Green Deal Monitor #3 - Timmermans wil een partner zijn voor de financiële sector

De Europese Unie streeft naar een economie die in 2050 slim en innovatief is en tegelijkertijd emissieloos en circulair en die ten goede komt aan alle Europeanen. De financiële sector wordt gezien als katalysator van die transitie. De sector heeft de ambitie uitgesproken om het actieplan van de Europese Commissie voor duurzame financiering, dat de transitie faciliteert, te realiseren. PwC organiseerde op 8 september een digitale bijeenkomst waarin een aantal bestuurders van Europese banken, verzekeraars en vermogensbeheerders spraken over hun ambities en uitdagingen met uitvoerend vice-voorzitter Frans Timmermans van de Europese Commissie. Die nodigde de financiële sector nadrukkelijk uit voor verdere dialoog.

Financiële sector is drijvende kracht achter duurzame transitie

De financiële sector is cruciaal voor de transitie naar een duurzame samenleving, waarbij zowel de klimaat- als sociale doelen een belangrijke rol spelen. In dit kader investeren de Europese Unie en de lidstaten de komende jaren miljarden euro’s. Het grootste deel van het geld moet echter opgebracht worden door de private sector. De Commissie schat dat er jaarlijks 260 miljard euro nodig is voor aanvullende investeringen om alleen al de forse klimaatdoelen die zijn gesteld voor 2030 te halen. Het is de financiële sector die de drijvende kracht vormt achter het mobiliseren van deze duurzame investeringen en dus voor de transitie die bedrijven, organisaties en burgers moeten maken. Timmermans: ‘Het bedrag dat nodig is aan investeringen is ongelooflijk, bijna afschrikwekkend groot. Maar het is haalbaar. Het is niet beyond reality’. We zien bijvoorbeeld bij investeringen in hernieuwbare energie dat redelijke rendementen mogelijk zijn.’

Geen geld in stranded assets, maar in groei

Binnen de Europese Unie is het bewustzijn groot dat investeringen in zogenoemde stranded assets (waar mogelijk) voorkomen moeten worden. Timmermans: ‘Pompen we geld in de economie om maar te overleven? Nee, dat doen we niet. De duurzame transitie en de financiering hiervan is een strategie gericht op groei.’ Hij erkent dat de politieke discussie en stemming in de lidstaten hier niet altijd mee in lijn ligt en dat voor politici de verleiding soms groot is om op korte termijn in zaken te investeren die op de lange termijn niet levensvatbaar zijn. ‘De politieke stemming is volatiel. Uw financiële sector is meer gericht op de lange termijn, mijn politieke sector meer op de korte termijn.’

Feedback van de financiële sector aan Timmermans

Timmermans zei dat hij graag een partnerschap aangaat met de financiële sector voor het ontwikkelen van effectieve regelgeving. ‘De Europese Unie kan de herstelplannen coördineren, ervoor zorgen dat we allemaal in één richting bewegen. Wij kunnen zorgen voor voorspelbaarheid door niet in de komende jaren plotseling onze koers te wijzigen. Ik wil met de financiële sector graag een partnerschap aangaan voor het ontwikkelingen van een regelgevend kader. Wij hebben uw feedback nodig om wetgeving beter te maken en te voorkomen dat we vergissingen maken die we later weer moeten repareren.’ Hij had oog voor het grote beroep dat op de financiële sector wordt gedaan. ‘Wat wij kunnen doen, verbleekt bij wat de financiële sector in gang kan zetten om de groene transitie te realiseren.’

De deelnemers aan het gesprek zeiden daarvoor gedreven en gemotiveerd mee aan de slag te zijn, maar zij hadden ook een aantal boodschappen voor de eurocommissaris om de randvoorwaarden hiervoor te verbeteren.

Adviezen aan de eurocommissaris

Voorspelbaarheid is cruciaal

Verschillende bestuurders in de financiële sector benadrukken dat voorspelbaarheid in het Europese beleid cruciaal is omdat investeringen in duurzaamheid per definitie over langetermijninvesteringen gaat. Voorspelbaarheid betekent voor hen niet een statische situatie, zoals het tegenhouden van nieuwe spelers. Marktwerking en concurrentie zijn juist noodzakelijk om uiteindelijk de beste oplossingen te vinden. Voorspelbaarheid betekent voor hen wel dat de Europese Unie consequent de koers blijft volgen die zij nu heeft uitgezet.

Timmermans onderschrijft dat, en wijst erop dat een deel van die voorspelbaarheid is vastgelegd in de Europese klimaatwet, die EU-instellingen en lidstaten (onder meer) verplicht om de uitstoot van broeikasgassen tot nul terug te brengen. Met die wet is een duidelijke richting ingeslagen en wordt voorkomen dat de doelstellingen elke keer onderdeel zijn van een politieke discussie. Timmermans: ‘Het helpt ons als u definieert wat u nodig hebt op het gebied van voorspelbaarheid, zodat we dit verder kunnen concretiseren.'

