Familiebedrijven steeds minder afhankelijk van grootbanken

‘Tot enkele jaren geleden hadden private-equityfondsen weinig keuze als het ging om het financieren van hun investeringen en overnames’, aldus Diederik Kolfschoten, partner binnen de Advisory-tak van PwC Nederland. ‘De Nederlandse grootbanken domineerden deze markt. Maar de opkomst van kredietfondsen heeft de concurrentiepositie van de grootbanken veranderd. Deze ontwikkeling heeft ook invloed op de financieringsmogelijkheden voor Nederlandse familiebedrijven.’

Op dit moment wordt de financieringsmarkt voor grotere familiebedrijven met een kredietbehoefte tot circa 250 miljoen euro nog grotendeels gedomineerd door de Nederlandse grootbanken, soms aangevuld met buitenlandse banken in een samenwerkingsverband. ‘Direct lenders’ zetten nu ook in deze markt hun eerste stappen, ziet Philip Vossenberg, leider van de praktijk voor familiebedrijven van PwC Nederland.

‘Hoewel deze kredietfondsen hogere rentemarges hanteren, vooral in situaties van verhoogd kredietrisico, beperkte zekerheden of aanzienlijke uitbreiding van de financieringsvraag, kunnen ze een oplossing bieden. Deze ontwikkeling geeft grotere familiebedrijven meer keuzemogelijkheden, wat ik als een positieve ontwikkeling zie. Hopelijk leidt het tot meer concurrentie in het financieringslandschap.’

Financieringsinitiatieven voor het mkb

Om de financieringsbehoefte van het midden- en kleinbedrijf (mkb) - en dus ook een groot deel van de Nederlandse familiebedrijven - op te vangen, zijn er de afgelopen decennia verschillende initiatieven gelanceerd. ‘Maar ondanks de opkomst van crowdfundingplatforms, kredietfondsen, kredietunies, microfinanciering, leasemaatschappijen, een MKB Beurs en de betrokkenheid van de overheid blijft het mkb worstelen om voldoende financiering te vinden in het segment tot een miljoen euro’, aldus Diederik Kolfschoten. ‘Het Nationaal Convenant MKB Financieringen, dat in november 2023 is ondertekend door marktpartijen onder leiding van het ministerie van Economische Zaken, brengt hier hopelijk verandering in.’

Opkomst ‘direct lenders’ in financieringsmarkt

Hoewel de transitie van de mkb-financieringsmarkt moeizaam verloopt, heeft de markt voor overnamefinancieringen door private-equitypartijen de afgelopen jaren wel succesvolle veranderingen doorgemaakt. Door strengere kapitaaleisen en regelgeving vanuit de Europese Centrale Bank (ECB) zijn banken minder actief geworden als kredietverstrekkers, waardoor ‘direct lenders’ grotendeels hun rol hebben overgenomen. Naar schatting wordt tegenwoordig ongeveer tachtig procent van het vreemd vermogen bij zogeheten ‘mid-market leveraged buyouts’ verstrekt door fondsen.
In toenemende mate zijn deze kredietfondsen op zoek naar nieuwe mogelijkheden om leningen te verstrekken. Diederik Kolfschoten: ‘Ik adviseer een familiebedrijf dan ook zeker om bij complexere of grotere financieringsvragen breder in de markt te verkennen wat de mogelijkheden zijn en niet alleen met de traditionele banken het gesprek aan te gaan. Het creëren van alternatieven is immers altijd een verstandige strategie.’