Transparante rapportage op weg naar ‘net zero’
14/04/22
Klimaatrapportage verbindt reductieambitie, governance en transformatie
Om de temperatuurstijging op aarde te beperken tot 1,5 graden Celsius in 2030, zoals afgesproken in het klimaatakkoord van Parijs, zal de CO2-reductie de komende jaren nog flink moeten stijgen. Veel organisaties zijn druk met hun net-zero-strategie en hun streven naar een netto nul CO2-uitstoot. Een hoeksteen daarbij is een transparante rapportage, een van de bouwstenen uit de publicatie ‘The building blocks for net zero transformation’.
‘Het formuleren van een ambitie voor CO2-reductie leidt onmiddellijk tot de vraag waarover je gaat rapporteren en waar die informatie vandaan zal komen’, zegt PwC-expert Karin Meijer. ‘De eigenlijke rapportage levert stuurinformatie voor de corporate strategie en de transformatie van de organisatie.’
'Het formuleren van een ambitie voor CO2-reductie leidt onmiddellijk tot de vraag waarover je gaat rapporteren en waar die informatie vandaan komt.'
Aan net-zero-transformatie is niet meer te ontkomen
Binnen het ESG-team van PwC helpt Meijer klanten in allerlei sectoren met onder meer klimaatrapportage. PwC baseert zich bij rapportageadvies vooral op de aanbevelingen van de Task Force on Climate-related Financial Disclosures (TCFD). De aanbevelingen binnen vier pijlers bieden een gedegen structuur voor rapportage aan interne en externe stakeholders.
Meijer: ‘De ecologische noodzaak voor bedrijven om CO2 te reduceren is bekend. Maar ook vanuit bedrijfseconomisch perspectief zullen de meeste bedrijven een net-zero-transformatie gaan doormaken. Als ze dat al niet doen voor een betere wereld, zullen ze het moeten doen om in business te blijven. Voor bedrijven die in het oog springen en veel CO2 produceren, is er niet aan te ontkomen. Maar ook bedrijven die buiten het publieke zicht opereren, zullen door hun ketenpartners gevraagd worden een reductieplan te maken.’
Informatie voor externe stakeholders
Meijers collega Jonathan Dul, die vanuit het ESG-team vooral werkt aan klimaatrisicomanagement, noemt rapportage een voor de hand liggende bouwsteen van het streven naar ‘net zero’: ‘Als je doelen stelt, zul je daarover willen rapporteren. Deels om interne stuurinformatie te creëren waarop het management acties kan baseren en deels om aan externe stakeholders de voortgang te laten zien.’
Met die externe stakeholders doelt Dul onder meer op aandeelhouders, banken en andere kapitaalverstrekkers. ‘Zij gebruiken die informatie voor investeringskeuzes en zullen zich daarbij steeds meer baseren op de gestelde klimaatdoelstellingen. Een bedrijf moet namelijk kunnen laten zien dat het kan opereren in een toekomstige economie met weinig CO2-uitstoot. Als dat niet het geval is, brengt dat een transitierisico met zich mee.’
Standaard voor klimaatgerelateerde rapportage
Voor de uitwerking van de CSRD, die momenteel gaande is, verwacht PwC dat veel aansluiting wordt gezocht bij de aanbevelingen van de ‘Task Force on Climate-related Financial Disclosures’ (TCFD), de leidende standaard voor klimaatgerelateerde rapportage. Waar de TCFD sinds de start in 2017 vooral ingaat op de rapportage over klimaatrisico’s en -kansen, geeft de update van afgelopen oktober ook aanbevelingen voor de transitie naar een ‘low-carbon economy’.
Meijer: ‘Wij gebruiken de aanbevelingen van de TCFD bij klanten omdat ze een gedegen structuur bieden om te rapporteren aan interne en externe stakeholders. Ook ratingbureaus lezen de toelichtingen van bedrijven – zij baseren hun criteria vaak ook op de aanbevelingen van de TCFD.’
Regulering ook reden voor klimaatrapportage
Behalve de eisen van financiers is ook regulering een dwingende reden voor bedrijven om met rapportage aan de slag te gaan. Zo is er de EU-taxonomie, het Europese classificatiesysteem dat eenduidigheid brengt in de definitie van duurzame activiteiten. Vanaf het jaarverslag over 2021 moeten ondernemingen van openbaar belang (OOB) met meer dan vijfhonderd werknemers en bedrijven die financiële producten aanbieden volgens de EU-taxonomie gaan rapporteren. Vanaf 2023 is ook de ‘Corporate Sustainability Reporting Directive’ (CSRD) van kracht, waarin meer eisen aan duurzaamheidsrapportage gesteld worden, voor een grotere groep bedrijven.
Rapportage in vier pijlers
De TCFD geeft aanbevelingen voor rapportage in vier pijlers: governance, strategie, risicomanagement en indicatoren en doelstellingen. Vragen van klanten kunnen gaan over elk van de vier pijlers. PwC helpt klanten met:
- het inrichten van governance rond ESG,
- het in kaart brengen van de strategische risico's en kansen van klimaatverandering en de energietransitie, door kwalitatieve en kwantitatieve analyses,
- het maken van transitieplannen richting ‘net zero’,
- het integreren van klimaatrisico's in risicomanagementprocessen, en
- het meten van GHG-emissies en het stellen van doelstellingen daarvoor.
