Na twee uitdagende jaren weer optimisme over fusies en overnames

Opleving M&A verwacht in retail- en consumentenmarkt

Opleving M&A verwacht in retail- en consumentenmarkt
  • Publicatie
  • 25 apr 2024

Na twee uitdagende jaren bestaat er in de retail- en consumentenmarkt weer optimisme over fusies en overnames (M&A). PwC-experts Berco van Echtelt, Koos Beke en Wilmer Kloosterziel geven hun verwachtingen voor 2024.

‘In de afgelopen twee jaar werden M&A-transacties bemoeilijkt door macro-economische factoren, financieringsuitdagingen en een aanhoudende waarderingskloof tussen verkopers en kopers', aldus Berco van Echtelt, Consumer Markets Deals Leader bij PwC Nederland. ‘Toch bleef de dealsmarkt in Nederland in het middensegment veerkrachtig, met succesvolle transacties, vooral voor bedrijven met sterke balansen en synergetisch potentieel. We verwachten meer consolidatie- en diversificatiedeals van bedrijven die hun bedrijfsmodellen willen transformeren, nieuwe capaciteiten willen verwerven of nieuwe markten willen betreden.

‘Bovendien heeft de afname in M&A-activiteit in de voorgaande jaren geleid tot een opgekropte vraag en een ophoping van activa die bedrijven en investeringsfondsen willen afstoten. Door de aanzienlijke fondsen die de afgelopen perioden zijn opgehaald door investeringfondsen, is er een sterke drang naar het doen van transacties. We zien dus een sterke wens om transacties na te streven, zowel vanuit verkopers als vanuit kopers, en anticiperen op een heroplevering van transacties, ook de grootschalige transacties.  Op de middellange tot lange termijn verwachten we een volledig herstel van de M&A-activiteit in de consumentenmarkt.’

Ontwikkelingen en kansen in de retail- en consumentenmarkt

  • De Covid-19-pandemie heeft geleid tot een herdefiniëring van de marktvraag en -aanbod, waarbij bedrijven met sterke positionering, de juiste verkoopkanalen en adaptieve toeleveringsketens zich hebben onderscheiden als sterke spelers. Deze bedrijven zijn nu bijzonder gewild als overnamekandidaten, wat kansen biedt voor zowel strategische kopers als voor investeerders die op zoek zijn naar bedrijven met bewezen veerkracht en groeipotentieel.
    Tegelijkertijd opent de verwachte toename van transacties met bedrijven die financiële uitdagingen ervaren, nieuwe mogelijkheden voor herstructurering en acquisities. Daarbij kunnen kopers waarde creëren door middel van strategische ‘turnarounds’ en integraties.
  • Ondanks de druk die inflatie en hogere kosten van levensonderhoud leggen op de consumentenuitgaven en op de marges van retailers en producenten, ontstaan er kansen voor bedrijven die in staat zijn hun efficiëntie te verhogen en kosten te besparen zonder de kwaliteit van hun producten en diensten te verminderen. Deze situatie stimuleert innovatie en kan leiden tot sterkere, meer klantgerichte bedrijfsmodellen die in staat zijn om te floreren in een veranderende economische omgeving.
  • De toenemende nadruk op duurzaamheid vormt een krachtige drijfveer voor innovatie binnen de consumentenmarkt. Bedrijven die zich richten op duurzame praktijken en producten zijn goed gepositioneerd om nieuwe markten aan te boren, een concurrentievoordeel te behalen en klantloyaliteit te versterken. Dit biedt een uitgelezen kans voor vooruitstrevende ondernemingen om te investeren in duurzame oplossingen die niet alleen het milieu ten goede komen, maar ook economische waarde genereren. 
  • Het PwC-rapport ‘Transact to Transform’ bevestigt dat de meeste respondenten transacties zien als de beste manier om gelijke tred te houden met de snelle marktveranderingen. Bovendien is een aanzienlijk aantal CEO's van plan transactieactiviteiten in te zetten om technologiedoelen voor hun bedrijven te realiseren. Om succesvol te zijn in het evoluerende M&A-landschap moeten bedrijven transformatie omarmen. Het actief aanpassen van bedrijfsmodellen aan de snel veranderende marktomstandigheden en aan technologische ontwikkelingen is cruciaal voor het voortbestaan van het bedrijf.
71%

van de Nederlandse CEO's heeft plannen om in de komende drie jaar minstens één overname te doen.

Bron: PwC’s 27e CEO Survey

M&A-thema's voor de retail- en consumentenmarkt in 2024

In de steeds veranderende wereldwijde markt is het vermogen om trends bij te houden en in te spelen op de evoluerende consumentenvraag cruciaal voor bedrijven. Consumentenbehoeften veranderen voortdurend, en bedrijven die zich snel kunnen aanpassen, hebben een voorsprong. In 2024 zal onder andere de focus liggen op de optimalisatie van portfolio's in de voedingssector en op de consolidatie van supermarkten. Het streven naar schaalvergroting, innovatie en het navigeren door economische uitdagingen zijn essentieel om groei en een concurrentievoordeel te realiseren.

