Onderwijs

Scholieren die naar huis worden gestuurd, leraarstakingen, scholen die naarstig op zoek zijn naar personeel en leerkrachten die ten onder gaan aan de werkdruk. We lezen er allemaal over en zien de creatieve oplossingen die gezocht worden. Maar doen we daar goed aan? 

De beschikbaarheid en de kwaliteit van het onderwijs staan op de tocht. Dit is gek en alarmerend. Gek omdat bijvoorbeeld uit onderzoek blijkt dat vooral jongere vrouwen best meer zouden willen werken dan de uren die hen worden aangeboden. Alarmerend, wetende dat de vaardigheid om iets te leren in onze huidige maatschappij van levensbelang is. 

De maatschappij en de arbeidsmarkt veranderen in een rap tempo door technologische en demografische veranderingen. Digitalisering en smart automation veranderen onze werkomgeving in een nooit eerder gezien tempo. Lenigheid om aantrekkelijk te blijven als werkenden (en (nog) niet werkenden) is key in een competitieve dienstverlenende economie als de onze. Dit vergt blijvende ontwikkeling.

Goed doordachte en structurele oplossingen voor het onderwijs zijn daarom niet wenselijk máár noodzakelijk om een competitieve workforce te behouden en als economie te kunnen blijven meeconcurreren op de wereldmarkt. Harde maatregelen om te zorgen voor voldoende aanwas en behoud van goede, gemotiveerde leerkrachten die kwalitatief goed onderwijs verzorgen voor één ieder is een halszaak.

Voor het geven van onderwijs en het doen van onderzoek maken onderwijsinstellingen gebruik van gebouwen, variërend van een enkel onderwijsgebouw tot complete campussen op meerdere locaties. Naast wet- en regelgeving met betrekking tot de gewenste kwaliteit van gebouwen, de benodigde capaciteit voor de onderwijs- en onderzoeksvisie en de impact van de gebouwen op de studenttevredenheid, speelt ook de energietransitie een belangrijke rol bij beslissingen op het vlak van onderwijshuisvesting. Wat is het beleid, de missie of de strategie van de onderwijsinstelling op het vlak van duurzaamheid en op welke manier sluit de huidige en toekomstige huisvesting daarbij aan?

Wanneer het gaat om onderhoud, renovatie of nieuwbouw van onderwijs- en onderzoeksgebouwen komt de vraag op, hoe om te gaan met de warmtetransitie als onderdeel van de energietransitie? Gasloos bouwen als norm klinkt mooi, maar is dat ook te financieren? En op welke manier kunnen bijvoorbeeld toekomstige besparingen op energielasten worden aangewend voor extra budgettaire ruimte nu om de benodigde investeringen te doen? Uiteraard is het daarbij van belang om de mogelijkheden die er zijn op het vlak van subsidies en fiscale stimuleringsmaatregelen te verwerken in de businesscase. 

De energietransitie nodigt bovendien uit tot nieuwe manieren van samenwerking en financiering. Te denken valt aan gezamenlijke projecten, waarbij ook de omliggende wijk of naastgelegen bedrijven worden betrokken. Restwarmte uit het ene bedrijfsproces wordt (her)gebruikt in het andere of de daken krijgen een nieuwe functie als energiecentrale voor het gehele gebied. De energiegebruiker is niet alleen afnemer, maar vaak ook betrokken als opdrachtgever. Bijvoorbeeld door participatie in eigen energiecoöperaties of, in het geval van ‘Energy Service Companies’ (ESCo's), als mee-deler in de winst die wordt bereikt door energiebesparing.

Onderwerpen waar wij vanuit onze missie graag onze ervaring en expertise inzetten om partijen bij elkaar te brengen, helderheid te geven over financiële en fiscale (on)mogelijkheden en op die manier onderwijsinstellingen te helpen de energietransitiedoelen te verwezenlijken.

Digitalisering en automatisering veranderen onze manier van werken fundamenteel. Dat zal een vergaand effect hebben op de taken die we uitvoeren en welke vaardigheden we daarbij nodig hebben. Leven lang leren en ontwikkelen wordt daarom steeds relevanter. Hoewel Nederland in vergelijking met de meeste andere Europese landen relatief goed scoort op het gebied van een leven lang leren, gebruiken we nog steeds niet al het geld dat daarvoor beschikbaar is.

De meeste werkenden volgen een formeel onderwijs of een bedrijfsopleiding om beter te kunnen presteren in hun huidige baan; slechts een beperkt deel van de mensen die een opleiding of training volgen, doen dat met het oog op hun toekomstige baan of takenpakket. We moeten overschakelen van incidenteel naar doorlopend leren. Daar horen ook training on the job, feedback en interne en externe digitale leeromgevingen bij. Erkenning van verworven competenties en diploma's voor online gevolgde trainingen zijn belangrijke stimulansen van leven lang leren. De onderwijssector kan hierin een belangrijke rol spelen.

