dertig jaar niet meer de belangrijkste energiebron is. We zullen veel meer hernieuwbaar gas transporteren. Wel kan gas uitstekend dienen als aanvulling op een duurzame energievoorziening in piek- en back-upsituaties.’
Wat betekent de energietransitie voor de bestaande activiteiten van Gasunie?
‘Wij worden op termijn van gasinfrastructuurbedrijf een energie-infrastructuurbedrijf. Onze infrastructuur zal steeds meer gevuld worden met hernieuwbare energiebronnen. Want of er nu aardgasmoleculen of bijvoorbeeld waterstof of groen gas wordt getransporteerd, maakt in beginsel
niet uit. Daarmee blijft de infrastructuur van waarde voor de energievoorziening en is het dus nodig het netwerk te blijven onderhouden. Tegelijkertijd willen we kostenefficiënter opereren, onder meer door digitalisering van processen en op slimme data gebaseerde besluitvorming.’
Biedt de energietransitie ook kansen voor het ontwikkelen van nieuwe business?
‘Naast onze positie als infrastructuurbedrijf willen we ons ontwikkelen tot infostructuurbedrijf. Gasunie heeft de ambitie om met slimme data uit het gastransportsysteem een bijdrage te leveren aan het slagen van de energietransitie. Gekoppeld aan gegevens van bijvoorbeeld het KNMI hebben deze data een hoge voorspellende waarde. Dat kan zeer relevant zijn voor bijvoorbeeld grootverbruikers of de overheid. Hoe beter de markt erin slaagt om netwerken, energiedragers en systemen te integreren, hoe meer CO2-reductie per euro en hoe minder aanvullende inzet van fossiele energie nodig is. Die doelstelling past bij de verantwoordelijkheid die onze publieke taak met zich meebrengt, bij onze positie als energie-infrastructuurbedrijf en bij onze expertise.’
Hoe krijgt dat streven in de praktijk vorm?
‘Gasunie New Energy is een dochtermaatschappij die zich richt op het ontwikkelen van innovatieve, duurzame energieoplossingen. Hierbij kijken we niet alleen naar de technologie, maar ook naar nieuwe manieren van samenwerking en innovatieve businessmodellen. Het doel is om technologie die zich op kleine schaal heeft bewezen, samen met partners op te schalen naar commerciële toepassingen. Dat heeft onder meer geleid tot EnergieOpwek.nl, een webtool die laat zien hoeveel duurzame energie op een bepaald moment in Nederland beschikbaar is. Zulke informatie kan in de toekomst helpen om het energiesysteem als een slim geïntegreerd geheel te laten functioneren.’
Wat zijn de uitdagingen voor Gasunie als het gaat om digitalisering en nieuwe businessmodellen?
‘Het vergt forse inspanningen om de organisatie zo wendbaar te maken dat we met succes kunnen inspelen op de mogelijkheden die digitalisering biedt. Wat betreft onze bestaande activiteiten is de organisatie van oudsher beheersmatig aangestuurd en is het niet vanzelfsprekend om met een frisse blik te innoveren of bestaande uitgangspunten te heroverwegen. Daarom hebben we veel aandacht voor het vieren van successen, het werken binnen flexibele organisatievormen en het snel realiseren van een proof of concept bij innovatie. Ook dagen we met behulp van duurzame inzetbaarheidsinitiatieven medewerkers in krimponderdelen van het bedrijf uit om na te denken hoe zij met hun specifieke kwaliteiten waarde kunnen toevoegen in de groeionderdelen.’
Het denken over en implementeren van digitalisering is bij Gasunie ‘aan de binnenkant’ begonnen, benadrukt Oudejans. ‘Vanuit hun maatschappelijke rol zijn nutsbedrijven enigszins risicomijdend. Wat de digitalisering van onze eigen processen betreft zullen we altijd smart followers blijven, in die zin dat we inzetten op technologie die zich al bewezen heeft en waarvan duidelijk is dat ze waarde toevoegt.’
Dat ligt anders als het gaat om het ondersteunen van de energietransitie door het ontwikkelen van nieuwe businessmodellen en samenwerkingsvormen. ‘Hier reikt onze verantwoordelijkheid veel verder, want onze kennis van energiestromen is cruciaal voor een succesvolle overgang naar hernieuwbare energie. Slimme data zijn nodig voor het ontwikkelen van de transparante en geïntegreerde markt van de toekomst. Daarom is het belangrijk dat onze digitale inspanningen gelijke tred houden met de energietransitie.’
René Oudejans
Sinds 2012 is René Oudejans CFO van Nederlandse Gasunie N.V, een Europees gasinfrastructuurbedrijf. Deze staatsdeelneming verzorgt het transport van (groen) gas in Nederland en Noord-Duitsland. Het bedrijf heeft twee dochters die het gastransportnet beheren: Gasunie Deutschland en in Nederland Gasunie Transport Services (GTS). Verder biedt Gasunie de markt gasopslagfaciliteiten (EnergyStock), de pijpleiding naar Engeland (BBL) en de LNG-terminal Gate op de Maasvlakte.
Oudejans begon zijn carrière bij accountantskantoor Coopers & Lybrand en vervulde daarna diverse (corporate) controlfuncties bij bedrijven in de telecomsector. In 2003 maakte hij de overstap naar de energiewereld. Voordat hij in dienst kwam bij Gasunie was Oudejans onder andere Director Corporate Finance & Control bij Essent en CFO van Enexis.
Blockchain
Vertogas is een dochteronderneming van Gasunie die onafhankelijk en onpartijdig de productie van groen gas in Nederland certificeert. Daarmee borgt Vertogas het duurzame karakter en de herkomst van groen gas en levert het een bijdrage aan de overgang naar een duurzame energievoorziening. Het marktmodel is tot stand gekomen in nauw overleg met de marktpartijen en de overheid.
Het plan is om bij de certificering van groen gas in de toekomst gebruik te maken van blockchain, dezelfde technologie die de basis vormt voor de digitale munt bitcoin. Met die technologie kunnen transacties rondom groen gas worden geregistreerd en gevalideerd in een openbaar online register zonder tussenkomst van een derde partij.
Toepassing van blockchain voor de certificering van groen gas zit nog in de experimentele fase, zegt
Oudejans. ‘Het gaat om een markt die nu nog relatief klein is. Voor Gasunie is het belang niet zozeer om hieraan te verdienen, maar eerder om het aandeel van gecertificeerd groen gas in de energiemix te vergroten. Ons streven is Gasunie tot een door ketenpartners gevraagde en gewaardeerde partij te maken in de energietransitie.’
Gerelateerde content
Contact
Volg ons
