Veiligheid

Een veilige samenleving vraagt boven alles om samenwerking

Featured - 4 items

Rechtspleging en rechtshandhaving

Blog: Toekomstbestendige oplossingen

Opgavegerichte netwerkvorming veiligheidsdomein

Samenwerking overheid, bedrijven en burgers noodzakelijk

Publiek en private samenwerking noodzakelijk

Een veilige samenleving vraagt om een steeds intensievere samenwerking

Defensievisie 2035

Daadkracht en leiderschap nodig

De bedreigingen voor de samenleving zijn zo complex als de samenleving zelf. Dus net zo bewegelijk/wispelturig, onvoorspelbaar en gelaagd. Doordat interne en externe veiligheid diep verbonden zijn met elkaar, hebben globale ontwikkelingen en gebeurtenissen, lokale effecten en vice versa. Dit alles speelt zich af in zowel het fysieke als het digitale domein. Het veiligheidsvraagstuk is daarmee te groot, te veelvormig, te verweven en te grens- en domein- overschrijdend voor organisaties om het ‘alleen te doen’. Voor bescherming tegen bijvoorbeeld cyberaanvallen, ondermijnende criminaliteit, terrorisme en inmenging van buitenlandse actoren is intensieve samenwerking nodig. Traditioneel tussen organisaties als defensie, politie, OM en de inlichtingendiensten, maar steeds nadrukkelijker ook met internationale entiteiten, met overheden en semioverheden en in veel gevallen (bijvoorbeeld het bankwezen) ook in een publiek-private context. Wij begrijpen uw betrokkenheid bij de burgers en delen graag onze inzichten en netwerk om zo onderlinge samenwerking te stimuleren die nodig is om de veiligheid te garanderen.

Leverancier van veiligheid

PwC publiceerde eerder over de noodzakelijke samenwerking tussen overheidsinstellingen en de private sector in het rapport Achieving safety and security in an age of disruption and distrust. Ons internationale visiedocument Policing in a networked world benadrukt daarnaast het belang voor de politie van het opereren in netwerken. En PwC pleit al langer voor een holistische aanpak door de overheid in de rol van leverancier en facilitator van veiligheid. De burger mag verwachten dat overheidsorganisaties een dragende, stuwende en verbindende rol nemen in de fysieke, digitale, economische en sociale veiligheidsdomeinen. Een rol die per domein om andere inzet en andere samenwerkingen vraagt. We dragen al langere tijd met onze (internationale) kennis, expertise en ervaring in verschillende programma’s en projecten bij aan het versterken van samenwerking in het brede veiligheidsdomein. Dit doen we onder meer in de strafrechtketen, de immigratieketen, voor nationale veiligheid, defensie, het bestrijden van ondermijning, rondom cybersecurity bij kritieke infrastructuur en bij het tegengaan van witwaspraktijken.

Een systematische benadering van veiligheid, gebaseerd op vertrouwen en samenwerking

De overlap tussen de vier domeinen maakt veiligheid extra complex en bevestigt de noodzaak van een holistische benadering over de grenzen van domeinen heen. Over de hele wereld zijn daarvoor inmiddels succesvolle samenwerkingen tussen overheden, private partijen en non-profitorganisaties ontstaan. Om het vertrouwen van burgers in de toekomst te behouden is het aangaan van dergelijke samenwerkingen een noodzaak.

Overheden, instanties en andere betrokken partijen moeten voortdurend alert zijn op bedreigingen voor de veiligheid van hun burgers. Dat betekent een constante, integrale beoordeling van de dreigingsniveaus over de vier veiligheidsdomeinen heen. Het is daarbij nuttig om deze domeinen ook in het licht van PwC’s Adapt te zien, dat vijf actuele mondiale ontwikkelingen plus hun veiligheidsimplicaties identificeert.

Fysieke, digitale, economische en sociale veiligheid in de samenleving van vandaag

Fysieke veiligheid

Nationale veiligheid is te definiëren als de fysieke en institutionele integriteit van het grondgebied en het administratieve apparaat van een land. Die integriteit wordt gehandhaafd door strijdkrachten en inlichtingen- en politiediensten. De focus ligt daarbij op grensbewaking en geordende migratie, het verdedigen tegen militaire dreigingen (waaronder ook spionage) en indien nodig het uitstralen van militaire macht. Maar daarnaast is het accent de afgelopen jaren ook steeds nadrukkelijker komen te liggen op het managen van crises zoals terroristische aanslagen en natuurrampen en de bescherming van kritieke infrastructuur. Denk aan het elektriciteitsnet, transportnetwerken en andere nutsvoorzieningen die vaak op regionaal of lokaal niveau worden beheerd. Het is daarbij de verantwoordelijkheid van de overheid om een risicobestendige infrastructuur op te bouwen en een reactie op rampen voor te bereiden. Dat vereist een vergaande publiek-private samenwerking, omdat vooral de private sector veel van de diensten levert die gevaar kunnen lopen.

