Duurzaamheid en innovatie bij Vopak

Vopak is al meer dan vierhonderd jaar actief. Momenteel in de op- en overslag van vloeibare bulkchemicaliën, gassen en olieproducten. Het bedrijf heeft zich door de eeuwen heen steeds vernieuwd en aangepast aan nieuwe marktontwikkelingen.

Vopak: voortdurend vernieuwen 

'We zijn zo oud geworden omdat er altijd vernieuwing is geweest. Anders hadden we nu niet meer bestaan', zegt Willem van der Zon, Vopaks global environmental advisor. Samen met zijn collega's Khalid Saleh (energiecoördinator) en Jermain Carter (senior global tax manager) bespreekt hij met PwC’s belastingspecialisten Roger Quaedvlieg en Rinske Weustenenk hoe Vopak vormgeeft aan innovatie en duurzaamheid, en welke rol de fiscale investeringsfaciliteiten en subsidies van de overheid daarin spelen.

Khalid Saleh (Vopak), Rinske Weustenenk (PwC), Jermain Carter (Vopak) en Roger Quaedvlieg (PwC). Willem van der Zon was wegens omstandigheden verhinderd bij de fotoshoot.

Duurzaamheidsbeleid Vopak

Het duurzaamheidsbeleid van Vopak gaat verder dan alleen het klimaatvraagstuk, betoogt Willem van der Zon. ‘Wij zijn wereldwijd actief en hebben voorschriften die in alle landen gelden. Al onze terminals krijgen om de drie jaar een health, safety & environment check, waarbij we kijken of regels en beleid, dus ook die rond duurzaamheid, worden nageleefd. Vopak was lange tijd een van de weinige bedrijven in de branche die een duurzaamheidsverslag uitbracht. Dat doen we inmiddels al meer dan tien jaar. In het begin lag onze focus vooral op de global reporting Initiative-standaarden, maar die waren niet specifiek op ons toegesneden. Nu hebben we samen met interne en externe stakeholders twaalf onderwerpen geformuleerd die voor ons belangrijk zijn. Daarbij nemen we sinds vorig jaar ook vier van de zeventien sustainable development goals van de Verenigde Naties mee. Onderwerpen waarop we het verschil kunnen maken.’

Sustainable development goals

De duurzame ontwikkelingsdoelstellingen 7, 8, 9 en 12 hebben speciale aandacht van Vopak. ‘Door onze faciliterende rol van op- en overslag zijn de relatieve hoeveelheden energie die we gebruiken en CO2 die we uitstoten al zeer laag’, legt Van der Zon uit. ‘In aansluiting op SDG-7 (betaalbare en duurzame energie) hebben we voor onze eigen energiebehoefte een duidelijke focus op schone energie. Dat leidt tot een nog lagere CO2-uitstoot dan we al hadden. Niettemin blijven we kijken naar de effecten van klimaatverandering op ons bedrijf. We zitten met onze opslag in kustgebieden op zeeniveau. Als de zeespiegel stijgt, krijgen we natte voeten.’

De emissies van Vopak, zoals diffuse emissies bij de tankopslag, vallen onder SDG-12: verantwoorde consumptie en productie. ‘Op dit gebied zijn we voortdurend bezig met innovaties die als doel hebben de emissies te verminderen’, vult Khalid Saleh aan. ‘Dit sluit ook aan bij SDG-9: industrie, innovatie en infrastructuur. Zo passen we drijvende daken en seals toe voor de afdichting van opslagtanks. In lijn van SDG-8 (waardig werk en economische groei) betalen we in alle landen waarin we actief zijn het leefbaar loon aan onze medewerkers. Die eis hebben we ook opgenomen voor onze (onder)aannemers.’

Khalid Saleh - energiecoördinator bij Vopak

Actieve samenwerking in de keten

Vopak zoekt in het kader van zijn milieu- en duurzaamheidsbeleid actief de samenwerking met autoriteiten en overheden binnen verschillende netwerken en brancheorganisaties. ‘Namens werkgeversorganisatie VNO-NCW zit ik in het Centraal College van Deskundigen van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid’, licht Van der Zon toe. ‘Ook neem ik deel aan het grootsaneerdersnetwerk (GSN), waarin publieke en private grootgrondbeheerders zoals NS en Defensie zitting hebben. Verder is Vopak actief lid van de VOTOB, een vereniging van onafhankelijke tankopslagbedrijven die samen de sector vertegenwoordigen richting de overheid en werken aan een gemeenschappelijk duurzaamheids- en veiligheidsbeleid. En we zitten in het Waterstofplatform, waarin overheid en bedrijven samenwerken. Ook al zijn we zelf geen producent van waterstof, als onderdeel van de keten kunnen wij wel onze waarde toevoegen. Onze medewerking aan het rapport Hydrogen – industry as catalyst van de World Energy Council Nederland (WEC), waaraan PwC verbonden is, past ook in de actieve rol die we willen spelen in relevante organisaties en platformen.’