‘Wij helpen klanten bij de invulling van elk van die pijlers, ongeacht de mate van volwassenheid van hun klimaatbeleid’, vertelt Meijer. ‘De eerste stap is vaak een assessment, waarbij we analyseren hoeveel werk er nodig is om aan te sluiten bij TCFD. Een volgende stap is het bouwen van een implementatieplan om de lacunes in te vullen.’
Compleet ESG-traject of deeladvies
Gevraagd naar een voorbeeld, vertelt Meijer over een project bij een grote investeerder, die snel grote stappen wilde maken met het ESG-beleid. ‘Omdat deze klant nog geen interne ESG-expertise had, werden wij gevraagd om het hele traject te doorlopen op verschillende onderwerpen. Op het klimaatvlak hielpen we het bedrijf met het opzetten van hun klimaatstrategie, het analyseren van klimaatrisico's en kansen, het stellen van emissiereductiedoelstellingen en het inrichten van klimaatrapportage op de vier pijlers van TCFD.’
Een ander recent voorbeeld is het werk voor een bank, die door de jaren heen de ESG-rapportage had uitgebreid. Meijer: ‘Zij hadden behoefte aan een raamwerk waarin ze alles konden samenbrengen. We deden een gap-assessment op hun rapportage en bouwden het raamwerk waarmee ze kunnen rapporteren in lijn met vrijwillige standaarden zoals TCFD en regelgeving zoals CSRD.’
'Een vraag die bij veel bedrijven naar voren komt, is hoe de rapportagefunctie het beste ingericht kan worden. Bij welke afdeling ligt die verantwoordelijkheid? En hoe wordt die informatie uit de organisatie opgehaald?'
Aanbevelingen van de TCFD in de praktijk
- Governance
- Strategie
- Risicomanagement
- Indicatoren en doelstellingen
Governance
De pijler governance richt zich op de taken en verantwoordelijkheden rondom niet-financiële informatie, onder meer voor CO2-rapportage. De TCFD biedt daar een methode voor, waarin het bedrijf onder meer een aparte risicoteam instelt dat naar de klimaatrisico’s kijkt.
Desi Walsarie, die vanuit het ESG-team klanten adviseert over rapportage van niet-financiële informatie, vertelt over een onderwerp gelieerd aan governance: ‘Een vraag die bij veel bedrijven naar voren komt, is hoe de rapportagefunctie het beste ingericht kan worden. Rapportage vindt van oorsprong op de financiële afdeling plaats, maar gaat finance ook rapporteren over niet-financiële zaken? Of komt de verantwoordelijkheid op een apart bureau te liggen? En hoe wordt die informatie uit de organisatie opgehaald? Bij die vragen kunnen wij klanten goed helpen.’
Strategie
De aanbevelingen van de TCFD rondom de pijler strategie handelen onder meer over de transitie naar ‘net zero’. Welke plannen heeft het bedrijf om die transitie mogelijk te maken? Meijer: ‘Veel bedrijven willen “net zero” gaan opereren, maar hebben nog geen concrete invulling op welke manier ze dat bereiken. De TCFD daagt ze daartoe uit, door onder meer te vragen om een beschrijving van de weerbaarheid van de strategie in verschillende klimaatscenario’s. Ook de impact van klimaatgerelateerde risico’s en mogelijkheden op de business en de financiële planning komt aan de orde.’
Risicomanagement
De pijler risicomanagement vraagt hoe de organisatie klimaatgerelateerde risico’s identificeert, weegt en beheerst. Dul: ’Het gaat dan om fysieke risico’s van bijvoorbeeld hogere temperaturen en zeespiegelstijging, maar ook om de transitierisico’s die ontstaan door de verduurzaming van de maatschappij. Denkend vanuit “net zero” gaat dat bijvoorbeeld over CO2-beprijzing en stijgende olieprijzen, over de al genoemde kredietwaardering en over de algehele houdbaarheid van het businessmodel als emissiereductie niet snel genoeg gaat. De risicopijler ondersteunt het denken over de transitiedoelen van de organisatie en het tijdspad.’
Indicatoren en doelstellingen
De vierde pijler vraagt organisaties indicatoren en doelstellingen te formuleren om klimaatrisico’s te managen. Walsarie: ‘Wat indicatoren voor CO2-emissie betreft, zijn er concrete rekenmethoden van het “Greenhouse Gas Protocol” voor handen. De grootste uitdaging in organisaties is vaak het verzamelen van de data voor de indicatoren en de systeeminrichting. Wij hebben daar veel ervaring mee, vanuit ons werk aan financiële en niet-financiële rapportage. Zo hielpen we onder meer een koffieproducent met het in kaart brengen van de broeikasgassen in de keten en het bepalen van reductiedoelstellingen.’
PwC ‘net zero’ in 2030
Karin Meijer sluit af: ‘PwC heeft zich gecommitteerd aan “net zero” in 2030. Wij rapporteren intern en via ons jaarbericht extern over die ambitie, de doelstellingen op weg naar 2030 en de voortgang die we daarop maken. Ook met die ervaring kunnen we klanten inspireren en praktisch van dienst zijn.’
'Aandeelhouders, banken en andere kapitaalverstrekkers gebruiken rapportages als informatie voor investeringskeuzes en zullen zich daarbij steeds meer baseren op de gestelde klimaatdoelstellingen.'
Gerelateerde content
Contact
Volg ons