Politie en veiligheidsdiensten

We vertrouwen op onze traditionele politiediensten om onze buurten veilig te houden – zowel in fysiek als in sociaal opzicht. Maar de toenemende verwevenheid van zorg en straf, bijvoorbeeld de problematiek rond verwarde personen, en huiselijk geweld vraagt aandacht. Zo ook de veranderende relatie tussen overheden en burgers. Dankzij technologische ontwikkelingen hebben burgers andere verwachtingen van onder andere de politie. Burgers zijn zelf in staat actief deel te nemen of zelf te onderzoeken. Samen met de toenemende aanwezigheid en complexiteit van criminele netwerken en de stijging van cybercriminaliteit zorgt dat voor uitdagingen voor de politie. Samenwerking met zorgpartners en private organisaties is nodig op deze uitdagingen het hoofd te bieden.

Cyber-veiligheid

Digitale veiligheid omvat nagenoeg alles. Van de bescherming van kritieke infrastructuur tot beveiliging van persoonsgegevens binnen overheidsorganisaties en de gezondheidszorg. Wie illegaal digitale bestanden in handen wil krijgen of de infrastructuur wil verstoren heeft een ruime keuze uit doelen in de publieke en de private sector en in de privésfeer van burgers. Criminele groepen gaan daarbij steeds geraffineerder te werk, terwijl een relatief eenvoudige aanval op een privaat netwerk al kan uitmonden in een incident met nationale implicaties. Bijvoorbeeld wanneer de paspoortgegevens van passagiers van een luchtvaartmaatschappij worden gestolen. Deze ontwikkelingen vragen om steeds intensievere samenwerking tussen de overheid en de private sector.

Download Cybersecurity van operationele technologie

Kritische infrastructuur

Kritische infrastructuur zoals het hoofdwegennet, elektrischetijd netwerken en het spoor worden op afstand of autonoom bestuurd met behulp van ‘Operational Technology’ (OT). Vanwege het enorme belang van deze systemen voor de samenleving, vaardigde de EU het Directive on Security of Network and Information Systems (NIS) uit. In Nederland de Wet Beveiliging Netwerk- en Informatiesystemen (Wbni). Deze regelgeving verplicht aanbieders van kritieke infrastructuur om de beveiliging op orde te hebben en hierover verantwoording af te leggen aan toezichthouders.

PwC ondersteunt leveranciers van kritische infrastructuren bij het veilig maken en houden van de vele OT-systemen. Van advisering (strategie, organisatieontwikkeling, risicoanalyses, toepassing van security frameworks) en offensieve veiligheid (kwetsbaarheidsmanagement, penetratietests, veiligheidsbewustzijn) tot incident response en forensische diensten.

Economische veiligheid

De steeds meer verstrengelde wereldeconomie vormt de basis onder onze economische zekerheid en onze levensstandaard. Het behoud ervan vraagt een constructieve samenwerking binnen een steeds wisselende en van aard veranderende groep landen en is dus een voortdurende uitdaging. Waarbij bovendien niet iedereen overtuigd is van de voordelen van mondialisering en vrije handel en sommige regeringen zelfs hun toevlucht nemen tot protectionisme. Binnen die context moeten belanghebbende naties zorgen dat hun financiële stabiliteit en hun integriteit over de grenzen heen gewaarborgd blijven, net als het bredere financiële systeem en de bescherming van het intellectuele eigendom. Dit kan alleen door lokale, nationale en multilaterale samenwerking tussen politie- en inlichtingendiensten op elk niveau en samenwerkingen met de private sector. Een voorbeeld hiervan is de samenwerking tussen overheid en banken ter bescherming van de veiligheid in het economische domein om witwaspraktijken tegen te gaan.

Sociale veiligheid

Burgers voelen zich veilig in een samenleving die hun rechten en vrijheden beschermt zoals die traditioneel en contextueel in die samenleving gelden. Zo’n ‘sociaal contract’ verzekert zowel het individu als het collectief ervan dat de staat alle basisrechten zal bieden en respecteren – waaronder een welvaartssysteem, toegang tot onderwijs, de ontwikkeling van vaardigheden en fundamentele burgerrechten. Preventie van onder andere radicalisering (waarbij zorg en veiligheidsdomeinen op lokaal niveau moeten samenwerken) en criminaliteit is van belang. Plus de vrijheid van informatie, gegevensbescherming, bescherming tegen buitenlandse inmenging in de natiestaten en een betrouwbare, stabiele regering (in de vorm van defensie, de rechtsstaat en de bescherming van het eigendom van goederen). Een dergelijke sociale afspraak staat of valt bij een duurzaam vertrouwen in instellingen. De reikwijdte van de rol van de overheid hierin en de noodzaak voor heel uiteenlopende partijen om hierbij samen te werken onderstrepen het belang van een doordachte regie van de overheid over alle veiligheidsdomeinen heen.

Defensie

Nederland is een veilig land en onze veiligheid is een belangrijke voorwaarde voor onze vrijheid, welvaart en democratie. Veiligheid is geen gegeven. Er wordt steeds vaker een beroep gedaan op Defensie ter verdediging en bescherming van ons fysieke, digitale en cognitieve grondgebied. Dit vraagt om een slimme, technologisch hoogwaardige organisatie die flexibel en schaalbaar is en die proactief kan reageren. Om dit te bereiken zijn samenwerkingsverbanden essentieel. Hierin is ook een belangrijke rol weggelegd voor de private sector.

Meer over Defensie