Accountant voor lokale overheden

De gemeenteraden en de Provinciale Staten hebben een cruciale rol in het democratisch proces. Raadsleden en Statenleden nemen belangrijke besluiten over de koers van de gemeente of provincie en controleren de uitvoering daarvan door het college. Onderdeel van hun controlerende taak is het vaststellen van de jaarrekening. De accountant helpt daarbij, zodat de volksvertegenwoordigers zich vooral kunnen richten op de inhoud van beleid.

Bent u lid van de gemeenteraad of van de Provinciale Staten? Lees meer over hoe de accountant u als factchecker kan ondersteunen.

Een goed debat over de jaarstukken

Het debat over de jaarstukken wordt in de praktijk vaak overschaduwd door voorbereidingen op de komende begroting vanwege de samenloop met de kadernota. De focus ligt op de al dan niet ontstane financiële ruimte. Hierdoor verliest het jaarrekeningdebat aan kracht en wordt onvoldoende geleerd van het verleden. Zo blijven verbetermogelijkheden liggen voor de effectiviteit en efficiëntie van zowel het beleid als de inrichting van de interne organisatie. Een goed debat voeren over de jaarstukken? In het figuur hiernaast hebben wij weergegeven welke elementen daarvoor volgens ons nodig zijn.

Blog: Martine Koedijk

De rol van de raad bij het voorkomen van fraude en corruptie

Rechtmatigheidsverantwoording vanaf 2023 verplicht

Via deze verantwoording zal het college over de rechtmatigheid van de in de jaarrekening opgenomen financiële transacties verantwoorden aan de raad/Provinciale Staten. Als accountant stellen wij vast of de rechtmatigheidsverantwoording een getrouw beeld geeft van de werkelijkheid. In dit artikel kunt u meer lezen over de kaderstellende en controlerende rol van de raad en provinciale staten ten aanzien van de rechtmatigheidsverantwoording.

Vier veelgestelde vragen over het werk van de accountant

Waar toetst de accountant op?
Kijkt de accountant naar alles?
Controleert de accountant op fraude?
Wat is het verschil tussen getrouwheid en rechtmatigheid?

Waar toetst de accountant op?

Wij controleren of de jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV). Het BBV bevat de verslaggevingsregels van de gemeente of provincie. Dat wil zeggen, voldoet de jaarrekening aan de vormvereisten: zijn de opgenomen bedragen juist en volledig (getrouwheid) en zijn de baten, lasten en balansmutaties in overeenstemming met regelgeving tot stand gekomen (rechtmatigheid).

Kijkt de accountant naar alles?

Nee, we controleren niet alles, maar we voeren de controle uit op basis van deelwaarnemingen. De onderwerpen die we daarbij extra controleren zijn gebaseerd op de samen met de raadsleden of statenleden geïnventariseerde gebieden waarin de risico’s op fouten het grootst zijn. Binnen de grenzen van het Besluit accountantscontrole decentrale overheden stellen zij ook vast hoeveel fouten zij acceptabel vinden (goedkeuringstolerantie). Dus als wij fouten ontdekken (bevindingen) - en eigenlijk gebeurt dat meestal wel - kan het nog steeds heel goed zijn dat we de jaarrekening goedkeuren.

Controleert de accountant op fraude?

Wij controleren niet specifiek op fraude. Wel maken we samen met de raads- of Statenleden, met de organisatie en met het college een inschatting van het risico op fraude. Voor hoogrisicogebieden in de jaarrekening voeren we extra werkzaamheden uit. Voor de andere gebieden zijn we wel alert op fraude, maar gaan we er pas specifiek op controleren als er minimaal een vermoeden van fraude is geconstateerd. In onze controleverklaring is een paragraaf opgenomen waarin we vertellen welke inherente frauderisico's we hebben geïdentificeerd en welke werkzaamheden wij hebben uitgevoerd.

Wat is het verschil tussen getrouwheid en rechtmatigheid?

De getrouwheid omvat de vraag of de jaarrekening een waarheidsgetrouw beeld geeft: zijn alle transacties zoals ze hebben plaatsgevonden juist en volledig in de jaarrekening verwerkt? Het aspect rechtmatigheid ziet toe op de naleving van wet- en regelgeving. Zo kan het niet-juist aanbesteden van een inkoop leiden tot een rechtmatigheidsfout, maar tegelijkertijd wel getrouw in de jaarrekening zijn verwerkt. Andersom geldt wel dat alle getrouwheidsfouten ook een rechtmatigheidsfout zijn, omdat ze het gevolg zijn van het niet naleven van de verslaggevingsregels BBV.