Bijna de helft van de Nederlandse CEO's zegt problemen te hebben met het aantrekken van technisch talent. Toch benutten we ons technische talent niet optimaal. Slechts een klein deel van ons vrouwelijke technische talent volgt een technische studie en gaat in de technische sector werken. Dat is zowel voor het vrouwelijke talent als voor onze samenleving een gemiste kans. We hebben ook de gezichtspunten, innovaties en oplossingen van vrouwen nodig.

De pijplijn van voortgezet onderwijs naar een technische studie en uiteindelijk een carrière in betatechniek, lekt op veel plekken. Met relatief kleine en goedkope maatregelen kunnen we opvattingen over bètatechniek veranderen, het zelfvertrouwen van meisjes en vrouwen in technische vakken vergroten, en een omgeving creëren zodat zij zich thuis voelen in de technische sector. Wij denken dat de disbalans tussen mannen en vrouwen in bètatechniek alleen kan worden verholpen als scholen, universiteiten en bedrijven hierbij samenwerken.

Ons internationale netwerk staat voor onderwijsinstellingen klaar

Alle internationaal opererende onderwijsinstellingen willen de zekerheid hebben, dat zij fiscaal ook compliant zijn buiten Nederland. Die zekerheid kunnen wij onderwijsinstellingen bieden door ons wereldwijde onderwijsnetwerk. In vrijwel ieder land waar een instelling actief is of zou willen zijn, werken onze adviseurs met diepgaande kennis van lokale wet- en regelgeving en uitstekende relaties met relevante autoriteiten. Wij kunnen hen op elk gewenst moment inschakelen bij internationale vraagstukken. Doordat we in ons internationale netwerk frequent kennis uitwisselen, kunnen we instellingen bovendien tijdig informeren over relevante ontwikkelingen in de diverse landen binnen en buiten de EU. Samen met onze buitenlandse adviseurs organiseren wij daarnaast ook in Nederland regelmatig bijeenkomsten om uw instelling wegwijs te maken in wet- en regelgeving van specifieke landen en om praktische tips te delen. Zo hebben we bijvoorbeeld een interactieve sessie georganiseerd met onze Indiase collega’s.

Ervaring met onderwijs in het buitenland

Met kennis, tips en het leggen van contacten met fiscale autoriteiten kunnen we onderwijsinstellingen ook ondersteunen als zij in een ander land activiteiten verrichten. Zo trainen wij bijvoorbeeld al enkele jaren belastingdiensten in landen als Rusland, Suriname en Turkije. Ons erkende opleidingsinstituut, PwC Academy, biedt in steeds meer landen onderwijs en opleidingen over fiscale onderwerpen aan. Verder hebben we meegewerkt aan het opzetten van diverse onderwijsinstellingen in het Midden-Oosten. We onderhouden tot slot ook nauwe banden met instellingen in alle landen van ons netwerk en met internationale beleidsmakers, zoals de Europese Commissie en dragen op die manier bij aan het maken van relevant beleid. Een voorbeeld is het rapport dat wij in opdracht van de Europese Commissie schreven over de btw-positie van publieke organisaties in de EU.

Bijdragen van particulieren en bedrijven vormen een steeds belangrijkere financieringsbron van onderwijsinstellingen. In Angelsaksische landen hebben onderwijsinstellingen met private fondsenwerving grote successen behaald. Zie bijvoorbeeld de recordschenking van 1,8 miljard dollar die Bloomberg eind 2018 toezegde aan zijn alma mater, de Johns Hopkins University. Ook Nederlandse onderwijsinstellingen behalen de eerste successen op dit gebied.

Om een impuls te geven aan de inkomsten uit de vierde geldstroom is een fondsenwervingsstrategie nodig die aansluit bij de strategie van de onderwijsinstelling. Onderwijsinstellingen moeten meer met stakeholders in gesprek gaan over hun successen en uitdagingen. Het bouwen aan een duurzame relatie met (oud-)studenten verdient in het bijzonder aandacht.

Het steunfonds of de afdeling die voor de fondsenwerving verantwoordelijk is moet beschikken over de noodzakelijke tools om particulieren en bedrijven voor lange tijd aan de onderwijsinstelling te binden. Uitgebreide kennis over verschillende juridische en fiscale geefmethoden kan hierin het verschil maken.

Automatisering, digitalisering en kunstmatige intelligentie veranderen onze manier van werken en de taken die we uitvoeren. Elk beroep bevat wel taken die geautomatiseerd kunnen worden. Hierdoor worden bepaalde vaardigheden, zoals sociale vaardigheden, creativiteit en lerend vermogen steeds belangrijker.

Daarnaast is het voor alle werkenden belangrijk dat zij weten hoe ze nieuwe technologieën kunnen gebruiken. Ze moeten goed kunnen monitoren en interpreteren wat de data betekent. Dat is voor het merendeel van de Nederlanders belangrijker dan het aanleren van technische of IT-vaardigheden.

Werkenden in Nederland moeten deze vaardigheden verbeteren als ze over vijftien jaar hun werk nog goed willen uitvoeren. De onderwijssector kan hierin een grote rol spelen, door gedurende de hele onderwijsloopbaan - en daarna - deze vaardigheden te helpen ontwikkelen.