Sociale duurzaamheid cruciaal voor goed workforce-beleid

Met betrekking tot duurzaamheid komt er de komende jaren veel op ondernemingen af. In gesprekken met klanten merken Nicolien Borggreve en Linda Thonen dat er nog veel onduidelijkheden en vragen over Europese wetgeving als de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) en de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) zijn.

‘Klanten willen bijvoorbeeld weten onder welke omstandigheden hun onderneming binnen de duurzaamheidswetgeving valt, tot hoever de zorgplicht voor medewerkers in de keten reikt of welke medezeggenschapsrechten de ondernemingsraad heeft bij de implementatie van de CSRD’, vertelt Borggreve. 

Vragen waarop de antwoorden nog niet altijd bekend zijn. De CSRD is op 1 januari in werking getreden en geeft een onderneming onder meer de verplichting om te rapporteren  over verschillende sociale aspecten. Daarnaast heeft de Raad van de Europese Unie op 15 maart ingestemd met de CSDDD. Als het Europees Parlement hier ook mee instemt, zullen bedrijven actie moeten ondernemen tegen daadwerkelijke en potentiële negatieve gevolgen voor het milieu en mensenrechten binnen hun waardeketen. De juridische commissie van het parlement heeft zich op 19 maart al positief uitgesproken over de richtlijn, maar wachten op de definitieve instemming is volgens de PwC-experts onverstandig.

Nieuwe wetgeving vraagt om grote transformatie

Borggreve: ‘Het gaat namelijk om een grote transformatie in bedrijfsvoering, waarvoor veel werk moet worden gedaan. Neem bijvoorbeeld een correcte rapportage van bedrijfsongevallen. Die is verplicht onder de CSRD en voor veel ondernemingen een uitdaging. Dit is in een aantal landen, waaronder Nederland, al verplicht op grond van lokale regelgeving. Maar als er Europese of nationale wetgeving komt voor due diligence op het gebied van corporate sustainability, moeten ondernemingen aan nog meer verplichtingen voldoen, bijvoorbeeld op het vlak van toetsbare verbeteracties  in het kader van gezondheid en veiligheid.’

‘De wetgeving zorgt voor een toenemende behoefte aan upskilling bij bestuurders en commissarissen, zo merken we. Zij kunnen bijvoorbeeld aansprakelijk worden gesteld bij een misleidende duurzaamheidsverslaggeving of bij uiteenlopende publicatie van gegevens,’ vult Thonen aan.

Investeerders eisen degelijk duurzaamheidsbeleid

De meeste grote ondernemingen voelen inmiddels de noodzaak om te anticiperen op de komende duurzaamheidswetgeving. Thonen: ‘Zeker als er een externe financieringsbehoefte is. Investeerders kijken naar de huidige ontwikkelingen en eisen een degelijk duurzaamheidsbeleid voor gunstige rentetarieven.’

‘Hetzelfde geldt voor fusies en overnames’, aldus Borggreve. ‘Als we het hebben over de S in ESG (environmental, social, governance - red.) willen kopende partijen inzichtelijk hebben hoe een bedrijf met werknemers omgaat; ook verderop in de waardeketen. Het inzicht en de monitoring die in de toekomst via duurzaamheidswetgeving verplicht worden gesteld, zijn vandaag al relevant voor de waarde van de onderneming en bieden nu een moment om te reflecteren op het bestaande bedrijfsmodel en de strategie.’

Een toekomstbestendig workforce-beleid

Met betrekking tot het workforce-beleid ziet Borggreve dan ook mogelijkheden tot optimalisatie. ‘Ondernemingen moeten zich buigen over sociale duurzaamheid om zo hun workforce-beleid toekomstbestendig te maken. Het arbeidsrecht in Nederland is gebaseerd op de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens van de Verenigde Naties. Dit betekent dat ondernemingen in Nederland, als zij hun zaken op orde hebben, al over veel datapunten beschikken waarover ze onder de CSRD moeten rapporteren. Op strategisch gebied is er echter nog veel te winnen.’

Volgens Borggreven en Thonen doen ondernemingen er goed aan naar de volgende onderwerpen te kijken: 

• Hoe volwassen is het beleid op het gebied van inclusie en diversiteit? Hoe zorg je ervoor dat werknemers gelijk loon voor gelijk werk krijgen en dezelfde groeikansen hebben, ongeacht geslacht of afkomst?  
• Hoe volwassen is het beleid op het gebied van eerlijke beloning? Betaalt de onderneming een leefbaar loon uit aan medewerkers in Nederland en daarbuiten?
• Hoe is het management rondom gezondheid en veiligheid geregeld? Hoe richt je de werkprocessen zo in dat fysieke ongelukken en ook burn-outs maximaal voorkomen worden?
• Hoe zijn de rechten en plichten die volgen uit de Arbowet geregeld? Hoe kun je als werkgever flexibel werken het best faciliteren?” 
• Is er een goede klokkenluidersregeling? Biedt de regeling de juiste mogelijkheden aan werknemers en voldoet de regeling aan de laatste wetgeving?
• Is er sprake van een ‘vergroening’ van de arbeidsvoorwaarden? Kun je als werkgever werknemers een extra vrije dag geven als ze voor hun internationale reis de trein pakken in plaats van het vliegtuig?

‘Met andere woorden, sociale duurzaamheid is het fundament voor de werkgever van de toekomst en de ervaring leert dat de huidige ontwikkelingen strategische mogelijkheden bieden voor elke onderneming’, concluderen Borggreve en Thonen.