Recordaantal nieuwe partnerships Nederlandse banken in 2022

Partnerships doorontwikkelen

Het onderzoek van PwC gaat in op de ontwikkelingen in het Nederlandse bancaire ecosysteem, waarbij gekeken is naar de strategische doelen, partnershipstructuren en derden en de verschillende trends die in de data te ontdekken zijn. Het onderzoek geeft zo inzicht in de huidige prioriteiten van Nederlandse banken.

Een blik op de eerste helft van 2023 laat zien dat het aantal nieuwe partnerships lager ligt dan in het recordjaar 2022. ‘Dit wijst erop dat banken een nieuwe fase ingaan waarbij de groei in het aantal nieuwe partnerships temporiseert’, vertelt Pieter Verheijen, customer transformation-expert in de financiële sector bij PwC. ‘De afgelopen twee jaar is er een enorme groei geweest om nieuwe partnerships op te zetten gericht op de ESG-transformatie binnen de bancaire sector. In 2023 is het voor de Nederlandse banken cruciaal om deze partnerships verder door te ontwikkelen en de beoogde waardecreatie te realiseren. Ik ben benieuwd of het banken lukt een volgend niveau van volwassenheid met deze ESG-partnerships te bereiken, waarbij klantgedrag positief wordt beïnvloed door nieuwe waardeproposities en executie-uitdagingen worden overwonnen.’

Digitalisering blijft belangrijk, maar ESG opnieuw dé aanjager

Waar digitalisering van 2016 tot 2020 bij banken de belangrijkste aanjager was voor het aangaan van partnerships waren de ESG-thema’s (environmental, social, governance) dat in 2021 en 2022. Dit betekent niet dat banken zich niet meer focussen op digitalisering. Verheijen: ‘Digitalisering blijft een belangrijk thema de komende jaren. Mede door opkomende technologieën als kunstmatige intelligentie en de bijbehorende kansen die dit met zich meebrengt voor banken op het gebied van onder meer productinnovatie, innovatie van de dienstverlening en efficiëntie.’ 

Dat samenwerkingsverbanden op het gebied van ESG tegenwoordig vaker voorkomen, heeft volgens Verheijen een reden. ‘Nieuwe regelgeving, zoals CSRD, zorgt ervoor dat banken gedwongen worden actie te ondernemen op het gebied van ESG. Verder eisen klanten en werknemers ook steeds vaker van een bank dat zij duurzaam opereren en een positieve bijdrage leveren aan de maatschappij. Omdat ESG-vraagstukken vaak complex en industrie-overstijgend zijn, is het lastig ze als alleenstaande organisatie te tackelen. Daarom ontstaan er op het gebied van ESG veel partnerships.’

Verkrijgen van minderheidsbelang in ESG-partijen steeds populairder

Opvallend is een sterke toename in 2022 van het aantal ESG-partnerships die gestructureerd zijn via een zogeheten 'minority equity alliance’ (MEA). ‘Deze trend laat zien dat banken een minderheidsbelang een geschikte manier vinden om bij innovatieve ESG-bedrijven en startups aan tafel te komen’, duidt Verheijen. ‘Dit geeft banken inzicht en directe inspraak in de activiteiten van dit bedrijf, waarbij een minderheidsbelang goedkoper en dus minder risicovol is dan een volledige overname. Tegelijkertijd zorgt het ervoor dat de bank direct financieel profiteert in het geval deze bedrijven doorgroeien.’

De trend uit 2022 zet zich voort in 2023. In de periode januari t/m juni van dit jaar is de helft van de partnerships ESG-gerelateerd en 35 procent is gestructureerd via een MEA. Verder valt op dat banken in de eerste helft van 2023 - als onderdeel van de digitalisering -  meer focus leggen op partnerships gericht op risk & compliance (20 procent van de partnerships). Daarnaast speelt embedded finance (15 procent) een grote rol in de doorontwikkeling van het Nederlandse bancaire ecosysteem.

Kansen voor Nederlandse banken binnen embedded finance

De markt voor embedded finance groeit snel. Embedded finance is de integratie van financiële diensten in niet-financiële producten en diensten. Dit omvat alles van digitale wallets voor mobiel betalen tot leningen, verzekeringen, investeringen en een scala aan zakelijke diensten. Het aandeel embedded-finance partnerships tegenover het totaal is gestegen van elf procent in 2021 naar zeventien procent in 2022. Een voorbeeld in 2022 is het partnership tussen Tikkie (ABN AMRO) en Butlaroo. Zij hebben gezamenlijk een QR-bestelplatform gecreëerd waarmee gasten in een restaurant onder meer de mogelijkheid hebben om hun rekening te betalen zonder tussenkomst van personeel.

De verwachting is dat de wereldwijde embedded finance-markt groeit van 54 miljard dollar in 2022 naar 284 miljard dollar in 2032. Dit biedt een uitgelezen kans voor big-tech platforms om hun bereik en financiële mogelijkheden in te zetten voor het groeien binnen de markt van embedded finance. Zo zijn verschillende spelers bezig met een digitale identiteit en wallets voor hun klanten. Met deze wallets kan ook betaald worden, waarmee de big-tech platforms dus in het vaarwater van banken terechtkomen. De meest ambitieuze platforms, waaronder enkele fintechs, zijn zelfs bezig met het verkrijgen van een bankvergunning, en hebben deze in enkele gevallen ook toegewezen gekregen. 

Voor banken is het daarom belangrijk niet achterop te raken binnen embedded finance, geeft Verheijen aan. ‘Om de kansen die embedded finance biedt volledig te benutten is het zaak voor banken op sommige punten hun bedrijfsmodel opnieuw in te richten. Door op tijd actie te ondernemen verkleinen banken het risico dat hun traditionele activiteiten deels worden vervangen door bijvoorbeeld fintechs.’

‘Payments’ en ’investment & asset management’

Bij de partnerships die niet onder ESG vallen, waren in 2022 ‘payments’ en ‘investment & asset management’ de categorieën met de meeste nieuwe samenwerkingsverbanden. Samen zijn zij verantwoordelijk voor bijna zestig procent van de partnerships binnen ‘non-ESG’.

De verwachting is dat het aangaan van partnerships met betrekking tot betalingen populair blijft, aangezien ‘payments’ een ankerproduct vormt binnen de klantrelatie waar op dagbasis veel klantinteractie plaatsvindt en hierin verschillende innovaties te verwachten zijn. De prognose is dat het aantal Europese cashloze transacties verdubbelt van 229 miljard euro in 2020 tot 522 miljard euro in 2030.

Binnen ’investment & asset management’ lijkt de groei in de komende jaren eveneens door te zetten. Ons onderzoek laat zien dat negentig procent van de respondenten verwacht dat nieuwe technologieën, zoals big data, AI en blockchain, doorgaan met het verstoren van de huidige manier van werken binnen de ‘investment & asset management’-sector.