Versnellende verstedelijking

Steden worden steeds belangrijker in de wereldeconomie. En ook de regio’s waarin steden samenwerking zoeken om een sterkere concurrentiepositie te realiseren en het hoofd te bieden aan de uitdagingen waarvoor zij staan, krijgen een steeds prominentere rol in onze samenleving. Gemeenten, bedrijven, onderwijs- en zorginstellingen zullen daarop moeten inspelen.

Versnelling van urbanisatie

In 1800 leefde slechts twee procent van de wereldbevolking in steden. In 1950 was dit percentage opgelopen tot dertig procent en in 2007 bereikten we een mijlpaal toen voor het eerst meer dan de helft van de wereldpopulatie in steden woonde. We zien vandaag de dag een versnelling van deze urbanisatie optreden: wekelijks komen er anderhalf miljoen stedelingen bij. Dit betekent dat in 2030 zestig procent van de wereldbevolking in stedelijke regio’s woont.

Trend ook zichtbaar in Europa

Deze versnellende verstedelijking vindt niet alleen plaats in de regio’s waar de verwachte bevolkingsgroei het hoogst ligt en waar momenteel het aantal mensen dat in steden woont relatief lager ligt, zoals in Azië en Afrika. Ook in Europa zet deze trend zich door. Het aantal inwoners van London groeit bijvoorbeeld twee keer zo snel als in de rest van het Verenigd Koninkrijk. In Nederland zien we een vergelijkbaar beeld. Deze toename wordt niet alleen veroorzaakt door de natuurlijke groei van de bevolking, maar vooral doordat meer, zowel Nederlandse als buitenlandse, migranten zich in de steden vestigen.

Hogere eisen aan infrastructuur

Deze versnelde groei van de stedelijke populatie stelt hogere eisen aan de infrastructuur in en rondom de steden en zorgt voor een grotere vraag naar bijvoorbeeld dienstverlening in de zorg, maar ook naar voedsel, energie en veiligheid. Hoewel wereldwijd steden slechts een half procent van het landoppervlakte beslaan, consumeren de inwoners 75 procent van de natuurlijke middelen. De vraag is of de bestaande infrastructuur, zowel sociaal als fysiek, deze groei aankan en waar de prioriteiten liggen bij gewenste investeringen. Daar staat tegenover dat er ook krimpregio’s zijn, waar zich juist het tegenovergestelde afspeelt.

Uitdagingen voor gemeenten en bedrijfsleven

De versnellende verstedelijking stelt gemeenten voor de uitdaging deze groei duurzaam op te vangen en de stad met de beperkte middelen leefbaar te houden. Ze biedt het bedrijfsleven ook kansen en uitdagingen. Niet alleen in de vorm van producten en diensten die de stad kunnen ondersteunen bij het opvangen van deze groei, maar ook ontstaan er nieuwe consumentengroepen die een vraag naar nieuwe producten genereren. De leefbaarheid van een stad is op haar beurt juist weer een factor die bepaalt of de stad aantrekkelijk is voor inwoners, studenten, bezoekers en bedrijven om zich er te vestigen en sociale en economische activiteiten te ontplooien. Die activiteiten voeden vervolgens weer de verdere groei van de stad en de regio.