Nederlandse consumentenbedrijven zullen in 2024 streven naar waardecreatie door hun aanbod te verfijnen, rekening houdend met macro-economische trends en consumentengedrag. Het afstoten van niet-kernactiviteiten zal centraal staan om de bedrijfsvoering te stroomlijnen en middelen vrij te maken voor investeringen in kernactiviteiten. Fusies en overnames kunnen complex zijn door onzekerheid en waarderingsverschillen; we verwachten een toename van transacties die creatieve transactie structuren vereisen, zoals joint ventures, prestatiegerelateerde betalingen (‘earnouts’) of verkopersleningen.

De financieringskosten blijven naar verwachting hoog in 2024, wat leidt tot een toename van transacties die gericht zijn op schuldvermindering om de financiële gezondheid van bedrijven te verbeteren. De volatiliteit van de afgelopen jaren heeft sommige subsectoren zwaar getroffen. Bedrijven die tijdens Covid-19 hebben geïnvesteerd in uitbreiding, kampen in voorkomende gevallen nu met vraagdalingen. Andere ondernemingen ondervinden moeilijkheden om kostenstijgingen door te berekenen. De belastingschulden gerelateerd aan Covid-19 en het strenge beleid van de Belastingdienst compliceren herstructureringen.

‘Consensuele herstructureringen worden als zeer lastig ervaren', vertelt Koos Beke, specialist herstructurering bij PwC. ‘Dit kan leiden tot meer fusies en overnames als herstructureringsmethode via faillissementen of via gerechtelijke herstructureringen met hulp van de zogeheten WHOA.’ 

Met de verwachte stabilisatie van de macro-economische omgeving in 2024, zal het consumentenvertrouwen toenemen, wat het vertrouwen van investeerders in de consumentenmarkten zal versterken. Een toename in M&A-activiteit is te verwachten.

‘Na een relatief stabiele periode is er een groeiende wens bij veel partijen om deals te sluiten. We zien in de eerst maanden van 2024 al meer activiteit, de echte versnelling zal waarschijnlijk na de zomer zichtbaar worden’, aldus Berco van Echtelt.

Consumentenbedrijven zullen specifiek zoeken naar ondernemingen die ze kunnen ondersteunen op het gebied van innovatie, digitalisering en het verbeteren van duurzaamheidsprestaties. De deals zullen niet alleen gericht zijn op het versterken van de toeleveringsketen, bijvoorbeeld door investeringen in gespecialiseerde bedrijven in supplychainmanagement of technologieën voor het traceren van producten en transparantie. Ook het uitbreiden van afzetkanalen en het versterken van marktposities, zoals door uitbreiding naar aangrenzende markten, zullen een rol gaan spelen.

'We zien veel meer aandacht voor verbeterpotentieel op de korte termijn. Hoe kun je de waarde van een transactie onderbouwen door snel te behalen synergieën, kostenoptimalisatie of extra marktgroei', Wilmer Kloosterziel, Consumer Markets Deals Leader PwC EMEA. 

In welke subsectoren verwachten we veel M&A-activiteit?

Hieronder volgt een overzicht van de subsectoren waarin we M&A-activiteit verwachten.

  • Detailhandel in levensmiddelen 
    We verwachten dat er een verdere consolidatietrend zal zijn binnen het supermarktenlandschap in reactie op uitdagende marktomstandigheden, zoals kostenstijgingen en druk op consumentenbestedingen. Daarnaast staan deze ondernemingen voor hoge investeringen in technologie en thuisbezorging. Supermarkten zullen efficiënter moeten opereren door bijvoorbeeld consumentgerichte capaciteiten te verwerven. Denk daarbij aan investeringen in reclame, logistiek en AI voor betere analyses en personalisatie. Daarmee kunnen ze de behoeften van consumenten beter begrijpen en vervullen. Schaalbaarheid is cruciaal, dit zal voor kleinere spelers leiden tot overnames en andere samenwerkingsverbanden.
  • Voedingsproducenten
    Voedsel- en drankproducenten zijn bezig met het optimaliseren van hun portfolio's, wat de M&A-activiteit blijft stimuleren. In 2024 zullen producenten onder druk staan om de prijsniveaus van hun producten te verlagen als gevolg van afnemende inputkosten na de inflatoire pieken. Dit kan leiden tot een grotere kloof tussen de winnaars en verliezers, waardoor kansen voor transacties ontstaan. De sector blijft aantrekkelijk voor investeerders, vooral voor bedrijven die zich richten op innovatie en duurzaamheid, met bijvoorbeeld niet-dierlijke producten en milieuvriendelijke ingrediënten.
  • Retailsector
    De retailsector wordt geconfronteerd met diverse uitdagingen. Zo heeft inflatie geleid tot hogere consumentenprijzen en druk op de volumes van duurdere en niet-essentiële producten. Ook heeft het geleid tot hogere personeels- en huurkosten, en er is een tekort aan beschikbaar personeel door lage werkloosheid. Gezonde bedrijven zullen naar verwachting fusies en overnames nastreven om hun positie te versterken, terwijl bedrijven met verouderde formules mogelijk stoppen. Dit voorspelt moeilijke tijden voor winkelstraten. Herstructurering is voor veel fysieke retailbedrijven een uitdaging, vooral vanwege langlopende huurcontracten, hoge afvloeiingskosten van personeel en de eerdergenoemde Covid-19-gerelateerde belastingschuld.

