Net Zero Economy Index 2022
Ontkoppeling economische groei en uitstoot CO2 lukt nog niet
De wereld ligt ver achter met het terugdringen van CO2-emissies. De twintig grootste landen die verantwoordelijk zijn voor tachtig procent van de mondiale uitstoot hebben de ‘koolstofintensiteit’ van hun economieën - de CO2-uitstoot per eenheid bbp - in 2021 slechts met een half procent teruggebracht. Als de wereld de opwarming van de aarde wil beperken tot 1,5 graad, dan moet zij tot 2030 deze koolstofintensiteit jaarlijks reduceren met 15,2 procent. Dat blijkt uit de recent gepubliceerde Net Zero Economy Index 2022 van PwC.
Zeven jaar geleden werd de klimaatovereenkomst van Parijs ondertekend, waarbij 195 landen afspraken maakten om de opwarming van de aarde te beperken tot een temperatuurstijging van 1,5 °C boven het pre-industriële niveau (en minstens onder de 2 °C).
'De uitkomsten van onze 2022 net zero analyse moeten een wake-up call zijn dat we nu moeten handelen om de ambitieuze net zero doelstellingen te halen. Bedrijven lijken ook klaar om nieuwe kansen te verzilveren, we moeten ervoor zorgen dat klimaatverandering bovenaan de transformatieagenda komt te staan.'
Jan Willem Velthuijsen, chief economist PwC
'Door hoge energieprijzen gebruiken we minder energie omdat activiteiten zijn stilgelegd, niet omdat er een verdere ontkoppeling tot stand is gekomen tussen economische groei en CO2-uitstoot. Dat pleit er dus des te meer voor om juist nu - met de hoge gasprijzen als incentive - de energietransitie door te zetten.'
Knoppen om aan te draaien voor CO2-reductie
De Net Zero Economy Index meet jaarlijks de hoeveelheid uitstoot van CO2 per eenheid bbp, van de twintig grootste economieën (G20). Dit wordt de carbon intensity (koolstofintensiteit) genoemd. De EU is één van die economieën.
De index is gebaseerd op:
- De brandstoffactor - de hoeveelheid CO2 die wordt uitgestoten per eenheid energie. Eenvoudig gezegd: de ‘fuel factor’ laat zien hoe groen (of hoe grijs) de energieconsumptie is.
- De energie-intensiteit - de hoeveelheid energie die nodig is om een eenheid bbp te genereren, wat een indicator is voor bijvoorbeeld het efficiënt gebruik van energie, maar ook de samenstelling van een economie.
De CO2-uitstoot kan dus verlaagd worden door aan twee knoppen te draaien: een groenere mix van energie (de brandstoffactor) of een efficiënter gebruik van energie (de intensiteit). ‘Naast de brandstoffactor en de energie-intensiteit is er nog een derde knop waaraan je kunt draaien om de CO2-uitstoot terug te brengen, aldus PwC’s hoofdeconoom Jan Willem Velthuijsen. ‘En dat is minder economische groei. Dat is sowieso niet populair, maar een beetje economische groei heeft voordelen. Het maakt herverdeling - belastingen zijn daar een onderdeel van - veel gemakkelijker. Daarom is het zo belangrijk om economische groei en CO2-uitstoot te ontkoppelen.’
In Nederland is die ontkoppeling voor een deel tot stand gekomen, maar niet door aan die twee knoppen te draaien, aldus Velthuijsen. ‘ De groei van de uitstoot van CO2 is sinds 1990 ver achtergebleven bij de economische groei, maar dat komt vooral doordat Nederland CO2-intensieve activiteit naar Azië heeft verplaatst. Nu zitten we in een wereld waarin juist wordt gesproken over het terughalen van productie naar Europa, over deglobaliseren dus. Dat betekent dat we wél aan die twee knoppen moeten draaien en dat zijn de dure, moeilijke manieren om die ontkoppeling tot stand te brengen.’
Karin Meijer, partner en Climate Lead
Economisch herstel na Covid was niet groen
Onderstaande cijfers uit de Net Zero Economy Index maken duidelijk hoe weinig de ‘carbon intensity’ (CO2 uitstoot per eenheid bbp) is gereduceerd. Het terugbrengen van de ‘carbon intensity’ met 0,5 procent was in 2021 het laagste niveau in de laatste twintig jaar. Over die gehele periode was de jaarlijkse reductie gemiddeld 1,4 procentpunt.
In de EU is de ‘carbon intensity’ zelfs toegenomen. Nederland lijkt het ten opzichte van de G20 en de EU beter te doen, maar dit is marginaal en ver onder de 15,2 procent die vanaf nu nodig is om de klimaatverandering te beperken tot 1.5 graad.
Jan Willem Velthuijsen: ‘De uitstoot per inwoner is hoog, afgezet tegen de uitstoot van andere Europese landen. De CO2-uitstoot van Nederland was in 2021 178,2 miljoen ton, wat gelijk staat aan ongeveer 10,2 ton per persoon. Als we dit vergelijken met gemiddelde 6,3 ton per persoon in de EU en 4,9 ton per persoon wereldwijd, wordt het erg duidelijk hoe significant ons aandeel in klimaatverandering is.’
Velthuijsen: ‘Op dit moment neemt ons energiegebruik af, deels omdat door de hoge energieprijzen huishoudens zuiniger zijn en deels omdat enkele industrieën productielocaties hebben stilgelegd. We gebruiken dus minder omdat de activiteit is afgenomen, niet omdat er een verdere ontkoppeling is tussen economische groei en CO2-uitstoot. Dat pleit er dus des te meer voor om juist nu - met de hoge gasprijzen als incentive - de energietransitie door te zetten.’
2021(% verandering tov 2020) |
G20 |
EU |
Nederland |
|---|---|---|---|
Carbon intensity |
265, 6 (-0,5) |
550 (+0,82%) |
159.52 (-2,87%) |
Fuel factor |
65,5 (-0,07%) |
47 (+0,86%) |
51.33 (-0,62%) |
| Energy intensity TJ energie / m$GPD |
4,1 (-0,42%) |
7,5 (-0,04%) |
3.11 (-2,27%) |
Totale tCO2-emissies (miljoen ton CO2 equivalent) |
389776.6 (+5,7%) |
2825.5 (+6,5%) |
178.4 (+2,3%) |
| lager is beter |
Gerelateerde content
Volg ons