Innovatie hoog op de agenda

Innovatie staat hoog op de agenda van Vopak. ‘Als bedrijf proberen we altijd aan de oplossingskant te zitten’, verduidelijkt Van der Zon. ‘We kijken bewust naar toepassingen van opkomende technologieën in onze business en hoe we kunnen faciliteren bij nieuwe ontwikkelingen. We zijn weliswaar een oud bedrijf, maar we zijn zo oud geworden omdat er altijd vernieuwing is geweest. Anders hadden we nu niet meer bestaan.’

Sinds vier jaar beschikt Vopak over een InnovatieLab, waar medewerkers zich volledig richten op innovatie. ‘Mensen met goede ideeën krijgen bij Vopak echt de ruimte’, onderstreept Saleh de aanpak. ‘Als energiecoördinator ben ik nauw betrokken bij het innovatieteam. Ook betrekt Vopak nadrukkelijk de jongere generatie werknemers bij de innovatieagenda. Young Vopak organiseert onder meer informatiebijeenkomsten om over innovatieve projecten te praten, maar ook over de energietransitie en de instrumenten die de overheid beschikbaar stelt voor duurzame investeringen. Zo creëren we een dialoog met onze medewerkers en leren we van elkaar.’

‘Vergeet daarbij het toenemende belang van data van leveranciers en klanten niet’, vult Jermain Carter aan. ‘Onze innovaties hebben steeds vaker een sterke datacomponent, maar we hebben ook robots die tanks schoonmaken en drones die tanks inspecteren. Zo proberen we het Informations Technology- en Operations Technology-vraagstuk zo veel mogelijk geïntegreerd aan te pakken. Dus niet alleen een dataverhaal of een robotverhaal, maar meer een samenspel van die twee.’

‘Vergeet het toenemende belang van data van leveranciers en klanten niet. Onze innovaties hebben steeds vaker een sterke datacomponent, maar we hebben ook robots die tanks schoonmaken en drones die tanks inspecteren.'

Jermain CarterSenior global tax manager Vopak

Rinske Weustenenk, belastingspecialist PwC

Financiële ondersteuning overheid

Khalid Saleh en Jermain Carter kijken voortdurend samen met PwC’s belastingspecialisten Roger Quaedvlieg en Rinske Weustenenk naar ontwikkelingen in het investeringsportfolio van Nederland en naar de toepassing van subsidies en fiscale stimuleringsmaatregelen van de overheid om duurzame ontwikkelingen aan te jagen. ‘Investeringsfaciliteiten hebben een stimulerende werking op bedrijven om te investeren in duurzame energie, energiebesparende maatregelen of emissieverlagingen’, weet Saleh. ‘Maar ik zeg nadrukkelijk stimulerende werking, want de faciliteiten zijn (nog) geen dealmaker. Ik houd me bezig met energieprojecten binnen Nederland in de volle breedte. Denk aan energie-terugwinsystemen, restwarmte, warmterotondes, zonnepanelen en het vervangen van halogeenverlichting door led op onze terminals. De energiekosten van led zijn uiteraard lager, maar ook het onderhoud is goedkoper dan van halogeen. Kortom, de total cost of ownership is lager. Het vervangen van halogeen door led krijgen we dankzij de stimuleringsmogelijkheden van de overheid nu echt voor elkaar.’

Succesvolle projecten openen ogen

‘Succesvolle projecten zorgen ervoor dat ook elders in de organisatie de ogen opengaan voor de impact van duurzame investeringen. Zeker als je concreet maakt welke milieuverbetering of energiereductie je realiseert en dat je ondanks een iets hogere investering netto meer terugkrijgt door lagere exploitatiekosten en gebruikmaking van bijvoorbeeld een subsidie. Zo inspireren collega’s binnen Vopak – niet alleen in Nederland, maar wereldwijd – elkaar om vanuit deze invalshoek projecten te ontwikkelen en uit te voeren. En ook binnen de branche leren we van elkaar en nemen we dingen van elkaar over.’

‘Samen met PwC creëren wij bewustwording en de juiste mindset’, beschrijven Saleh en Carter de samenwerking. ‘PwC brengt daarbij ervaring en specialistische kennis in om de slaagkans van bijvoorbeeld een subsidieaanvraag te vergroten.’ Roger Quaedvlieg knikt instemmend: ‘De overheid geeft doorgaans alleen financiële ondersteuning voor projecten die gebruikmaken van vernieuwende technieken, en minder tot geen voor het gebruik van technieken die al langer op de markt beschikbaar zijn. Als de overheid dus een subsidie toekent aan Vopak, is dat een teken dat je als bedrijf laat zien dat je innovatief bezig bent en stappen durft te zetten op het gebied van duurzaamheid.’

Roger Quaedvlieg, belastingspecialist PwC

Contact

Roger Quaedvlieg

Roger Quaedvlieg

Senior Manager, PwC Netherlands

Tel: +31 (0)62 080 80 07

Volg ons