Hoe passen ondernemers hun bedrijven aan aan de snel veranderende wereld? Hun werkomgeving is door economische, politieke en maatschappelijke ontwikkelingen allesbehalve rustig. Ze moeten een enorm aanpassingsvermogen hebben omdat het businessmodel van vandaag morgen alweer ouderwets kan zijn.
Daarom hebben ondernemers informatiesystemen nodig die snel aan te passen zijn aan die nieuwe realiteit, vertelt Ragnar van der Valk. Hij adviseert ondernemers dagelijks over een passende strategie om uiteindelijk een cloudgedreven bedrijf te worden. ‘Om de snelheid van marktontwikkelingen bij te houden, is het belangrijk dat bedrijven gebruikmaken van moderne technologieplatformen die in de cloud draaien voor bijvoorbeeld hun financiën, supplychain of HR. Oudere platformen zijn onvoldoende tot niet in staat deze nieuwe realiteit bij te benen.’
‘Tijdens fusies, een beursgang en bijvoorbeeld bij de invoer van ESG-regels (environmental, social, governance) ontstaat er ook een transformationele vraag’, vult Hagenaars aan. Net als Van der Valk houdt hij zich bezig met transformatieprocessen en maakt hij daarbij gebruik van de cloud. Waar Van der Valk vooral de strategische transformaties begeleidt, voert Hagenaars transformaties uit die nodig zijn in tijden van exceptionele veranderingen. Ondernemingen worden daarbij door externe gebeurtenissen geforceerd hun operationele modellen, processen en systemen te transformeren. ‘Om na zo’n grote verandering succesvol te zijn in die nieuwe wereld moet je op digitaal vlak transformeren. Die transformaties doe ik met mijn team.’
Van der Valk: ‘Elasticiteit en aanpassingsvermogen. Je kunt enerzijds de capaciteit snel vergroten. Bijvoorbeeld een bedrijf dat direct aan consumenten levert, kan snel opschalen als het een campagne lanceert en verkeer genereert naar zijn website. Daarnaast hadden applicaties in het verleden versies met frequenties die niet meer passen bij de snelheid van onze huidige economie en maatschappij. Er zijn doorlopend aanpassingen nodig om klanten, partners, werknemers tevreden te houden.’
‘Het heeft alles te maken met het wendbaarder maken van je organisatie', gaat Van der Valk verder. ‘Waar haal je als bedrijf je concurrentievoordeel uit? Wie ben je eigenlijk en wat is je unieke propositie in de markt? Er is sprake van een paradox als je het hier over hebt: er zijn robuuste oplossingen voor standaardprocessen binnen je financiële en HR-afdeling die je uit de cloud kunt halen. Cloud voor die standaardoplossingen maakt het juist mogelijk om je aandacht te verschuiven naar gebieden in je organisatie waar jij wendbaar wilt zijn, daar waar je concurrentievoordeel wilt behalen.’
Van der Valk: ‘Klopt, applicaties moeten steeds vaker draaien in een ecosysteem: horizontale en verticale supplychainintegraties, binnen en buiten je eigen organisatiegrenzen. Bijvoorbeeld, voor bedrijven worden ESG-rapportages steeds belangrijker. De cloud helpt bij het makkelijk verbinden van organisaties die geen onderdeel zijn van hetzelfde merk. Denk daarbij aan een waardeketen van bedrijven die in elkaars verlengde opereren. Die hebben belang bij het uitwisselen van die data om hun scope 1, 2 en 3 (heeft betrekking op het bepalen van CO2-emissies/red.) te meten en zo te kunnen sturen op verbetering.’
Van der Valk: ‘Transformeren naar de nieuwe realiteit doe je niet zonder technologie. Tegelijkertijd gaat de transformatie niet over technologie, maar over de organisatie zelf. Stel de vragen: wat is de positie van je bedrijf in de totale waardeketen? En wat is jouw unieke propositie? Voor de aanpassing aan die nieuwe wereld moet je je organisatie op de tekentafel leggen. Ik denk dat een groot deel van de bedrijven die niet willen veranderen, omdat die niet zien dat ze wendbaarder moeten worden, over tien jaar niet meer bestaan’.
‘Een boekingsplatform voor hotels is een succesvol voorbeeld. Dat platform heeft een positie in de waardeketen gecreëerd die eerder, zonder technologie, niet mogelijk was. Als compleet cloudpowered bedrijf zorgde het ervoor dat partijen in de waardeketen, hoteliers, móesten veranderen. De hotelketens werden genoodzaakt hun klantbeleving opnieuw te positioneren om te vermijden dat ze geheel afhankelijk werden van dat boekingsplatform, terwijl de kleinere hoteliers ineens de wereld aan hun voeten hebben.’
Van der Valk haalt een Nederlands verhuurbedrijf aan dat drie jaar geleden een buitenlandse collega overnam en daarmee een van de grootste verhuurbedrijven van Europa werd. „De organisatie was al bezig met een migratie van hun “enterprise recource planning”, oftewel ERP-systeem, maar kwam tot de conclusie dat die verbetering helemaal niet zou helpen om hun nieuwe toekomstige bedrijf te creëren. Niet langer elke keer hun systeem technisch upgraden en hun oude denken en maatwerk meenemen, maar nadenken over hoe ze de organisatie fundamenteel toekomstbestendig willen aansturen. Zo hebben we samen het verhuurbedrijf dus eigenlijk weer op de tekentafel gelegd. Wat maakt het bedrijf uniek? Hoe wil je de toekomst van het bedrijf sturen? Waar kunnen we standaarden adopteren, terwijl we er tegelijkertijd voor zorgen dat het dusdanig flexibel blijft zodat vestigingen in Nederland en het buitenland hun unieke karakter behouden? Processen voor onder andere finance en procurement zijn nu gestandaardiseerd.’
Uit zijn praktijk heeft Hagenaars ook een voorbeeld. In tegenstelling tot Van der Valk is hij vooral bezig om start- en scale-ups gereed te maken voor de toekomst. Nu is hij betrokken bij een beursgang van een Europese onderneming in Amerika. ‘Een exceptionele verandering voor dit bedrijf. Dat moet aan allerlei strenge wet- en regelgeving gaan voldoen. Het gaat hier om slimme ondernemers met een succesvol product, maar hier hebben ze ons echt nodig om uiteindelijk de vruchten te kunnen plukken van die beursgang. Ze hebben onvoldoende verstand van finance en IT. Het bedrijf werkt nog niet in de cloud, er moet nog transformatieslag plaatsvinden.’
Hagenaars: ‘Bij die transformatieprocessen blijven we onafhankelijk als het gaat om de hard- en software. We kunnen het ons niet permitteren onze eigen voorkeuren voor technologie te pluggen. Bij het Europese bedrijf dat we begeleiden naar een Amerikaanse beursgang, moeten we het doen met de technologie die daar aanwezig is en met wat er al draait. Het is aan ons dat zo succesvol mogelijk gereed te krijgen voor de toekomstige situatie.’
Dit artikel is ook geplaatst op nrc.nl.