Het Europese antwoord op de coronacrisis heeft hem vertrouwen gegeven dat met de Green Deal een onomkeerbaar pad is ingeslagen. ‘Binnen de Unie is de steun voor de duurzaamheidspolitiek ruimschoots overeind gebleven. Ik was bang dat de ambities in de koelkast zouden worden gelegd vanwege een focus op gezondheidsmaatregelen en het behoud van banen. Maar dat is niet gebeurd.’

Voorkom (verdere) complexe regelgeving

Een paar bestuurders die deelnemen aan het gesprek met de uitvoerend vice-voorzitter van de Commissie wijzen Timmermans erop dat reeds complexe regelgeving alleen maar complexer dreigt te worden, bijvoorbeeld door de incorporatie van ESG-risico’s in Solvency II, de richtlijnen voor het aanhouden van kapitaalbuffers voor verzekeraars. Soms zijn richtlijnen tegenstrijdig. Sommigen vrezen ook dat de verdere ontwikkeling van de taxonomy, het classificatiesysteem voor duurzame beleggingen en andere financieringsvormen meer complexiteit en dus meer bureaucratie met zich meebrengt. 

Timmermans belooft dat de commissie er alles aan zal doen dat acties op elkaar afgestemd zijn. En hij zegt meteen dat de Commissie ook scherp let op het verkleinen van de administratieve lastendruk voor de financiële sector.

Verzamel data en ontwikkel standaarden voor rapportages

De transitie naar een duurzame economie vergt dat organisaties over meer rapporteren dan hun financiële prestaties. Klimaat- en sociale risico’s vertalen zich immers uiteindelijk in financiële risico’s. Een groot deel van de bestuurders aan de digitale tafel zegt reikhalzend uit te kijken naar rapportagestandaarden hiervoor en vinden dat de huidige standaardsetters niet met de juiste snelheid acteren op dit onderwerp. ‘Neem hier dus als Europese Commissie het voortouw in', aldus een van de deelnemers. 

De bestuurders benadrukken verder het belang van de beschikbaarheid en toegankelijkheid van kwalitatief goede data. Dergelijke data vormen een voorwaarde voor het adequaat sturen op duurzaamheidsportefeuilles en voor goede, vergelijkbare rapportages over de prestaties van die portefeuille. Eén van de aanwezigen pleit voor een one-stop-shop voor ESG-data, een instelling die data verzamelt en waar de gebruikers van data een beroep op kunnen doen. Een dergelijke organisatie zou ondergebracht kunnen worden bij het Europese statistische bureau Eurostat.

Heb aandacht voor potentiële ‘achterblijvers’

Meermalen vragen de bestuurders uit de financiële sector aandacht voor partijen die moeite zullen hebben met de transitie en die het risico lopen achter te blijven. Een voorbeeld daarvan is het midden- en kleinbedrijf (mkb) dat minder goed geëquipeerd is voor de transitite dan grote ondernemingen. Het mkb heeft behoefte aan financiering, maar net zoveel behoefte aan andere ondersteuning zoals advies. Landen die meer dan gemiddeld afhankelijk zijn van steenkool als energiebron moeten een meer dan gemiddeld hoge inspanning leveren om de duurzame transitie te realiseren.

Timmermans: ‘We hebben het meermaals gehad over de noodzaak van het hanteren van een langetermijnperspectief. Die luxe heeft het mkb over het algemeen niet. We moeten de behoeften van de financiële sector en de grote bedrijven dus integreren met het belang van het midden- en kleinbedrijf.’ Hij is daar optimistisch over de kansen die de transitie biedt voor het mkb. ‘Kijk bijvoorbeeld naar de duurzame aanpassing van gebouwen. Dat levert werk en banen op.’ 

Europese lidstaten die voor de enorme omschakeling staan van fossiele naar duurzame energiebronnen hebben transitionele oplossingen nodig. En hoe zouden die er dan uit moeten zien? Volgens Timmermans ligt het dan het meest voor de hand om te investeren in infrastructuur voor natuurlijk gas, juist omdat die infrastructuur op lange termijn ingezet kan worden voor het transport en opslag van waterstof. Investeringen in kernenergie vindt hij niet voor de hand liggen vanwege de enorme omvang daarvan. ‘Maak rationele keuzes’, zegt hij. 

De eurocommissaris heeft dan al meerdere keren gesproken over het belang van inclusiviteit tijdens de transitie. ‘Als mensen of landen achterblijven, gaat het niet lukken', zegt hij een paar keer. En: ‘Mijn geboortestad Heerlen lijdt nog steeds onder de sluiting van de mijnen vijftig jaar geleden omdat toen de keuze voor duurzame alternatieven en financiering niet gemaakt is.’

Volg ons

Contact

Joukje Janssen

Joukje Janssen

Partner, Sustainability, PwC Netherlands

Tel: +31 (0)65 378 26 45

Eugénie Krijnsen

Eugénie Krijnsen

Industry Leader Financial Sector, PwC Netherlands

Tel: +31 (0)88 792 36 98

Hide