Is uw businessmodel over tien jaar nog levensvatbaar?

Via de marketingafdeling van PwC kreeg ik in de eerste week van dit jaar een lijstje onder ogen met de meest gebruikte woorden in de zoekfunctie van onze website. Het zal u niet verbazen dat bezoekers momenteel vooral op ‘inflatie’ zoeken, terwijl een woord als ‘energietransitie’ veel minder wordt ingetikt.

Dit lijstje geeft een goede weerspiegeling van de resultaten van PwC’s 26e CEO Survey. Door de uitdagende economische omstandigheden lijken veel CEO’s hun blik meer te richten op de korte termijn. Om de stijgende rentes, de hoge energie- en grondstofprijzen, en de schaarste op de arbeidsmarkt te ‘overleven’, denken ze in eerste instantie aan besparingen op korte termijn. In de media zijn de eerste berichten over bezuinigingen al verschenen.

Investeringen op de lange termijn

Gelukkig betekent dit niet dat alle bedrijven alleen met het hier en nu bezig zijn. In de praktijk zie ik dat veel ondernemingen ook kijken hoe ze snel kosten kunnen terugdringen om zo investeringen op de lange termijn mogelijk te maken. In onze wereldwijde survey beseft bijna de helft van de ondervraagde CEO’s dat hun huidige businessmodel over tien jaar niet meer levensvatbaar is. 

Deze CEO’s weten dat ze moeten transformeren. De vraag is of ze daarmee op tijd beginnen en zich nu niet te veel laten ‘afleiden’ door zaken die ook aandacht en soms investeringen vragen. Denk daarbij aan nieuwe regelgeving en vereisten op het gebied van compliance.

Tijd dringt en druk op energietransitie zal toenemen

De tijd dringt namelijk en de druk op de energietransitie zal toenemen, hoe je het ook wendt of keert. De Europese richtlijn CSRD zorgt ervoor dat in de EU ongeveer vijftigduizend ondernemingen straks gedetailleerde EU-standaarden voor duurzaamheidsverslaggeving moeten volgen. Voor beursgenoteerde bedrijven geldt dat vanaf de verslagperiode 2024, voor de overige vanaf de verslagperiode 2025. Dit betekent dat ze ook moeten nadenken over een ESG-strategie, maar van een echte, intrinsieke transformatie is bij veel bedrijven nog geen sprake.

Ingrijpende transformatie

Door de druk op de huidige resultaten en de complexiteit van de energietransitie is het misschien begrijpelijk dat bedrijven een ingrijpende transformatie in de huidige tijd vooruit schuiven. Maar doe dat niet te ver, want transformeren kost simpelweg veel tijd. Hoe uitdagend de omstandigheden momenteel ook zijn, ik denk dat u als bestuurder rekening moet houden met de volgende punten:

• De huidige tijd vraagt om een holistische blik.
  We hebben niet te maken met één crisis, maar met een samenspel van economische crises, investeringsuitdagingen en langetermijntrends. Die situatie vraagt om holistische acties en een goed begrip van alle veranderende omstandigheden en vereisten voor uw organisatie. U zult uw hele portfolio moeten bekijken, moeten beoordelen wat de verwachtingen zijn en moeten kijken waar de meeste waarde kan worden gecreëerd.
• Uw businessmodel over tien jaar.
  Breng nu al in kaart hoe uw businessmodel er over tien jaar uit ziet, rekening houdend met technologische ontwikkelingen en ESG-vereisten. Niemand heeft een glazen bol, maar het is essentieel om na te denken over uw business over vijf tot tien jaar. Hoe ziet uw markt er dan uit en wat verwachten uw klanten over tien jaar van u?
• De weg naar uw nieuwe businessmodel.
  Als u uw toekomstige businessmodel in kaart hebt gebracht, is het belangrijk dat u de weg ernaartoe vorm geeft. Welke zaken zijn ervoor nodig? En met welke moet u direct beginnen, omdat de implementatie tijd of stevige investeringen nodig heeft? Wat kunt u niet meer uitstellen?

Op zich zijn dit simpele stappen, maar in de hedendaagse hectiek is de kans groot dat ze naar de achtergrond verdwijnen. Maar tien jaar zijn zo voorbij. Dus neem voldoende tijd om over u prioriteitenlijst na te denken en nu al de stappen te zetten die de levensvatbaarheid van uw bedrijf vergroten.