    Ondernemingen in onlineretail hebben een groeiversnelling gehad in de jaren 2020-2021. Consumentenbestedingen zijn in 2022 en 2023 weer deels naar de fysieke retail teruggekeerd. Onlineretailers die succesvol zijn geweest om hun klanten te behouden en terug te komen op het groeipad, zullen dit moment gebruiken om een transactie na te streven. We verwachten ook dat onlinespelers meer stappen richting het fysieke kanaal gaan maken om de klantervaring te verdiepen. M&A-activiteit zal toenemen zodra de situatie stabiliseert, omdat bedrijven met een gezonde en voorspelbare kasstroom aantrekkelijk zijn voor investeerders.

    'De retailsector staat voor een “perfect storm” van uitdagingen, waaronder de noodzaak om steun terug te betalen die tijdens de Covid-19-periode is ontvangen vanuit de overheid’, zegt Koos Beke. ‘Dit kan enerzijds de interesse in deze sector verminderen, maar anderzijds biedt het ook M&A-kansen om in te stappen in combinatie met een schuldsanering.’
  • Vrijetijdsbesteding en horeca
    Sinds de Covid-19-pandemie is er een groeiende vraag naar vrijetijdsactiviteiten en reizen. Mensen willen genieten van hun vrije tijd en nieuwe ervaringen opdoen. Vooral verre reizen zijn populair vanwege het avontuur en het verkennen van nieuwe bestemmingen.

    ‘Ondanks de toenemende vraag naar vakanties, staan Nederlandse vakantieparken onder druk. Consumenten zijn kritischer ver de toegenomen prijzen en de waarde die ze ervoor terugkrijgen’, aldus Leonie Oldekamp, PwC-expert hospitality & leisure. ‘Vakantieparken zullen waarschijnlijk hun prijzen moeten aanpassen om concurrerend te blijven. Desondanks verwachten we dat de bredere vrijetijdssector zal herstellen van de impact van Covid-19, met positieve vooruitzichten voor de sector.’
  • Gezondheidsproducten
    De vraag naar gezondheidsproducten voor consumenten blijft groeien als gevolg van demografische veranderingen, zoals een vergrijzende bevolking, en gedragsfactoren. Er bestaat een groeiende interesse in bedrijven die gezondheidsoplossingen of duurzame producten aanbieden. Fusies en overnames worden gebruikt om groei te versnellen en strategische doelen te bereiken.
  • AgriFood-sector
    Wij verwachten dat het opvolgingsvraagstuk een belangrijke katalysator is voor een toename van M&A-activiteiten in de AgriFood-sector. Eigenaren van familiebedrijven uit de babyboomgeneratie bereiken de pensioengerechtigde leeftijd en kunnen niet altijd opvolging vinden binnen de familie. Zij zullen kijken naar alternatieve opties, waaronder de verkoop van hun bedrijf.

    Daarnaast is consolidatie vaak nodig om relevant te blijven binnen de keten. Grotere bedrijven en investeerders zullen deze gelegenheid aangrijpen om kleinere spelers over te nemen om schaalbaarheid te vergroten, hun toeleveringsketen te optimaliseren en synergieën te realiseren. Ook agritech-bedrijven, die innovatieve oplossingen bieden voor uitdagingen binnen de landbouwsector, zullen aantrekkelijke doelen voor overnames zijn. 

Benieuwd naar meer informatie over wereldwijde M&A-trends in de consumentenmarkt?

Contact us

Berco  van Echtelt

Berco van Echtelt

Director, PwC Netherlands

Tel: +31 (0)61 316 11 83

Wilmer Kloosterziel

Wilmer Kloosterziel

Partner, PwC Netherlands

Tel: +31 (0)61 386 40 62

Koos Beke

Koos Beke

Partner, PwC Netherlands

Tel: +31 (0)61 274 81 87

Volg ons